26/11/07

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΠΙΤΡΟΠΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΟΜΩΝ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

Athens, 26-11-07

Το: Mr Vladimir Spidla, Commissioner of DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities, European Commission

Mr Georges KINTZELE, Head of Unit EMPL/C/2, European Commission

Dear Commissioner Mr Vladimir Spidla

“ARGOS” is a network of 36 NGOs, non-profit making Legal Persons of Private Law (LPPLs), which, since 1990, constantly participate in (always with the authorisation of the Greek government) and contribute to: 1) the de-institutionalisation of chronic mental patients and people with mental retardation, 2) their psychosocial reintegration, 3) the reform of the mental healthcare system as this is required and imposed for moral, scientific and common EU policy reasons.

In 1990, the Greek Ministry of Health and Social Solidarity (MHSS) commissioned us to design and then implement the intervention to the Leros Public Psychiatric Hospital and PIKPA; this resulted to the reactivation of the EU Regulation No 815/84 that had been suspended by the European Community due to the “Leros scandal”.

However, twenty years since the beginning of the psychiatric reform in Greece, after the world outcry about the sordid conditions in public psychiatric hospitals, there is a threat for people with mental health problems to return in public psychiatric hospitals due to severe weaknesses in the operation of the rehabilitation units. There are problems concerning the long-term organizational planning and monitoring of these units as part of the public mental health services system, the low priority for mental health policy on the agenda of the ministry and as a result cutbacks in financing.

The first discharge of people with mental health problems from the Asylum of Leros and the transfer of care in residential homes and hostels in the community, which began in 1990, after a five year period of preparation, signalled a new policy for public mental health, which was welcomed in scientific as well in political level. People with mental health problems were transferred in rehabilitation units in the community, near their place of birth in most cases. The results of this movement are visible as 1.289 chronic psychotic have been discharged from psychiatric hospitals, now living in 148 rehabilitation units in the community (more than 1.600 employees work at these units), the public psychiatric hospitals of Petra Olympou, Chania and Corfu, have been closed and 2 more public psychiatric hospitals are about to close soon (Tripoli and Attica’s Childern’s Psychiatric Hospital (Daou)).

The majority of these rehabilitation units operate under the responsibility of Non Governmental Organisations, according to the guidelines of the World Health Organisation, which place the NGOs as a part of Public Mental Health, something which has been proved to result in greater effectiveness both in therapeutic and in social level (GREEN PAPER for State of Mental Health of EU). These 36 Non Governmental-non profit Organisations are managed by Professors of Psychiatry and Mental Health professionals, having a scientific and social profile at the same time. The overall work, that took place since 1990 (within the framework of European and national programs - regulation 815/84, Psychargos A and B phase) constitutes an important achievement and indeed has reversed the negative opinions and attitudes by the European Union, World and European Mental Health institutions and by the citizens of Europe about the quality of the social state in Greece. It has received praises from the national governments, the responsible bodies of the Commission and the World Scientific Psychiatric Community.

These units face currently severe financial problems (for third time during the last three years), emitting a signal of danger, as the Ministry of Health and Social Solidarity is unable to correspond to its obligations, due to not finding the necessary budget-lines by the Ministry of Finance (for 2007were given 52 millions of Euros against 62 that were required, for 2006 were given 50 millions of Euros against 56 that were required and for 2005 were given 41,42 millions of Euros against 42,4 that were required) and the total deficiency is estimated at 17,2 millions of Euros. We should also mention that significant payment delays are recorded due to the Ministry’s full responsibility, even though we have repeatedly stressed out the critical situation the units are facing.

The results of all these are:

· limitation of rehabilitation and therapeutic work of the units, decreased level of quality of care, since the necessary resources do not exist for the supply of essential materials and services

· a large number of employees in these units remain unpaid for many months, with negative consequences for themselves and the patients and more than 300 trained employees have resigned due to the bad financial situation

· entire geographic regions of the country such as Cyclades, Thrace, Fthiotida, are threatened with remaining without care cover in the mental health sector, since several units of Primary Health Care (Mobile units, Day Centres) are unable to cover the operation expenses.

· the units inevitably are facing operational problems and owe large debts and fines to the ORGANISATION OF SOCIAL INSURANCE and the Inland Revenue, which threaten even with the imprisonment of the mental health head-professionals who manage these units. Also, they are threatened with closure after the accumulation of debts to the NATIONAL ELECTRICAL COMPANY, the GREEK TELECOME, the WATER COMPANY, to the householders of buildings, to the suppliers

· Reverse of engagements that the Greek state has taken towards the EU in the framework of conventions on the B and C CSF, placing at risk the continuation of financing of Operational Program. “Health and Welfare 2000-2006” and the continuation of reform in the area of Public Mental Health.

In this framework, the NGOs managing these rehabilitation units have already proceeded with several letters and meetings and despite the assurances of the political leadership by the Ministry of Health and Social Solidarity, the problem remains and the payment of the reduced sums for the New Year is almost certain.

At this point it must be mentioned that the Ministry of Health and Social Solidarity gives the opportunity to the NGOs to proceed to the formulation of contracts with the Social Insurance Organizations in order to receive the cost of nursing of each patient. Furthermore the Ministry included the 2% of the fee for social and humanitarian perception to be received from the NGO’s in order to balance the lack of funding from the Ministry of Economics. Despite the fact that both measures are positive it is worth mentioned that their implementation is not efficient enough due to the severe bureaucratic obstacles.

