Αθήνα, 25 Φεβρουαρίου 2010
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Κρίσιμες εξελίξεις για τη ψυχική υγεία μετά την επίσκεψη των εκπροσώπων της Ευρωπαϊκής επιτροπής
Σε αδιέξοδο για άλλη μια φορά η ψυχιατρική μεταρρύθμιση με τις περισσότερες μονάδες ψυχικής υγείας να απειλούνται με αδυναμία λειτουργίας παρά την επιτήρηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την απειλή διακοπής της χρηματοδότησης του Ε.Π. Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού και της επιστροφής εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ λόγω της αδυναμίας του Υπουργείου Οικονομικών να καλύψει τις απαραίτητες δαπάνες.
Δυστυχώς, παρά τις θετικές πολιτικές πρωτοβουλίες στο θεσμικό επίπεδο της Υφυπουργού Υγείας κας. Φ. Γεννηματά και την εξαγγελία της στη Βουλή στις 16-2-2010 ότι ο Υπουργός Οικονομικών δεσμεύτηκε προφορικά για την πλήρη κάλυψη των οφειλών του 2009 και για την αύξηση του ποσού για το 2010 στα 85.000.000€, μέχρι σήμερα δεν έχει υλοποιηθεί η δέσμευση και δεν έχει καταβληθεί καμία χρηματοδότηση για το 2010 και δεν έχει καλυφθεί καμία οφειλή για το 2009, διαμορφώνοντας ένα έλλειμμα στις μονάδες ψυχικής υγείας άνω των 30.000.000€.
Δυστυχώς η έλλειψη κοινωνικών προτεραιοτήτων από πλευράς Υπουργείου Οικονομικών οδηγεί σε διακοπή της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και κάνει ορατό και πάλι τον κίνδυνο επιστροφής των ψυχικά πασχόντων στα ψυχιατρεία, ακυρώνοντας σειρά συμφωνιών με την Ευρωπαϊκή Ένωση και το σύνολο των δεσμεύσεων της χωράς που έχει τεθεί σε επιτήρηση για σειρά λαθών και παραλήψεων.
Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκε σήμερα στην Αθήνα η Ετήσια Συνάντηση Παρακολούθησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» μέσω του οποίου έχει θα χρηματοδοτηθεί σε μεγάλο βαθμό στη συνέχεια η ανάπτυξη και στελέχωση των δομών της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Το Δίκτυο παρευρέθηκε με σκοπό να διασφαλίσει την ομαλή λειτουργία των μονάδων ψυχικής υγείας, αφότου είχε ενημερώσει πρωτύτερα μέσω επιστολής τους εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την τρέχουσα δραματική κατάσταση στο χώρο της ψυχικής υγείας.
Με τη σειρά τους οι εκπρόσωποι της ΕΕ έθεσαν κρίσιμα ερωτήματα στους εκπρόσωπους του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Συγκεκριμένα, γιατί δεν εφαρμόζεται το Σύμφωνο Υπουργείου Υγείας και Ευρωπαϊκής Επιτροπής που υπογράφηκε τον Απρίλιο του 2009 (Σύμφωνο Σπίντλα) σε σχέση τα ακόλουθα σημεία:
- την πλήρη και τακτική οικονομική κάλυψη των φορέων που υλοποιούν τις δράσεις,
- τον καθορισμό ενός οδηγού διαχείρισης που να βασίζεται στο υπάρχον πλαίσιο και να περιέχει απαραίτητες προσθήκες, όπως το πλαίσιο κοστολόγησης της λειτουργίας,
- σε σχέση με την αξιολόγηση της μεταρρύθμισης και την εγκαθίδρυση συστήματος παρακολούθησης του έργου,
- με το ουσιαστικό κλείσιμο των ψυχιατρικών νοσοκομείων, με την κατάργηση δηλαδή των οργανισμών και την αξιοποίηση του προσωπικού,
- με την ενίσχυση των Κοινωνικών Συνεταιρισμών Περιορισμένης Ευθύνης, στο πλαίσιο των δράσεων για την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας
Οι εκπρόσωποι του ΥΥΚΑ απάντησαν ότι δεν έχουν καταφέρει έως τώρα να καλύψουν οικονομικά τους φορείς, καθώς έχουν παρατηρηθεί παλινωδίες σχετικά με τον τρόπο πληρωμής και με την εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων και ότι οι πόροι δεν θα περιέλθουν στους φορείς έως και τις 15 Μαρτίου. Αυτό σημαίνει απλήρωτοι εργαζόμενοι πλέον για 4 μήνες και αδυναμία πληρωμής λειτουργικών δαπανών διαβίωσης των ασθενών επί 8 μήνες.
Η αντίδραση του εκπρόσωπου της ΕΕ κ. A. Cecilio ήταν έντονη, καθώς διερωτήθηκε κατά πόσο ισχύει η συμφωνία πλέον από την πλευρά της Ελλάδας, θεωρώντας μάλιστα ότι το ελληνικό Κράτος την έχει πετάξει ήδη στον κάλαθο των αχρήστων. Ανέφερε ότι βρισκόμαστε μακριά από την εκπλήρωση των στόχων της μεταρρύθμισης, όπως έχουν συμφωνηθεί με ορατό τον κίνδυνο της παλινδρόμησης, αφού απειλείται η λειτουργία των μονάδων αλλά και τα δικαιώματα των 3.000 ψυχικά ασθενών και οι θέσεις εργασίας των 2.500 εργαζομένων.
