Δυσμενείς εξελίξεις για τη χρηματοδότηση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης και του προγράμματος Ψυχαργώς.

Αθήνα,3-2- 2010



Προς: κα. Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου
Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
Κοιν: κα. Φώφη Γεννηματά, Υφυπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
κ. Νικόλαο Πολύζο, Γενικό Γραμματέα Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
κ. Πέτρο Γιαννουλάτο, Διευθυντή Δ/νσης Ψυχικής Υγείας Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης



Θέμα: Δυσμενείς εξελίξεις για τη χρηματοδότηση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης και του προγράμματος Ψυχαργώς.

Αξιότιμη κύρια Υπουργέ,
κρίνουμε αναγκαίο να σας εκφράσουμε τη δυσαρέσκεια και την αγανάκτηση τόσο των φορέων όσο και των εργαζομένων για τη συνεχή επιδείνωση της κατάσταση των χρηματοδοτήσεων των μονάδων ψυχικής υγείας που λειτουργούν με ευθύνη των ΝΠΙΔ.
Παρά την αρχική μας αισιοδοξία μετά την εγγραφή των 65.000.000,00€ στον προϋπολογισμό του 2010 και τη δέσμευση σας για εξεύρεση και άλλων πόρων έως τον Ιούλιο του 2010. Τα δεδομένα για τη χρηματοδότηση των μονάδων για το πρώτο τρίμηνο του 2010 ακύρωσαν την όποια αισιοδοξία και μας ανησυχούν ιδιαίτερα για την περαιτέρω εξέλιξη του έτους.
Όπως γνωρίζετε, για το 2009 οι λειτουργικές δαπάνες των φορέων παραμένουν απλήρωτες από τον Ιούνιο. Οι εργαζόμενοι δεν έχουν πληρωθεί για το Δεκέμβριο και απ’ ότι προβλέπεται η διαδικασία χρηματοδότησης του πρώτου τριμήνου 2010 θα καθυστερήσει, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να παραμείνουν και πάλι απλήρωτοι για 3-4 μήνες. Οι τελικοί πόροι που εξασφαλίσθηκαν για την κάλυψη των δαπανών λειτουργίας έτους 2009, ήταν 68.000.000 €, έναντι των 85.000.000 € που απαιτούνταν, διαμορφώνοντας έτσι ένα έλλειμμα για το 2009 της τάξης των 17.000.000 € (προϋπολογιστικά). Την ίδια στιγμή ενώ απαιτούνται περίπου 105.000.000 € για το 2010, στον τακτικό προϋπολογισμό έχουν εγγραφεί μόλις 65.000.000 €, δηλαδή 40.000.000 € λιγότερα από τα απαιτούμενα. Συνυπολογίζοντας και το έλλειμμα του 2009, το 2010 ξεκινάει με μια υστέρηση πόρων της τάξης των 57.000.000 €.
Παρά αυτήν την ιδιαίτερα αρνητική κατάσταση με αγανάκτηση ενημερωθήκαμε ότι η χρηματοδότηση για το πρώτο τρίμηνο του 2010 είναι και πάλι μειωμένη και αντί για τα 26.000.000€ που απαιτούνται οι φορείς θα λάβουν 11.700.000€ δηλαδή λιγότερα και από το 45% των αναγκαίων πόρων. Ενώ ταυτόχρονα καμία δέσμευση δεν υπάρχει για την κάλυψη των ελλειμμάτων του 2009.
Το ποσό των 11.700.000€ δεν καλύπτει ούτε καν τις μισθοδοσίες του πρώτου τριμήνου και εάν δεν αυξηθεί άμεσα έως το τέλος Φεβρουαρίου οι μονάδες ψυχικής υγείας θα αντιμετωπίζουν ένα έλλειμμα της τάξης των 30.000.000€ ποσό που με μαθηματική ακρίβεια οδηγεί στην κατάρρευση τους και θα ακυρώσει τα όποια επιτεύγματα της προσπάθειας μας για ψυχιατρική μεταρρύθμιση και πραγματική αναγνώριση δικαιωμάτων στους ψυχικά πάσχοντες.