In our opinion, in order not to invalidate the work done, the following must be applied:

v The government ought to complete the de-institutionalisation process and to continue the psychiatric reform.

v Immediate financing of our bodies for the years 2005, 2006 and 2007, at the estimated level[1] according to the management system of the ‘Health-Welfare, 2000-2006’ programme and the feasibility authorizations issued by the MHSS. The constant and adequate financing of the bodies should be also ensured in order to continue the psychiatric reform and to complete the community psychiatric services network.

v Efficient financing for the year 2008, according to the budget estimations of our organizations, according to the management system of the ‘Health-Welfare, 2000-2006’ programme and the feasibility authorizations issued by the MHSS.

v Conclusion of a contract of obligations and rights between the MHSS and the LPPL agents, in accordance with the process followed in other EU countries and depending on the feasibility authorisations of the projects carried out by each body, on the basis of what was agreed with the European Commission and provided for in Council Regulation (EC) No 1260/1999 of 21 June 1999 laying down general provisions on the Structural Funds.

v Establishment, in cooperation with scientific bodies, of criteria for the assessment and monitoring of the scientific work.

Subsequently, we would like to ask your intervention in order to stop the violation of the rights of the patients and their families, to prevent the collapse of the public psychiatric care system and the further decrease of the level of quality of care and to avoid the re-opening of the psychiatric hospitals closed down in accordance with the international guidelines and the regulations of the B and C Community Support Frameworks as well as the regulations of the Operational Program “Health and Welfare”.

We thank you in advance for your interest and yours interventions and we remain at your disposal for any further information.

Sincerely yours,

Menelaos Theodoroulakis

President of the coordination committee of AGROS Network



[1] Budgets were submitted during the year 2005, as required by the MHSS.

23/11/07

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 21/11/2007

10 εκατ. ευρώ ενίσχυση σε μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης

Εκτακτη - πρόσθετη οικονομική ενίσχυση με επιπλέον ποσό 10 εκατ. ευρώ, φτάνοντας την αρχική εγκεκριμένη πίστωση έτους 2007 από 23 εκατ. σε 55 εκατ. ευρώ ανακοίνωσε χθες ο υπουργός Υγείας Δ. Αβραμόπουλος για την ενίσχυση των μονάδων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Η ανακοίνωση έγινε έπειτα από σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο υπουργείο Υγείας μεταξύ του υφυπουργού Γιώργου Κωνσταντόπουλου, της γ.γ. Μαρίας-Αγγελικής Τροχάνη και εκπροσώπου της ΓΣΕΕ, του προέδρου του Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης και εκπροσώπων φορέων και των προέδρων των σωματείων εργαζομένων σε δομές ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Οπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, «για το έτος 2008 η βιωσιμότητα των μονάδων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα διασφαλίζεται», πλέον της εγκεκριμένης πίστωσης του κωδικού 2544 ποσού 38 εκατ. ευρώ, και με τις ήδη θεσμοθετημένες παρεμβάσεις του ΥΥ&ΚΑ που αφορούν το «τέλος κοινωνικής και ανθρωπιστικής αντίληψης» ποσοστού 2% που περιλήφθηκε στο Νόμο Προμηθειών του ΥΥ&ΚΑ και τη δυνατότητα σύναψης συμβάσεων των φορέων αυτών με τους ασφαλιστικούς οργανισμούς από επίπεδο άδειας ίδρυσης και όχι από επίπεδο άδειας λειτουργίας όπως ίσχυε μέχρι πρότινος.

Στο αμέσως προσεχές προς ψήφιση νομοσχέδιο του ΥΥ&ΚΑ θα περιληφθεί η συγκρότηση και λειτουργία της ειδικής Επιτροπής Διοικητικού, Οικονομικού και Διαχειριστικού Ελέγχου (ΕΔΟΔΕ) για τον εξορθολογισμό των οικονομικών στοιχείων των φορέων ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ταυτόχρονα με την παρακολούθηση και αξιολόγηση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών».

«Με πασαλείμματα προσπαθεί πάλι το υπουργείο Υγείας να καλύψει την υποχρηματοδότηση. Η λύση που δίνεται είναι πάλι η έκτακτη χρηματοδότηση, χωρίς να υπάρχει μόνιμος σχεδιασμός», απαντά η πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων στις Κοινωνικές Υπηρεσίες Ιδιωτικών Φορέων, Νικολέτα Κυράνα. Οπως τονίζει, κανείς δεν μπορεί να υποχρεώσει τα ασφαλιστικά Ταμεία να υπογράψουν συμβάσεις με τις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα δομές.

«Ο υπουργός Υγείας μάς διαβεβαίωσε ότι τα κονδύλια για το 2008 είναι εξασφαλισμένα. Αυτά όμως τα έχουμε ξανακούσει και τα έχουμε ξαναζήσει», τονίζει η Ν. Κυράνα


ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 21/11/2007

19/11/07

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 19/11/2007


ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΦΘΗΚΑΝ η αποασυλοποίηση και η φροντίδα των ψυχικά ασθενών

Το Ψυχαργώς ψυχορραγεί...