Ανέφερε ότι δεν υπάρχουν απλά καθυστερήσεις, αλλά αλλαγές στην πολιτική που στην πράξη ακυρώνουν μονομερώς τη συμφωνία. Ως εκ τούτου η Επιτροπή είναι αναγκασμένη να εξετάσει την περικοπή και μεταφορά των κοινοτικών πόρων (άνω των 400 εκατομμυρίων ευρώ) από τη ψυχική υγεία, ως μέτρο προφύλαξης για την απώλεια πόρων! Τόνισε μάλιστα ότι καθώς δεν έχει ενημερωθεί η Επιτροπή γι’ αυτή την κατάσταση τίθεται θέμα αξιοπιστίας της χώρας και επικαλέστηκε δηλώσεις του Πρωθυπουργού κ. Γ. Παπανδρέου σχετικά με ανάγκη διασφάλισης και προώθησης της αξιοπιστίας της χώρας.
Τα προβλήματα έχουν γίνει πλέον χρόνια και η διαχείριση τους είναι αδύνατη, λόγω της ματαίωσης και της κόπωσης του προσωπικού και των εξυπηρετούμενων από τη συνέχιση της υποχρηματοδότησης. Η κατάσταση αυτή έχει δημιουργήσει, επίσης, κλίμα ανασφάλειας και έλλειψης εμπιστοσύνης τόσο προς τους φορείς όσο και προς το υπουργείο Υγείας. Οι φορείς του Δικτύου έχουν ήδη ενημερώσει το Υπουργείο Υγείας για την αδυναμία τους να διαχειριστούν την παρούσα τραγική κατάσταση και για την άμεση απειλή αδυναμίας λειτουργίας πολλών μονάδων χωρίς να έχουν υπάρξει άμεσες ενέργειες από πλευράς του Υπουργείου Υγείας για την αποτροπή των όποιων κινδύνων.
Το Δίκτυο θεωρεί αναγκαία την άμεση δράση και το συντονισμό των Υπουργείων Οικονομικών και Υγείας ώστε να αποφύγουμε την καταβαράθρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και την απώλεια κοινοτικών πόρων για τον κοινωνικό τομέα σε μία τέτοια κρίσιμη περίοδο για τη χώρα.
Εκ μέρους της Συντονιστικής του Δικτύου
ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ «ΑΡΓΩ» ΕΧΕΙ ΩΣ ΜΕΛΗ ΤΟΥ 42 ΝΠΙΔ ΠΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΠΑΝΩ ΑΠΟ 165 ΜΟΝΑΔΕΣ ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ, ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΝ ΠΕΡΙ ΤΟΥΣ 2600 ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ, ΦΙΛΟΞΕΝΟΥΝ 1600 ΨΥΧΙΚΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΠΑΡΕΧΟΥΝ ΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥΣ ΣΕ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ 30000 ΠΟΛΙΤΕΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ.
26/2/10
23/2/10
Ενημέρωση σχετικά με την υλοποίηση του Συμφώνου Spidla 7ης Απριλίου 2009 και την εξέλιξη της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα
Αθήνα, 23 Φεβρουαρίου 2010
Προς: κ. Aurelio CECILIO, Προϊστάμενο Μονάδας EMPL Β1 ΕΚΤ
Κοιν: κ. Νικόλαο Πολύζο, Γενικό Γραμματέα Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης,
κ. Π. Γιαννουλάτο, Διευθυντή Δ/νσης Ψυχικής Υγείας Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης,
κα. Φωτεινή Δαλαβέρη, Προϊσταμένη Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Ε.Π. Υγεία-Πρόνοια
Θέμα:Ενημέρωση σχετικά με την υλοποίηση του Συμφώνου Spidla 7ης Απριλίου 2009 και την εξέλιξη της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα
Αξιότιμε Κύριε Cecilio,
Με την παρούσα επιστολή επιθυμούμε να σας ενημερώσουμε για όλες τις πρόσφατες εξελίξεις σχετικά με την υλοποίηση του προγράμματος Ψυχαργώς, καθώς και την εφαρμογή της Συμφωνία μεταξύ του Επιτρόπου Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ίσων Ευκαιριών κου V. Spidla και του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κου Δ. Αβραμοπουλου (Σύμφωνο Spidla). Δυστυχώς, παρά τις θετικές πολιτικές πρωτοβουλίες στο θεσμικό επίπεδο, η κατάσταση στο επίπεδο της χρηματοδότησης παραμένει ασαφής με αβέβαιη τη βιωσιμότητα πολλών μονάδων ψυχικής υγείας, αφού οι όποιες προφορικές δεσμεύσεις του Υπουργείου Οικονομικών δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμα στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής της Ελλάδας. Πιο συγκεκριμένα:
Α. Σε ότι αφορά τη χρηματοδότηση, για το 2009 οι λειτουργικές δαπάνες των μονάδων παραμένουν απλήρωτες από τον Ιούνιο του 2009, οι εργαζόμενοι δεν έχουν πληρωθεί από το Νοέμβριο και η διαδικασία χρηματοδότησης του πρώτου τριμήνου 2010 έχει καθυστερήσει. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι πολλές μονάδες να αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της διακοπής λειτουργίας λόγω της αδυναμίας κάλυψης βασικών αναγκών (στέγαση, θέρμανση, διατροφή των ψυχικά πασχόντων) αφού οι όποιες δυνατότητες πίστωσης έχουν εξαλειφθεί.
Η Υφυπουργός Υγείας κα. Φ. Γεννηματά εξήγγειλε στη Βουλή στις 16-2-2010 ότι ο Υπουργός Οικονομικών δεσμεύτηκε προφορικά για την πλήρη κάλυψη των οφειλών του 2009 και για την αύξηση του ποσού για το 2010 στα 85.000.000€. Παρά τις ενέργειες και την πολιτική πίεση της Υφυπουργού Υγείας προς το Υπουργείο Οικονομικών και την προφορική δέσμευση του Υπουργού Οικονομικών για πλήρη κάλυψη των οφειλών του 2009 και αύξηση της χρηματοδότησης για το 2010, μέχρι σήμερα δεν έχει καταβληθεί καμία χρηματοδότηση για το 2010 και δεν έχει καλυφθεί καμία οφειλή για το 2009.