Κυρία Υπουργέ, όπως ήδη σας έχουμε ενημερώσει τα αποτέλεσμα αυτών των καθυστερήσεων και των περικοπών στις χρηματοδοτήσεις είναι ιδιαίτερα αρνητικά. Οι δομές υπολειτουργούν και αντιμετωπίζουν και πάλι τα ίδια προβλήματα που προκάλεσαν την παρέμβαση της Ε.Ε.. Τα προβλήματα για τις μονάδες ψυχικής υγείας και τους φορείς συνοπτικά περιγράφονται ως εξής:
 Περιορισμός θεραπευτικών δράσεων και δραστηριοτήτων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης.
 Υποβάθμιση της ποιότητας ζωής και φιλοξενίας των ψυχικά πασχόντων.
 Συνεχείς αποχωρήσεις προσωπικού και εξωτερικών συνεργατών λόγω των τεράστιων καθυστερήσεων στις πληρωμές τους.
 Συσσώρευση χρεών και σειρά αγωγών και εξώσεων.
 Αισθήματα ανασφάλειας και ματαίωσης τόσο από πλευράς των εργαζομένων όσο και από πλευράς των εξυπηρετούμενων.
 Ακύρωση θεραπευτικών και κοινωνικών αποτελεσμάτων, τα οποία έχουν επιτευχθεί με πολύ κόπο.
Κυρία Υπουργέ, παρά τις πολιτικές δεσμεύσεις και τις θετικές σας παρεμβάσεις στο θεσμικό και πολιτικό επίπεδο, δυστυχώς τα οικονομικά προβλήματα των μονάδων ψυχικής υγείας ακυρώνουν τις όποιες προσπάθειες σας για εδραίωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και θέτουν σε κίνδυνο την εξέλιξη της. Θεωρούμε ότι παρά τις όποιες δημοσιονομικές δυσκολίες το πρόγραμμα Ψυχαργώς και η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση γενικότερα έχουν ήδη αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης εδώ και μια πενταετία και είναι αδύνατο να αντέξουν περαιτέρω μείωση και καθυστέρηση των χρηματοδοτήσεων.
Κυρία Υπουργέ, λόγω της οξύτητας των προβλημάτων που συνοπτικά σας περιγράψαμε και ενόψει της επίσημης επίσκεψης των στελεχών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις 25 Φεβρουαρίου, θα θέλαμε να σας ζητήσουμε άμεσα μια συνάντηση, στα πλαίσια της οποίας θα σας παρουσιάσουμε τις θέσεις μας και θα μας ενημερώσετε για τους σχεδιασμούς του ΥΥΚΑ. Θα θέλαμε επίσης να σας ζητήσουμε, στο πλαίσιο της εδραίωσης της εταιρικής σχέσης μεταξύ ΥΥΚΑ και ΝΠΙΔ την οριστικοποίηση της επίσημης συμμετοχής του Δικτύου ΑΡΓΩΣ στην Επιτροπή Παρακολούθησης του Ε.Π. "Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013" και τη θεσμοθέτηση επίσημου διαλόγου μεταξύ ΥΥΚΑ και ΝΠΙΔ, ώστε να μπορέσουμε ενεργά και ουσιαστικά να συμβάλουμε στην επικαιροποίηση των στόχων και των δράσεων του Ψυχαργώς και να συνδράμουμε στην επίτευξη των στόχων της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης γενικότερα.

Με εκτίμηση,
Ο Νόμιμος Εκπρόσωπος του Δικτύου ΑΡΓΩΣ

Μενέλαος Θεοδωρουλάκης,
Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Δικτύου ΑΡΓΩΣ,
Διδάκτορας Κοινωνικής Πολιτικής