Της ΕΛΙΖΑΜΠΕΤΤΑΣ ΚΑΖΑΛΟΤΤΙ

Ψυχορραγεί το πρόγραμμα για την υλοποίηση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης (Ψυχαργώς) και εδώ και δύο χρόνια οι εργαζόμενοι στις μονάδες αποασυλοποίησης βρίσκονται αντιμέτωποι με σοβαρά προβλήματα υποχρηματοδότησης και αδιαφορίας.

Καθυστερήσεις μισθών από 4 έως 6 μήνες, απολύσεις και εξαναγκαστικές παραιτήσεις, υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, απειλές λουκέτου στις δομές όπου εργάζονται είναι μόνον ορισμένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Η ανασφάλειά τους εντείνεται και η φροντίδα των ψυχικά ασθενών φθίνει.

Η ψυχιατρική μεταρρύθμιση που είχε σκοπό την αποασυλοποίηση και την αξιοπρεπή διαβίωση των ανθρώπων, οι οποίοι για χρόνια ζούσαν σε συνθήκες απάνθρωπες, έχει στην ουσία εγκαταλειφθεί. Η πρόληψη για την ψυχική υγεία και η ευαισθητοποίηση της ευρύτερης κοινωνίας έχουν παγώσει. Το μέλλον χιλιάδων άτυχων συνανθρώπων μας -υπολογίζεται ότι 1 στους 100 Ελληνες πάσχει από σχιζοφρένεια- με ψυχικές διαταραχές διαγράφεται αβέβαιο και ο εφιάλτης του εγκλεισμού, του αποκλεισμού και του εξευτελισμού πλανάται εκ νέου στη ζωή τους. Το αποτέλεσμα είναι οι απαράδεκτες και απάνθρωπες συνθήκες που κυριαρχούσαν στα ψυχιατρεία της χώρας στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και στιγμάτισαν την Ελλάδα μας διεθνώς, προκαλώντας τη διεθνή κατακραυγή, να κινδυνεύουν να ξαναγίνουν πραγματικότητα.

Αυτά είναι τα δεδομένα που οδήγησαν τα σωματεία εργαζομένων στις μονάδες υλοποίησης της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης (ΝΠΙΔ) να προκηρύξουν στις 20 Νοεμβρίου 24ωρη απεργία και παράσταση διαμαρτυρίας στο υπουργείο Υγείας, ζητώντας ταυτόχρονα συνάντηση με τον υπουργό, ώστε να πάρει θέση και να δεσμευτεί για την επίλυση των οικονομικών και θεσμικών τους αιτημάτων. Η αυριανή κινητοποίηση είναι η πρώτη που γίνεται συντονισμένα με πρωτοβουλία των εργαζομένων από όλη την Ελλάδα και αναμένεται να είναι μαζική. Μεταξύ των άλλων, οι εργαζόμενοι ζητούν πολιτική δέσμευση από μέρους της κυβέρνησης για ουσιαστική και οριστική επίλυση των προβλημάτων χρηματοδότησης και λειτουργίας των δομών ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης. Τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το πρόγραμμα Ψυχαργώς δεν επιφέρουν όμως συνέπειες μόνο στους εργαζομένους.

Ελλειψη πόρων

Η πολλά υποσχόμενη ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα λειτουργούσε εύρυθμα μέχρι το 2004, δηλαδή μέχρι τη λήξη της συγχρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Το ελληνικό κράτος είχε δεσμευτεί να χρηματοδοτεί το πρόγραμμα μέσω του τακτικού προϋπολογισμού για τουλάχιστον 10 χρόνια μετά τη λήξη της συγχρηματοδότησης. Αντ' αυτού, όμως, η κυβέρνηση περικόπτει από το 2005 έως και σήμερα τη χρηματοδότηση όλο και περισσότερο: το 2005 το έλλειμμα ήταν 1,2 εκατ. ευρώ, το 2006 το έλλειμμα ήταν 5 εκατ. ευρώ και το 2007 το έλλειμμα αγγίζει τα 20 εκατ. ευρώ. Το συνολικό έλλειμμα ανέρχεται στο 42% της χρηματοδότησης.

«Από αυτό προκύπτει», μας λέει ο πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων ΕΨΥΧΑ (Εταιρεία Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Αποκατάστασης Ασθενών) Μιλτιάδης Δροσόπουλος, «ότι φθίνει επικίνδυνα η φροντίδα των ψυχικά ασθενών που φιλοξενούνται στις δομές».

«Ο σκοπός των μονάδων μας είναι προπάντων η εκπαίδευσή τους σε κοινωνικές δεξιότητες και η σταδιακή επανένταξή τους στον κοινωνικό ιστό», υπογραμμίζει ο κ. Δροσόπουλος και προσθέτει:

«Γι' αυτόν το σκοπό σε κάθε δομή υπάρχει θεραπευτικό πρόγραμμα, το οποίο περιλαμβάνει εργοθεραπεία, εξόδους (χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς), αγορές (ρούχων, τροφίμων, συναλλαγή των φιλοξενουμένων με χρήματα), διαχείριση των προσωπικών αντικειμένων, αλλά και ψυχαγωγία (κινηματογράφος, θέατρο).

Η έλλειψη ενδιαφέροντος από την πολιτεία, που μεταφράζεται σε έλλειψη πόρων, έχει μεταξύ των άλλων αποτέλεσμα τη σταδιακή κατάργηση αυτών των δραστηριοτήτων. Βασική συνέπεια είναι η δουλειά χρόνων να πηγαίνει χαμένη και οι φιλοξενούμενοι να παλινδρομούν σε πρότυπα παλαιότερων χρόνων που όλοι θυμόμαστε και θέλουμε να ξεχάσουμε».