Ακόμα και τα 13.000.000€ που σας είχαν ενημερώσει ότι είχαν αρχικά διατεθεί για το πρώτο τρίμηνο και που θα κάλυπταν κατά 50% τις ανάγκες των μονάδων, περιορίστηκαν σε 11.700.000€ μετά από αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών και δυστυχώς δεν έχουν διατεθεί ακόμα λόγω συνεχών αλλαγών των κατανομών από πλευράς του Υπουργείου Υγείας, δυσχεραίνοντας ακόμα περισσότερο την κατάσταση, αφού ακόμα και με το πιο θετικό σενάριο για τους φορείς η χρηματοδότηση αυτή θα δοθεί στους φορείς μετά τις 15 Μαρτίου 2010.
Όπως γνωρίζετε, οι τελικοί πόροι που εξασφαλίσθηκαν για την κάλυψη των δαπανών λειτουργίας έτους 2009, ήταν 68.000.000 €, έναντι των 85.000.000 € που απαιτούνταν, διαμορφώνοντας έτσι ένα έλλειμμα για το 2009 της τάξης των 17.000.000€ (σε επίπεδο προϋπολογισμών). Την ίδια στιγμή ενώ απαιτούνται περίπου 105.000.000€ για το 2010 (αίτημα της Διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας), στον τακτικό προϋπολογισμό έχουν εγγραφεί μόλις 65.000.000€ τα οποία όμως με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών μειώθηκαν κατά 10% δηλαδή σε 58.000.000€, δηλαδή 47.000.000€ λιγότερα από τα απαιτούμενα. Συνυπολογίζοντας και το έλλειμμα του 2009, το 2010 ξεκινάει με μια υστέρηση πόρων της τάξης των 64.000.000€, που αν δεν καλυφθούν άμεσα, καταστούν αδύνατη την συνέχιση της λειτουργίας πολλών μονάδων.
Από τα παραπάνω είναι εμφανές ότι οι προβλέψεις των σημείων 8β και 8γ του Συμφώνου δεν έχουν υλοποιηθεί και ακυρώνουν την ουσία και το πνεύμα του Συμφώνου αφού είναι ορατή η αδυναμία λειτουργίας πολλών μονάδων ψυχικής υγείας και έχουν οξύνει ιδιαίτερα τα εξής προβλήματα:
Περιορισμό θεραπευτικών δράσεων και δραστηριοτήτων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και ακύρωση θεραπευτικών και κοινωνικών αποτελεσμάτων, τα οποία έχουν επιτευχθεί με πολύ κόπο.
Υποβάθμιση της ποιότητας ζωής, της φροντίδας και της φιλοξενίας των ψυχικά πασχόντων.
Συνεχείς αποχωρήσεις προσωπικού και εξωτερικών συνεργατών.
Συσσώρευση χρεών και σειρά αγωγών και εξώσεων που πλέον απειλούν τη δυνατότητα ακόμη και στέγασης των μονάδων.
Τα προβλήματα αυτά έχουν γίνει πλέον χρόνια και η διαχείριση τους είναι αδύνατη, λόγω της ματαίωσης και της κόπωσης του προσωπικού και των εξυπηρετούμενων από τη συνέχιση της υποχρηματοδότησης. Η κατάσταση αυτή έχει δημιουργήσει, επίσης, κλίμα ανασφάλειας και έλλειψης εμπιστοσύνης τόσο προς τους φορείς όσο και προς το υπουργείο Υγείας. Οι φορείς του Δικτύου έχουν ήδη ενημερώσει το Υπουργείο Υγείας για την αδυναμία τους να διαχειριστούν την παρούσα τραγική κατάσταση και για την άμεση απειλή αδυναμίας λειτουργίας πολλών μονάδων χωρίς να έχουν υπάρξει άμεσες ενέργειες από πλευράς του Υπουργείου Υγείας για την αποτροπή των όποιων κινδύνων.
Επίσης, πρέπει να επισημάνουμε ότι εκτός από τη μη επαρκή χρηματοδότηση, δεν έχει εφαρμοστεί μέχρι στιγμής η καταβολή των πόρων του τριμήνου προκαταβολικά, θέμα που είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την εύρυθμη λειτουργία των μονάδων. Το ζήτημα αυτό είναι ιδιαίτερα επιτακτικό να αντιμετωπιστεί γιατί με πρόσφατη απόφαση του Υπουργού Οικονομικών οι χρηματοδοτήσεις θα καταβάλλονται ανά μήνα με ποσοστό διάθεσης 8%, γεγονός που συνεπάγεται μια απίστευτη γραφειοκρατία η οποία προκαλεί τεράστιες καθυστερήσεις στην χρηματοδοτική ροή.
Β. Σχετικά με την σύναψη Συμφώνων μεταξύ ΥΥΚΑ και ΝΠΙΔ, όπως αυτή αναφέρεται στο σημείο 7β του Συμφώνου, το Υπουργείο Υγείας έχει θέσει σε δημόσια διαβούλευση σχέδιο Συστήματος Διαχείρισης των μονάδων ψυχικής υγείας από τις 26-1-2010. Η πρωτοβουλία αυτή της Υφυπουργού Υγείας κας Φ. Γεννηματά είναι θετική και το ίδιο το κείμενο του Συστήματος Διαχείρισης έχει καλή δομή και περιεχόμενο. Λόγω όμως της οξύτητας του προβλήματος της υποχρηματοδότησης το Δίκτυο ΑΡΓΩΣ απείχε μέχρι τις 19-2-2010 από τις διαδικασίες διαβούλευσης σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Με έγγραφο μας τις 19ης -2-2010 έχουμε επανέλθει στη διαβούλευση και έχουμε ζητήσει συνάντηση με τη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας για να παρουσιάσουμε και να υποστηρίξουμε τις προτάσεις μας επί του προτεινόμενου Συστήματος Διαχείρισης.
Εκτός από το κείμενο του Συστήματος Διαχείρισης, όμως, κανένα άλλο κείμενο δε μας έχει δοθεί και καμία πληροφόρηση δεν έχουμε σχετικά με τη διαμόρφωση Συμφώνου ή όποιου άλλου νομικού κειμένου που θα περιλαμβάνει τις νομικές και οικονομικές δεσμεύσεις και αναμένουμε να ενημερωθούμε αναλυτικά από το Υπουργείο. Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε ότι το Δίκτυο από τις αρχές Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο της διαβούλευσης, είχε ζητήσει την παροχή τεχνικής υποστήριξης από τη Διαχειριστική Αρχή με την ανάθεση σε κάποιον νομικό σύμβουλο της νομικής τεκμηρίωσης και της σύνταξης του πρότυπου σύμφώνου μεταξύ ΥΥΚΑ και ΝΠΙΔ. Αυτό έως σήμερα αυτό δεν έχει γίνει εφικτό, με αποτέλεσμα οι όποιες εισηγήσεις μας σχετικά με το κείμενο του Συμφώνου να μην μπορούν να ολοκληρωθούν. Απ’ όσο γνωρίζουμε, επίσης, δεν έχει ξεκινήσει καμία τέτοια διαδικασία ούτε με τα ΝΠΔΔ, ώστε να υπάρξουν κοινά ποιοτικά χαρακτηριστικά για την λειτουργία όλων των Μονάδων Ψυχικής Υγείας.
Γ. Το Δίκτυο έχει ήδη καταθέσει στο ΥΥΚΑ ένα πλήρες κείμενο προτάσεων σχετικά με την αντιμετώπιση των προβλημάτων στον χώρο της Ψυχικής Υγείας. Έχει, επίσης, προτείνει την άμεση πρόσκληση των ΝΠΙΔ για συμμετοχή στην υλοποίηση του Ε.Π. "Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013" ώστε να συμβάλουμε στην αποτελεσματική υλοποίηση του και να βελτιώσουμε τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους ψυχικά πάσχοντες. Παράλληλα έχουμε ζητήσει επανειλημμένα τη συμμετοχή μας, στο πλαίσιο της εταιρικής μας σχέση, ως επίσημο μέλος στην Επιτροπή Παρακολούθησης του Ε.Π. "Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013".
Συνοψίζοντας τα παραπάνω, θεωρούμε ότι είναι άμεση η απειλή της διακοπής λειτουργίας πολλών μονάδων ψυχικής υγείας και ορατή η αδυναμία παροχής φροντίδας σε εκατοντάδες ψυχικά πάσχοντες, γεγονότα που θα οδηγήσουν στην κατάρρευση του προγράμματος Ψυχαργώς και θα ακυρώσουν τα αποτελέσματα των μακροχρόνιων και πολυδάπανων επενδύσεων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου στην Ελληνική ψυχιατρική Μεταρρύθμιση. Για την αποτροπή αυτών των δυσάρεστων επιπτώσεων Δίκτυο θα προχωρήσει άμεσα σε δημοσιοποίηση της απαράδεκτης στάσης του υπουργείου Υγείας με έμφαση στην καταπάτηση του Συμφώνου Spidla από την ελληνική πλευρά και σε επίσημη καταγγελία προς την Ελληνική Βουλή και το Ευρωκοινοβούλιο.
Στο πλαίσιο των παραπάνω και της πάγιας αθέτησης του Συμφώνου Spidla, θεωρούμε επιτακτική την ανάγκη για άμεση παρέμβαση σας για να υλοποιηθούν οι προβλέψεις του Συμφώνου Spidla ώστε να αντιμετωπιστεί η απειλή αδυναμίας λειτουργίας πολλών μονάδων ψυχικής υγείας και να διασφαλιστεί η ποιοτική και εύρυθμη λειτουργία των μονάδων αλλά και να προστατευθούν τα δικαιώματα των 3.000 ψυχικά ασθενών και οι θέσεις εργασίας των 2.500 εργαζομένων.
Με εκτίμηση,
Ο Νόμιμος Εκπρόσωπος του Δικτύου ΑΡΓΩΣ
Μενέλαος Θεοδωρουλάκης,
Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Δικτύου ΑΡΓΩΣ
Διδάκτορας Κοινωνικής Πολιτικής
Προς: κ. Aurelio CECILIO, Προϊστάμενο Μονάδας EMPL Β1 ΕΚΤ
Κοιν: κ. Νικόλαο Πολύζο, Γενικό Γραμματέα Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης,
κ. Π. Γιαννουλάτο, Διευθυντή Δ/νσης Ψυχικής Υγείας Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης,
κα. Φωτεινή Δαλαβέρη, Προϊσταμένη Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Ε.Π. Υγεία-Πρόνοια
Θέμα:Ενημέρωση σχετικά με την υλοποίηση του Συμφώνου Spidla 7ης Απριλίου 2009 και την εξέλιξη της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα
Αξιότιμε Κύριε Cecilio,
Με την παρούσα επιστολή επιθυμούμε να σας ενημερώσουμε για όλες τις πρόσφατες εξελίξεις σχετικά με την υλοποίηση του προγράμματος Ψυχαργώς, καθώς και την εφαρμογή της Συμφωνία μεταξύ του Επιτρόπου Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ίσων Ευκαιριών κου V. Spidla και του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης κου Δ. Αβραμοπουλου (Σύμφωνο Spidla). Δυστυχώς, παρά τις θετικές πολιτικές πρωτοβουλίες στο θεσμικό επίπεδο, η κατάσταση στο επίπεδο της χρηματοδότησης παραμένει ασαφής με αβέβαιη τη βιωσιμότητα πολλών μονάδων ψυχικής υγείας, αφού οι όποιες προφορικές δεσμεύσεις του Υπουργείου Οικονομικών δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμα στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής της Ελλάδας. Πιο συγκεκριμένα:
Α. Σε ότι αφορά τη χρηματοδότηση, για το 2009 οι λειτουργικές δαπάνες των μονάδων παραμένουν απλήρωτες από τον Ιούνιο του 2009, οι εργαζόμενοι δεν έχουν πληρωθεί από το Νοέμβριο και η διαδικασία χρηματοδότησης του πρώτου τριμήνου 2010 έχει καθυστερήσει. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι πολλές μονάδες να αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της διακοπής λειτουργίας λόγω της αδυναμίας κάλυψης βασικών αναγκών (στέγαση, θέρμανση, διατροφή των ψυχικά πασχόντων) αφού οι όποιες δυνατότητες πίστωσης έχουν εξαλειφθεί.