«Ο σχιζοφρενής που παρακολουθείται συστηματικά και λαμβάνει τη φαρμακευτική του αγωγή δεν θα κάνει υποτροπή και δεν θα χρειαστεί να νοσηλευτεί», λέει ο καθηγητής Ψυχιατρικής και Παιδοψυχιατρικής και υπεύθυνος της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής, Παναγιώτης Σακελλαρόπουλος και προσθέτει:

«Ηδη από τα χρόνια των παρεμβάσεών μας στη Λέρο, είχαμε την αντίληψη ότι το άσυλο πρέπει αφ' ενός να συρρικνωθεί, αφ' ετέρου να αναπροσαρμόσει τη λειτουργία του, σύμφωνα με τις αντιλήψεις της σύγχρονης ψυχιατρικής.

Στην προσπάθεια της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης συμμετείχαν άπειρα και έμπειρα στελέχη με πολλά όνειρα και ελπίδες».

«Εγιναν λάθη»

«Το λάθος που έγινε είναι», διευκρινίζει με πίκρα ο καθηγητής Ψυχιατρικής, «ότι αντίθετα με άλλα ευρωπαϊκά κράτη, εμείς αρχίσαμε από την τριτοβάθμια περίθαλψη, δηλαδή από την αποασυλοποίηση και όχι από τη δημιουργία μονάδων πρωτοβάθμιας περίθαλψης, και ο κυριότερος παράγοντας αυτής της λάθος επιλογής ήταν οικονομικός. Είναι καιρός με ταχείς ρυθμούς και επένδυση κεφαλαίου να προχωρήσει η χώρα μας στην ανάπτυξη κέντρων ψυχικής υγείας ή κινητών ψυχιατρικών μονάδων και ιατροπαιδαγωγικών κέντρων. Αυτές οι μονάδες πρωτοβάθμιας περίθαλψης θα αποτρέψουν τη δημιουργία ενός νέου κύκλου ασυλοποίησης».



ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 19/11/2007

16/11/07

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 16-11-07

Το «Ψυχαργώς» ως δείκτης πολιτισμού μας
Η πορεία του προγράμματος αποασυλοποίησης χωρίς τα κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ενωσης και οι καταγγελίες των εργαζομένων σε αυτό
Της Λινας Γιανναρου
Ηταν μια ιδέα, ένα μεγαλόπνοο σχέδιο ανθρωπιάς. Τα «κολαστήρια» τύπου Λέρου, τα άσυλα που μας πλημμύριζαν με αισθήματα ντροπής (κυρίως όταν μας εγκαλούσε η Ευρωπαϊκή Ενωση), θα έκλειναν και οι νοσηλευόμενοι θα διοχετεύονταν σε μικρές, σύγχρονες μονάδες πιο κοντά στις οικογένειες και την κοινωνία. Επρεπε ίσως να μας βάλει σε σκέψεις όταν ξεκίνησε να χρησιμοποιείται μια τόσο κακόηχη λέξη όπως η «αποασυλοποίηση»...
Ακόμα κι έτσι, έως το 2004, το πρόγραμμα «Ψυχαργώς», μέσω του οποίου υλοποιείται η περίφημη ψυχιατρική μεταρρύθμιση, λειτουργούσε εύρυθμα. «Εως τότε, βλέπετε, συγχρηματοδοτούνταν από την Ευρωπαϊκή Ενωση», λένε σήμερα οι εργαζόμενοι στις μονάδες που έχουν υποδεχθεί τους ψυχικά ασθενείς.
Μολονότι το ελληνικό κράτος είχε δεσμευθεί να συνεχίσει να χρηματοδοτεί το πρόγραμμα μέσω του τακτικού προϋπολογισμού για τα επόμενα 10 χρόνια τουλάχιστον, οι εργαζόμενοι, οι ασθενείς και οι οικογένειές τους ήρθαν αντιμέτωποι με μιαν αρκετά διαφορετική κατάσταση.
Σύμφωνα με τα Σωματεία Εργαζομένων στις Μονάδες Υλοποίησης της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, από το 2005 η κυβέρνηση περικόπτει συνεχώς τη χρηματοδότηση. Το 2005 το έλλειμμα ήταν 1,2 εκατ. ευρώ, το 2006 ήταν 5 εκατ. ευρώ και το 2007 αγγίζει τα 20 εκατ. ευρώ! Το συνολικό έλλειμμα -καταγγέλλουν- ανέρχεται στο 42% της χρηματοδότησης.
Το αποτέλεσμα, όπως παραδέχονται οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, είναι η υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών - με λίγα λόγια, οι ψυχικά ασθενείς δεν τυγχάνουν της ενδεδειγμένης φροντίδας. Πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς, όταν οι νοσηλευτές, οι γιατροί και οι υπόλοιποι στυλοβάτες των δομών ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης παραμένουν απλήρωτοι για διαστήματα έως και 6 μηνών. «Οι παραιτήσεις δίνουν και παίρνουν.
Ποιος να αντέξει σ' αυτές τις συνθήκες; Μοιραία, αυτό έχει αντίκτυπο και στους ασθενείς, δεν γίνεται δουλειά έτσι», αναφέρουν στην «Κ». Μέχρι σήμερα, την κατάσταση σώζει το μεράκι των νοσηλευτών. «Μόνοι μας παλεύουμε να φέρουμε εις πέρας την ψυχιατρική μεταρρύθμιση», γράφει στη συγκλονιστική επιστολή της που δημοσιεύει σήμερα η «Κ» η κ. Μαρία Γρανδίκη, νοσηλεύτρια σε οικοτροφείο του Βύρωνα. Δυστυχώς, όμως αυτό δεν αρκεί. Υπάρχουν ολόκληρες κατηγορίες ασθενών, όπως οι πάσχοντες από αυτισμό, οι οποίοι, μετά το «εξιτήριό» τους από τα μεγάλα ψυχιατρικά νοσοκομεία, δεν τυγχάνουν καμίας θεραπείας, παρά «φιλοξενούνται» σε πιο ανθρώπινες συνθήκες.
Το τραγικό περιστατικό του θανάτου του μικρού Στέλιου Μαστορόπουλου (που είχε αναδείξει η «Κ» με σειρά ρεπορτάζ προ λίγων μηνών) υπήρξε η πιο τρανή απόδειξη για το έλλειμμα ειδικών δομών. Θυμίζουμε: Οι υπεύθυνοι του οικοτροφείου που είχε μεταφερθεί δεν μπορούσαν να χειριστούν «το περιστατικό», ενώ το Νταού Πεντέλης δεν τον δεχόταν πίσω. Το αποτέλεσμα ήταν η κατάσταση της υγείας του να ακολουθήσει φθίνουσα πορεία και λίγους μήνες μετά να αφήσει την τελευταία του πνοή, υπό άγνωστες ακόμα συνθήκες. (Ακόμα και αν τα πορίσματα κάνουν λόγο για πνιγμό από τροφή, οι ειδικοί τονίζουν ότι είναι απαράδεκτο εν έτει 2007 να συμβεί κάτι τέτοιο -εάν δεν μπορούσε να καταναλώσει την τροφή του, έπρεπε να είναι υπό συνεχή παρακολούθηση.)
Η υπομονή πάντως των εργαζομένων στις μονάδες αποασυλοποίησης έχει εξαντληθεί. Και είναι αποφασισμένοι να το κάνουν σαφές στους αρμοδίους την ερχόμενη Τρίτη 20 Νοεμβρίου, οπότε έχουν προγραμματίσει 24ωρη απεργία και συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.