Η Υφυπουργός Υγείας κα. Φ. Γεννηματά εξήγγειλε στη Βουλή στις 16-2-2010 ότι ο Υπουργός Οικονομικών δεσμεύτηκε προφορικά για την πλήρη κάλυψη των οφειλών του 2009 και για την αύξηση του ποσού για το 2010 στα 85.000.000€. Παρά τις ενέργειες και την πολιτική πίεση της Υφυπουργού Υγείας προς το Υπουργείο Οικονομικών και την προφορική δέσμευση του Υπουργού Οικονομικών για πλήρη κάλυψη των οφειλών του 2009 και αύξηση της χρηματοδότησης για το 2010, μέχρι σήμερα δεν έχει καταβληθεί καμία χρηματοδότηση για το 2010 και δεν έχει καλυφθεί καμία οφειλή για το 2009.
Ακόμα και τα 13.000.000€ που σας είχαν ενημερώσει ότι είχαν αρχικά διατεθεί για το πρώτο τρίμηνο και που θα κάλυπταν κατά 50% τις ανάγκες των μονάδων, περιορίστηκαν σε 11.700.000€ μετά από αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών και δυστυχώς δεν έχουν διατεθεί ακόμα λόγω συνεχών αλλαγών των κατανομών από πλευράς του Υπουργείου Υγείας, δυσχεραίνοντας ακόμα περισσότερο την κατάσταση, αφού ακόμα και με το πιο θετικό σενάριο για τους φορείς η χρηματοδότηση αυτή θα δοθεί στους φορείς μετά τις 15 Μαρτίου 2010.
Όπως γνωρίζετε, οι τελικοί πόροι που εξασφαλίσθηκαν για την κάλυψη των δαπανών λειτουργίας έτους 2009, ήταν 68.000.000 €, έναντι των 85.000.000 € που απαιτούνταν, διαμορφώνοντας έτσι ένα έλλειμμα για το 2009 της τάξης των 17.000.000€ (σε επίπεδο προϋπολογισμών). Την ίδια στιγμή ενώ απαιτούνται περίπου 105.000.000€ για το 2010 (αίτημα της Διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας), στον τακτικό προϋπολογισμό έχουν εγγραφεί μόλις 65.000.000€ τα οποία όμως με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών μειώθηκαν κατά 10% δηλαδή σε 58.000.000€, δηλαδή 47.000.000€ λιγότερα από τα απαιτούμενα. Συνυπολογίζοντας και το έλλειμμα του 2009, το 2010 ξεκινάει με μια υστέρηση πόρων της τάξης των 64.000.000€, που αν δεν καλυφθούν άμεσα, καταστούν αδύνατη την συνέχιση της λειτουργίας πολλών μονάδων.
Από τα παραπάνω είναι εμφανές ότι οι προβλέψεις των σημείων 8β και 8γ του Συμφώνου δεν έχουν υλοποιηθεί και ακυρώνουν την ουσία και το πνεύμα του Συμφώνου αφού είναι ορατή η αδυναμία λειτουργίας πολλών μονάδων ψυχικής υγείας και έχουν οξύνει ιδιαίτερα τα εξής προβλήματα:
Περιορισμό θεραπευτικών δράσεων και δραστηριοτήτων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και ακύρωση θεραπευτικών και κοινωνικών αποτελεσμάτων, τα οποία έχουν επιτευχθεί με πολύ κόπο.
Υποβάθμιση της ποιότητας ζωής, της φροντίδας και της φιλοξενίας των ψυχικά πασχόντων.
Συνεχείς αποχωρήσεις προσωπικού και εξωτερικών συνεργατών.
Συσσώρευση χρεών και σειρά αγωγών και εξώσεων που πλέον απειλούν τη δυνατότητα ακόμη και στέγασης των μονάδων.
Τα προβλήματα αυτά έχουν γίνει πλέον χρόνια και η διαχείριση τους είναι αδύνατη, λόγω της ματαίωσης και της κόπωσης του προσωπικού και των εξυπηρετούμενων από τη συνέχιση της υποχρηματοδότησης. Η κατάσταση αυτή έχει δημιουργήσει, επίσης, κλίμα ανασφάλειας και έλλειψης εμπιστοσύνης τόσο προς τους φορείς όσο και προς το υπουργείο Υγείας. Οι φορείς του Δικτύου έχουν ήδη ενημερώσει το Υπουργείο Υγείας για την αδυναμία τους να διαχειριστούν την παρούσα τραγική κατάσταση και για την άμεση απειλή αδυναμίας λειτουργίας πολλών μονάδων χωρίς να έχουν υπάρξει άμεσες ενέργειες από πλευράς του Υπουργείου Υγείας για την αποτροπή των όποιων κινδύνων.