ΣXETIKA ΘEMATA

EΛΛAΔAHμερομηνία δημοσίευσης: 16-11-07
«Ταπεινωτικές συνθήκες, έκαναν τους ανθρώπους να μοιάζουν με ζώα»
Εχει ζήσει την ψυχιατρική μεταρρύθμιση όταν ο θεσμός έκανε τα πρώτα του βήματα. Στην αρχή, μέσα από την περιπέτεια της υγείας της μητέρας της και στη συνέχεια «από μέσα», ως εργαζόμενη σε μονάδα αποασυλοποίησης. Η επιστολή «προς κάθε ενδιαφερόμενο» της Μαρίας Γρανδίκη, με την προσωπική της ιστορία, εξηγεί καλύτερα από αριθμούς και εκθέσεις την πορεία του προγράμματος «Ψυχαργώς». Που, ναι, ψυχορραγεί. Η «Κ» τη δημοσιεύει αυτούσια:
«Θα ήθελα να καταθέσω τη δική μου εμπειρία γύρω από το θέμα της αποασυλοποίησης και για τον σκοπό αυτό θα εκθέσω μέρος της προσωπικής μου ιστορίας. Οταν ήμουν ενάμιση χρόνων η μητέρα μου αρρώστησε και μπήκε στο ψυχιατρικό νοσοκομείο για να νοσηλευτεί, αλλά έκτοτε δεν ξαναγύρισε στο σπίτι. Δεν μπορώ να σας πω από τι έπασχε, κανείς δε μπόρεσε ποτέ να μου πει και δεν μπορώ να σας πω με ποιο τρόπο προσπάθησαν να τη θεραπεύσουν, αλλά ούτε και αν προσπάθησαν για κάτι τέτοιο. Στην ευρύτερη οικογένεια δεν αναφέρονταν ποτέ το όνομα της μητέρας μου και ήταν σα να μην υπήρχε. Η ντροπή για την εξέλιξη αυτή ήταν τόση, που όλοι παρίσταναν πως δε συνέβη ποτέ στην οικογένειά τους αυτό το τρομερό, να έχουν άρρωστο με ψυχική ασθένεια. Οσο για μένα, μεγάλωσα με τον πατέρα μου, ο οποίος πάλευε μόνος του για να κάνει το καλύτερο που μπορούσε χωρίς καμιά κρατική παρέμβαση. Δυστυχώς, όμως, όταν έφτασα να γίνω 11 χρονών ο πατέρας μου, αφού είχε αρρωστήσει από σωματική ασθένεια, πέθανε. Κατόπιν, εγώ πήρα τον δρόμο των ιδρυμάτων για ορφανά παιδιά και συγκεκριμένα της βασιλικής πρόνοιας. Η μητέρα μου εξακολουθούσε να είναι ξεχασμένη από όλους, συγγενείς και γνωστούς μέχρι που αποφάσισα στα 17 μου χρόνια να την αναζητήσω και αφού βγήκα από το ίδρυμα προσπάθησα να τη βρω. Δεν ήταν εύκολο να εντοπίσω τα ίχνη της, γιατί είχε μετακινηθεί σε πολλά νοσοκομεία όλα αυτά τα χρόνια. Υστερα από πολλούς κόπους τη βρήκα στο ψυχιατρικό νοσοκομείο της Πέτρας Ολύμπου. Εκεί βρήκα άθλιες καταστάσεις. Οταν πήγα, είδα ανθρώπους να γυρίζουν γυμνοί έξω στις αυλές. Εμοιαζαν με άγρια θηρία που μόλις είχαν κατέβει από τα βουνά του Ολύμπου, χωρίς κανείς να νοιάζεται αν ζουν ή αν πέθαναν. Αντικρίζοντας αυτές τις εικόνες έπαθα δυνατό σοκ, φοβήθηκα, τρόμαξα πολύ και απογοητεύτηκα. Περίμενα να συναντήσω τη μητέρα μου άρρωστη, όμως αυτό που συνάντησα ήταν πέρα για πέρα σοκαριστικό. Δεν ήταν η ψυχική αρρώστια, αλλά οι εξευτελιστικές και ταπεινωτικές συνθήκες που έκαναν αυτούς τους ανθρώπους να μοιάζουν με ζώα που ζουν σε κλουβιά πίσω από μεγάλα και ψηλά κάγκελα. Εψαξα εκεί μέσα να βρω τη μητέρα μου και τη βρήκα κι αυτήν σε άθλια κατάσταση. Ηταν χαμένη στον κόσμο της, φάνηκε να μην της είχε μιλήσει για χρόνια άνθρωπος και να μην είχε μιλήσει κι αυτή. Η πρώτη προσέγγιση μαζί της ήταν πραγματικά πολύ δύσκολη. Από τότε άρχισα ένα αγώνα, προκειμένου να φέρω τη μητέρα μου σε ένα ψυχιατρικό νοσοκομείο στην Αθήνα, όπου και διέμενα, για να είναι κοντά μου και να της προσφέρω ό,τι μπορώ. Κατάφερα, λοιπόν, να τη φέρω στο Δρομοκαΐτειο, όπου και εκεί έβλεπα άσχημα πράγματα για όλους τους αρρώστους, άνθρωποι ερείπια να γυρίζουν στο προαύλιο σα ζωντανοί νεκροί και πολλά άλλα που δε θα ήθελα να αναφερθώ. Το μόνο θετικό ήταν ότι ήμουν πλέον κοντά στη μητέρα μου και έτσι είχαμε πιο άμεση επαφή.
Ο κοινωνικός λειτουργός
Μια μέρα χτύπησε το τηλέφωνο και ήταν ο κοινωνικός λειτουργός, Δημήτρης Γαζής, ο οποίος μου ζήτησε να συναντηθούμε για να μιλήσουμε για τη μητέρα μου, όπως και έγινε. Μου μίλησε για το πρόγραμμα αποασυλοποίησης και μου ζήτησε να βοηθήσουμε τη μητέρα μου για να αλλάξει τόπο διαμονής και να μεταφερθεί σε ένα οικοτροφείο με καλύτερες συνθήκες. Συνεργαστήκαμε πάρα πολύ με τον Δημήτρη Γαζή και τη Μαρία Βαβίτσα, προκειμένου να διευκολυνθεί η μετακίνηση και η προσαρμογή της μητέρας μου στο καινούργιο περιβάλλον. Το 2000 ήταν η χρονιά που η μητέρα μου εγκαταστάθηκε στο οικοτροφείο «Ακρη της πόλης» στην Πεντέλη. Αυτό που συνάντησα εκεί ήταν μια εντελώς διαφορετική αντιμετώπιση στη μητέρα μου και σε όλους τους ενοίκους από όλο το προσωπικό. Οι ασθενείς έμοιαζαν πια με ανθρώπους, ζούσαν μέσα στην κοινωνία, είχαν τις εξόδους τους, ζούσαν σε ένα σπίτι με ανέσεις, με φροντίδα και πάνω από όλα, είχαν αγάπη. Κάθε φορά που πήγαινα στο οικοτροφείο, ένιωθα ότι μπαίνω σε ένα οικείο περιβάλλον, όλοι οι ασθενείς μετά λίγο καιρό είχαν τεράστια διαφορά από την αρχική τους κατάσταση. Ηταν καθαροί, είχαν χαρούμενη διάθεση, έγιναν πιο ομιλητικοί και πιο ανοιχτοί προς τον κόσμο. Αυτές τις διαφορές τους τις έζησα από πολύ κοντά γιατί γνώρισα αυτούς τους ανθρώπους από την πρώτη τους μέρα στο οικοτροφείο και οι επισκέψεις μου ήταν συχνές. Ετσι παρακολούθησα βήμα βήμα τις αλλαγές τους. Αυτή η θετική έκβαση οφείλεται στο προσωπικό που βρίσκεται όλο το 24ωρο κοντά στους ενοίκους φροντίζοντάς τους και ικανοποιώντας τις πολλαπλές τους ανάγκες. Τότε όλοι οι εργαζόμενοι δούλευαν με μεγάλη όρεξη και όραμα, πιστεύοντας ότι συμβάλλουν για να προσφέρουν τη δυνατότητα στους ενοίκους τους να ζήσουν μια αξιοπρεπή ζωή που ποτέ τους δεν είχαν ώς τότε μέσα στα άσυλα.
Εγώ έως τότε δούλευα σε δημόσιο νοσοκομείο, και ζώντας από κοντά την προσπάθεια των εργαζομένων στις δομές αποασυλοποίησης να δημιουργήσουν καλύτερες συνθήκες στους ενοίκους τους, θέλησα να εργαστώ κι εγώ γι’ αυτόν τον σκοπό. Πίστευα ότι η εργασία σε αυτόν τον τομέα ήταν έργο ζωής και έχοντας ζήσει από κοντά το πρόβλημα της μητέρας μου και την πορεία της στη δομή αποασυλοποίησης είχα έντονη την ελπίδα πως είναι εφικτή μια αληθινά αξιοπρεπής ζωή για τους ανθρώπους με ψυχική ασθένεια. Ετσι, ξεκίνησα, λοιπόν, να εργάζομαι κι εγώ μέσα σε μια αντίστοιχη δομή, σε ένα άλλο οικοτροφείο. Στο ξεκίνημα του δικού μας οικοτροφείου ήμουν ενθουσιασμένη, όπως και όλοι οι συνάδελφοί μου και δίναμε στην κυριολεξία τα πάντα. Αργότερα, όμως, άρχισα να συμπεραίνω ότι όλη αυτή η καλή αρχική εικόνα δεν παρέμεινε. Τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως εγώ και οι άλλοι εργαζόμενοι φανταζόμασταν και επιθυμούσαμε. Οι αρμόδιοι ήταν απόντες από τις ανάγκες των ενοίκων και των εργαζομένων. Τα κονδύλια για τους σκοπούς της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης μειώθηκαν δραματικά και οι εργαζόμενοι εξουθενωμένοι ψυχικά και σωματικά πάλευαν να βγάλουν μόνοι τους εις πέρας την ψυχιατρική μεταρρύθμιση.
Κόπωση
Σήμερα, εξακολουθούν οι εργαζόμενοι να μένουν απλήρωτοι για μήνες και η φροντίδα προς τους ενοίκους μειώνεται είτε γιατί το προσωπικό αλλάζει συνεχώς λόγω της κόπωσης από την οικονομική εξαθλίωση, είτε γιατί το προσωπικό μειώνεται και η αναλογία εργαζομένων - ενοίκων δεν είναι η προβλεπόμενη, οπότε και οι εναπομείναντες εργαζόμενοι επιβαρύνονται με περισσότερες ευθύνες και επιπρόσθετα καθήκοντα. Πλέον, αισθάνομαι την ίδια απογοήτευση και απελπισία που είχα αισθανθεί όταν είχα συναντήσει τη μητέρα μου στο ψυχιατρικό νοσοκομείο της Πέτρας Ολύμπου. Η μόνη ελπίδα που μου απομένει είναι να παλέψουμε όλοι οι εργαζόμενοι για να διεκδικήσουμε την πραγματική συνέχιση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, μέσω συντονισμένης συνδικαλιστικής δράσης. Εμείς που πιστέψαμε και πιστεύουμε σε αυτήν την προσπάθεια μαζί με τους ασθενείς και τις οικογένειές τους αλλά και την ευρύτερη κοινότητα οφείλουμε να διεκδικήσουμε τους όρους αυτούς που θα εξασφαλίζουν ποιότητα ζωής στους ψυχικά ασθενείς, ανθρώπινες συνθήκες εργασίας στους εργαζόμενους, έλεγχο στη διαχείριση του προγράμματος για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση. Δεν έχουμε άλλη διέξοδο, κι αυτό είναι πια σαφές σε πολλούς από εμάς, δεν μας έχουν αφήσει καμία ελπίδα, για αυτό πρέπει να την καλλιεργήσουμε εμείς, χωρίς μιζέρια, χωρίς παραίτηση, χωρίς παθητικότητα. Εμείς που και ευαισθησία έχουμε και εμπειρία διαθέτουμε μπορούμε να επιβάλλουμε τους όρους μας κι όχι να υπομείνουμε τους όρους αυτών που πολύ μακριά βρίσκονται από τις πραγματικές ανάγκες όλων μας.