Επίσης, πρέπει να επισημάνουμε ότι εκτός από τη μη επαρκή χρηματοδότηση, δεν έχει εφαρμοστεί μέχρι στιγμής η καταβολή των πόρων του τριμήνου προκαταβολικά, θέμα που είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την εύρυθμη λειτουργία των μονάδων. Το ζήτημα αυτό είναι ιδιαίτερα επιτακτικό να αντιμετωπιστεί γιατί με πρόσφατη απόφαση του Υπουργού Οικονομικών οι χρηματοδοτήσεις θα καταβάλλονται ανά μήνα με ποσοστό διάθεσης 8%, γεγονός που συνεπάγεται μια απίστευτη γραφειοκρατία η οποία προκαλεί τεράστιες καθυστερήσεις στην χρηματοδοτική ροή.
Β. Σχετικά με την σύναψη Συμφώνων μεταξύ ΥΥΚΑ και ΝΠΙΔ, όπως αυτή αναφέρεται στο σημείο 7β του Συμφώνου, το Υπουργείο Υγείας έχει θέσει σε δημόσια διαβούλευση σχέδιο Συστήματος Διαχείρισης των μονάδων ψυχικής υγείας από τις 26-1-2010. Η πρωτοβουλία αυτή της Υφυπουργού Υγείας κας Φ. Γεννηματά είναι θετική και το ίδιο το κείμενο του Συστήματος Διαχείρισης έχει καλή δομή και περιεχόμενο. Λόγω όμως της οξύτητας του προβλήματος της υποχρηματοδότησης το Δίκτυο ΑΡΓΩΣ απείχε μέχρι τις 19-2-2010 από τις διαδικασίες διαβούλευσης σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Με έγγραφο μας τις 19ης -2-2010 έχουμε επανέλθει στη διαβούλευση και έχουμε ζητήσει συνάντηση με τη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας για να παρουσιάσουμε και να υποστηρίξουμε τις προτάσεις μας επί του προτεινόμενου Συστήματος Διαχείρισης.
Εκτός από το κείμενο του Συστήματος Διαχείρισης, όμως, κανένα άλλο κείμενο δε μας έχει δοθεί και καμία πληροφόρηση δεν έχουμε σχετικά με τη διαμόρφωση Συμφώνου ή όποιου άλλου νομικού κειμένου που θα περιλαμβάνει τις νομικές και οικονομικές δεσμεύσεις και αναμένουμε να ενημερωθούμε αναλυτικά από το Υπουργείο. Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε ότι το Δίκτυο από τις αρχές Σεπτεμβρίου, στο πλαίσιο της διαβούλευσης, είχε ζητήσει την παροχή τεχνικής υποστήριξης από τη Διαχειριστική Αρχή με την ανάθεση σε κάποιον νομικό σύμβουλο της νομικής τεκμηρίωσης και της σύνταξης του πρότυπου σύμφώνου μεταξύ ΥΥΚΑ και ΝΠΙΔ. Αυτό έως σήμερα αυτό δεν έχει γίνει εφικτό, με αποτέλεσμα οι όποιες εισηγήσεις μας σχετικά με το κείμενο του Συμφώνου να μην μπορούν να ολοκληρωθούν. Απ’ όσο γνωρίζουμε, επίσης, δεν έχει ξεκινήσει καμία τέτοια διαδικασία ούτε με τα ΝΠΔΔ, ώστε να υπάρξουν κοινά ποιοτικά χαρακτηριστικά για την λειτουργία όλων των Μονάδων Ψυχικής Υγείας.
Γ. Το Δίκτυο έχει ήδη καταθέσει στο ΥΥΚΑ ένα πλήρες κείμενο προτάσεων σχετικά με την αντιμετώπιση των προβλημάτων στον χώρο της Ψυχικής Υγείας. Έχει, επίσης, προτείνει την άμεση πρόσκληση των ΝΠΙΔ για συμμετοχή στην υλοποίηση του Ε.Π. "Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013" ώστε να συμβάλουμε στην αποτελεσματική υλοποίηση του και να βελτιώσουμε τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τους ψυχικά πάσχοντες. Παράλληλα έχουμε ζητήσει επανειλημμένα τη συμμετοχή μας, στο πλαίσιο της εταιρικής μας σχέση, ως επίσημο μέλος στην Επιτροπή Παρακολούθησης του Ε.Π. "Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013".
Συνοψίζοντας τα παραπάνω, θεωρούμε ότι είναι άμεση η απειλή της διακοπής λειτουργίας πολλών μονάδων ψυχικής υγείας και ορατή η αδυναμία παροχής φροντίδας σε εκατοντάδες ψυχικά πάσχοντες, γεγονότα που θα οδηγήσουν στην κατάρρευση του προγράμματος Ψυχαργώς και θα ακυρώσουν τα αποτελέσματα των μακροχρόνιων και πολυδάπανων επενδύσεων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου στην Ελληνική ψυχιατρική Μεταρρύθμιση. Για την αποτροπή αυτών των δυσάρεστων επιπτώσεων Δίκτυο θα προχωρήσει άμεσα σε δημοσιοποίηση της απαράδεκτης στάσης του υπουργείου Υγείας με έμφαση στην καταπάτηση του Συμφώνου Spidla από την ελληνική πλευρά και σε επίσημη καταγγελία προς την Ελληνική Βουλή και το Ευρωκοινοβούλιο.
Στο πλαίσιο των παραπάνω και της πάγιας αθέτησης του Συμφώνου Spidla, θεωρούμε επιτακτική την ανάγκη για άμεση παρέμβαση σας για να υλοποιηθούν οι προβλέψεις του Συμφώνου Spidla ώστε να αντιμετωπιστεί η απειλή αδυναμίας λειτουργίας πολλών μονάδων ψυχικής υγείας και να διασφαλιστεί η ποιοτική και εύρυθμη λειτουργία των μονάδων αλλά και να προστατευθούν τα δικαιώματα των 3.000 ψυχικά ασθενών και οι θέσεις εργασίας των 2.500 εργαζομένων.