Μαρια Γρανδικη,
Αθήνα, Οκτώβριος 2007»

«Ολα για τη μητέρα μου»
«Ξεκίνησε καλά, εξελίχθηκε άσχημα». Αυτή είναι, με λίγα λόγια, η πορεία της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης σύμφωνα με τη νοσηλεύτρια σε οικοτροφείο του Βύρωνα κ. Μαρία Γρανδίκη, η οποία μίλησε στην «Κ». Η κ. Γρανδίκη εισήλθε στο χώρο της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης των ψυχικά ασθενών, από καθαρό ενδιαφέρον για το τμήμα αυτό του πληθυσμού. Είχε άλλωστε ίδια εμπειρία: η μητέρα της έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στις άθλιες συνθήκες ενός ψυχιατρικού νοσοκομείου και άφησε την τελευταία της πνοή στη θαλπωρή ενός καλού οικοτροφείου της Αθήνας, όπου είχε μεταφερθεί στο πλαίσιο του νέου, τότε, προγράμματος αποασυλοποίησης.
«Γι’ αυτό αποφάσισα να βοηθήσω κι εγώ. Γιατί η εντύπωση από την ιστορία της μητέρας μου ήταν πολύ θετική. Δεν ήξερα ότι λίγα χρόνια αργότερα θα ερχόταν η απογοήτευση. Δυστυχώς, το πρόγραμμα “μπάζει” από πολλές πλευρές», αναφέρει στην «Κ». «Είναι προφανές ότι οι συνθήκες διαβίωσης των ασθενών είναι καλύτερες απ’ ό,τι πριν, στα άσυλα. Αλλά αυτό έλειπε!».

Τα μέτρα του υπουργείου Υγείας
Το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης δεν αρνείται ότι το φαινόμενο της υποχρηματοδότησης αποτελεί πληγή για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση. Σε πρόσφατες δηλώσεις του ο υπουργός κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος ανακοίνωσε, μεταξύ άλλων, ότι «θεσμοθετήσαμε το τέλος κοινωνικής και ανθρωπιστικής αντίληψης ποσοστού 2% στο Νόμο περί Προμηθειών για την οριστική εξάλειψη του φαινομένου της υποχρηματοδότησης». Σύμφωνα με τον ίδιο, από το μέτρο αυτό θα εξασφαλίζονται περίπου 40 εκατ. ευρώ ετησίως για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση. Ο κ. Αβραμόπουλος ανακοίνωσε επίσης το διπλασιασμό της εγκεκριμένης πίστωσης για τη χρηματοδότηση των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης με αποτέλεσμα την τελική διαμόρφωσή της στο ποσό των 45 εκατ. ευρώ. Το υπουργείο Υγείας αποφάσισε ακόμα τη θεσμοθέτηση σύναψης των συμβάσεων με τα ασφαλιστικά ταμεία για να λαμβάνουν τα έξοδα νοσηλίων για τους ασθενείς. Σύμφωνα με τα Σωματεία των εργαζομένων στις δομές αυτές, πάντως, αυτό «ούτε εύκολο να υλοποιηθεί είναι, ούτε το έχουν αποδεχθεί τα Ταμεία».

15/11/07

ΑΥΓΗ 15/11/2007

Εικοσιτετράωρη απεργία στις δομές αποασυλοποίησης

Συντάκτης : Βενιζέλος Βασίλης Ημ/νία καταχώρησης : 14/11/2007 20:42:46
Νέα εικοσιτετράωρη πανελλαδική απεργία θα πραγματοποιήσουν στις 20 Νοεμβρίου τα σωματεία εργαζομένων στις δομές αποασυλοποίησης ψυχικώς πασχόντων, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τη συνεχιζόμενη υποχρηματοδότηση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και της αποασυλοποίησης, που έχει οδηγήσει εργαζόμενους και ασθενείς σε ασφυξία. Την ίδια μέρα, οι απεργοί θα πραγματοποιήσουν συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το υπουργείο Υγείας, στις 8.30 π.μ.
Σε κοινή ανακοίνωσή τους, το σωματείο εργαζομένων στις κοινωνικές υπηρεσίες ιδιωτικών φορέων, το σωματείο εργαζομένων στο "Περιβολάκι" της Αθήνας, το σωματείο εργαζομένων δομών Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης Μακεδονίας - Θράκης (ΣΕΔΨΑΜΘ), το σωματείο εργαζομένων της Εταιρείας Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Αποκατάστασης (ΕΨΥΚΑ) και το σωματείο εργαζομένων της ΕΨΥΚΑ Δράμας τονίζουν μεταξύ άλλων τα εξής:
"Από το 2005 έως και σήμερα η κυβέρνηση περικόπτει τη χρηματοδότηση όλο και περισσότερο: το 2005 το έλλειμμα ήταν 1,2 εκατ. ευρώ, το 2006 το έλλειμμα ήταν 5 εκατ. ευρώ και το 2007 το έλλειμμα αγγίζει τα 20 εκατ. ευρώ. Το συνολικό έλλειμμα ανέρχεται στο 42% της χρηματοδότησης. Έως τώρα το υπουργείο Υγείας, σε περιόδους εντάσεων και κινητοποιήσεων, έβρισκε έκτακτες επιχορηγήσεις για να κατευνάσει την οργή των εργαζομένων και δεν δρομολόγησε την ουσιαστική ρύθμιση του προβλήματος. Ο τακτικός προϋπολογισμός είναι πολύ χαμηλός και οι 'λύσεις' που ισχυρίζεται το υπουργείο πως έχει δώσει αφορούν τη συνεργασία των δομών με τα ασφαλιστικά ταμεία για να λαμβάνουν τα έξοδα νοσηλίων για τους ασθενείς, κάτι που ούτε εύκολο είναι να υλοποιηθεί, ούτε σύντομο, ούτε επαρκείς πόροι έχουν τεθεί, ούτε τα ασφαλιστικά ταμεία έχουν αποδεχτεί. Η άλλη 'λύση' του υπουργείου είναι να δοθεί το ποσοστό 2% από χρήματα για τις προμήθειες των νοσοκομείων, που όμως δεν είναι γνωστό πότε θα υλοποιηθεί. Στο μεταξύ, χιλιάδες εργαζόμενοι παραμένουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα απλήρωτοι και δεν έχουν καμία αυταπάτη ότι υπάρχει πολιτική βούληση για την επίλυση του προβλήματος".