Με εκτίμηση,
Ο Νόμιμος Εκπρόσωπος του Δικτύου ΑΡΓΩΣ
Μενέλαος Θεοδωρουλάκης,
Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Δικτύου ΑΡΓΩΣ
Διδάκτορας Κοινωνικής Πολιτικής
8/2/10
Χρηματοδότηση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης και του προγράμματος Ψυχαργώς.
Εξαιρετικά επείγον
Αθήνα, 8 Φεβρουαρίου 2010
Προς: κα. Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου
Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
Κοιν: κο. Γιώργο Παπακωσταντίνου, Υπουργό Οικονομικών
κα. Φώφη Γεννηματά, Υφυπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
κ. Νικόλαο Πολύζο, Γενικό Γραμματέα Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
κ. Πέτρο Γιαννουλάτο, Διευθυντή Δ/νσης Ψυχικής Υγείας Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
Θέμα: Χρηματοδότηση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης και του προγράμματος Ψυχαργώς.
Αξιότιμη κύρια Υπουργέ,
όπως σας έχουμε ενημερώσει με επανειλημμένες επιστολές μας, με τελευταία αυτή της 3ης Φεβρουαρίου 2010, η κατάσταση των μονάδων ψυχικής υγείας που λειτουργούν με ευθύνη των ΝΠΙΔ είναι πλέον τραγική και πολλές μονάδες κινδυνεύουν έως τα τέλη Φεβρουαρίου με αναστολή λειτουργίας και πτώχευση λόγω των συσσωρευμένων χρεών και της αδυναμίας κάλυψης ακόμα και στοιχειωδών αναγκών όπως αυτά της διατροφής και της θέρμανσης των ενοίκων. Συνεπώς, παρά τις όποιες θετικές σας προσπάθειες, δεν συζητάμε πλέον για την εξέλιξη της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης που θα έπρεπε να είναι ο σημαντικότερος στόχος μας, αλλά για την αποτροπή της κατάρρευσης της και της ακύρωσης του έργου που έχει υλοποιηθεί έως σήμερα καθώς και την αποτροπή της ματαίωσης όλων των εμπλεκομένων: εξυπηρετούμενων – εργαζομένων – επιστημονικών συνεργατών
Η ιδιαίτερα κακή κατάσταση επιδεινώνεται από τη μηδενική πλέον πιστοληπτική ικανότητα των φορέων που λόγω των συσσωρευμένων χρεών, της έλλειψης αξιοπιστίας λόγω της επί πέντε έτη συνεχούς πίστωσης και της γενικότερης οικονομικής κρίσης αδυνατούν να προμηθευτούν ακόμα και τα είδη πρώτης ανάγκης. Πέρα από την περιορισμένη και άρρυθμη χρηματοδότηση, οι πρόσφατες δυσμενείς αποφάσεις του Υπουργείου Οικονομικών (περικοπή του 10%, μηνιαία υλοποίηση του προϋπολογισμού) και οι γραφειοκρατικές διαδικασίες καθυστερούν ακόμα περισσότερο την κάλυψη των όποιων αναγκών και επιδεινώνουν την όλη κατάσταση.
Κυρία Υπουργέ, αν δεν προβείτε άμεσα στην κάλυψη του ελλείμματος του 2009 και των έως τώρα δαπανών του 2010 εκτιμάμε ότι η υποχρηματοδότηση θα μας φέρει αντιμέτωπους με πολύ δυσάρεστες καταστάσεις που ούτε οι φορείς αλλά ούτε το Σύστημα Ψυχικής Υγείας θα μπορούνε να αντιμετωπίσουν με ορατό τον κίνδυνο των μαζικών αποχωρήσεων προσωπικού αλλά και απολύσεων, της διακοπής παροχής φροντίδας σε εκατοντάδες ψυχικά πάσχοντες και της ουσιαστικής κατάρρευσης του Ψυχαργώς.
Κυρία Υπουργέ, στο πλαίσιο αυτό που οι φορείς είναι στα όρια χρεοκοπίας είναι αδύνατο να συζητάμε για συστήματα διαχείρισης και άλλες θεσμικές παρεμβάσεις και υπό αυτό το πρίσμα το Δίκτυο αποφάσισε να μην αποστείλει κανένα στοιχείο και να μη συμμετέχει στην όποια διαβούλευση έως ότου εξασφαλιστεί η άμεση κάλυψη των χρεών και των αναγκαίων δαπανών.
Σας παρακαλούμε για τις άμεσες ενέργειες σας.
Με εκτίμηση,
Ο Νόμιμος Εκπρόσωπος του Δικτύου ΑΡΓΩΣ
Μενέλαος Θεοδωρουλάκης,
Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Δικτύου ΑΡΓΩΣ,
Διδάκτορας Κοινωνικής Πολιτικής
Αθήνα, 8 Φεβρουαρίου 2010
Προς: κα. Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου
Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
Κοιν: κο. Γιώργο Παπακωσταντίνου, Υπουργό Οικονομικών
κα. Φώφη Γεννηματά, Υφυπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
κ. Νικόλαο Πολύζο, Γενικό Γραμματέα Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
κ. Πέτρο Γιαννουλάτο, Διευθυντή Δ/νσης Ψυχικής Υγείας Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
Θέμα: Χρηματοδότηση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης και του προγράμματος Ψυχαργώς.
Αξιότιμη κύρια Υπουργέ,
όπως σας έχουμε ενημερώσει με επανειλημμένες επιστολές μας, με τελευταία αυτή της 3ης Φεβρουαρίου 2010, η κατάσταση των μονάδων ψυχικής υγείας που λειτουργούν με ευθύνη των ΝΠΙΔ είναι πλέον τραγική και πολλές μονάδες κινδυνεύουν έως τα τέλη Φεβρουαρίου με αναστολή λειτουργίας και πτώχευση λόγω των συσσωρευμένων χρεών και της αδυναμίας κάλυψης ακόμα και στοιχειωδών αναγκών όπως αυτά της διατροφής και της θέρμανσης των ενοίκων. Συνεπώς, παρά τις όποιες θετικές σας προσπάθειες, δεν συζητάμε πλέον για την εξέλιξη της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης που θα έπρεπε να είναι ο σημαντικότερος στόχος μας, αλλά για την αποτροπή της κατάρρευσης της και της ακύρωσης του έργου που έχει υλοποιηθεί έως σήμερα καθώς και την αποτροπή της ματαίωσης όλων των εμπλεκομένων: εξυπηρετούμενων – εργαζομένων – επιστημονικών συνεργατών
Η ιδιαίτερα κακή κατάσταση επιδεινώνεται από τη μηδενική πλέον πιστοληπτική ικανότητα των φορέων που λόγω των συσσωρευμένων χρεών, της έλλειψης αξιοπιστίας λόγω της επί πέντε έτη συνεχούς πίστωσης και της γενικότερης οικονομικής κρίσης αδυνατούν να προμηθευτούν ακόμα και τα είδη πρώτης ανάγκης. Πέρα από την περιορισμένη και άρρυθμη χρηματοδότηση, οι πρόσφατες δυσμενείς αποφάσεις του Υπουργείου Οικονομικών (περικοπή του 10%, μηνιαία υλοποίηση του προϋπολογισμού) και οι γραφειοκρατικές διαδικασίες καθυστερούν ακόμα περισσότερο την κάλυψη των όποιων αναγκών και επιδεινώνουν την όλη κατάσταση.
Κυρία Υπουργέ, αν δεν προβείτε άμεσα στην κάλυψη του ελλείμματος του 2009 και των έως τώρα δαπανών του 2010 εκτιμάμε ότι η υποχρηματοδότηση θα μας φέρει αντιμέτωπους με πολύ δυσάρεστες καταστάσεις που ούτε οι φορείς αλλά ούτε το Σύστημα Ψυχικής Υγείας θα μπορούνε να αντιμετωπίσουν με ορατό τον κίνδυνο των μαζικών αποχωρήσεων προσωπικού αλλά και απολύσεων, της διακοπής παροχής φροντίδας σε εκατοντάδες ψυχικά πάσχοντες και της ουσιαστικής κατάρρευσης του Ψυχαργώς.
Κυρία Υπουργέ, στο πλαίσιο αυτό που οι φορείς είναι στα όρια χρεοκοπίας είναι αδύνατο να συζητάμε για συστήματα διαχείρισης και άλλες θεσμικές παρεμβάσεις και υπό αυτό το πρίσμα το Δίκτυο αποφάσισε να μην αποστείλει κανένα στοιχείο και να μη συμμετέχει στην όποια διαβούλευση έως ότου εξασφαλιστεί η άμεση κάλυψη των χρεών και των αναγκαίων δαπανών.
Σας παρακαλούμε για τις άμεσες ενέργειες σας.
Με εκτίμηση,
Ο Νόμιμος Εκπρόσωπος του Δικτύου ΑΡΓΩΣ
Μενέλαος Θεοδωρουλάκης,
Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Δικτύου ΑΡΓΩΣ,
Διδάκτορας Κοινωνικής Πολιτικής
3/2/10
Δυσμενείς εξελίξεις για τη χρηματοδότηση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης και του προγράμματος Ψυχαργώς.
Αθήνα,3-2- 2010
Προς: κα. Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου
Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
Κοιν: κα. Φώφη Γεννηματά, Υφυπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
κ. Νικόλαο Πολύζο, Γενικό Γραμματέα Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
κ. Πέτρο Γιαννουλάτο, Διευθυντή Δ/νσης Ψυχικής Υγείας Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
Θέμα: Δυσμενείς εξελίξεις για τη χρηματοδότηση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης και του προγράμματος Ψυχαργώς.
Αξιότιμη κύρια Υπουργέ,
κρίνουμε αναγκαίο να σας εκφράσουμε τη δυσαρέσκεια και την αγανάκτηση τόσο των φορέων όσο και των εργαζομένων για τη συνεχή επιδείνωση της κατάσταση των χρηματοδοτήσεων των μονάδων ψυχικής υγείας που λειτουργούν με ευθύνη των ΝΠΙΔ.
Παρά την αρχική μας αισιοδοξία μετά την εγγραφή των 65.000.000,00€ στον προϋπολογισμό του 2010 και τη δέσμευση σας για εξεύρεση και άλλων πόρων έως τον Ιούλιο του 2010. Τα δεδομένα για τη χρηματοδότηση των μονάδων για το πρώτο τρίμηνο του 2010 ακύρωσαν την όποια αισιοδοξία και μας ανησυχούν ιδιαίτερα για την περαιτέρω εξέλιξη του έτους.
Όπως γνωρίζετε, για το 2009 οι λειτουργικές δαπάνες των φορέων παραμένουν απλήρωτες από τον Ιούνιο. Οι εργαζόμενοι δεν έχουν πληρωθεί για το Δεκέμβριο και απ’ ότι προβλέπεται η διαδικασία χρηματοδότησης του πρώτου τριμήνου 2010 θα καθυστερήσει, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να παραμείνουν και πάλι απλήρωτοι για 3-4 μήνες. Οι τελικοί πόροι που εξασφαλίσθηκαν για την κάλυψη των δαπανών λειτουργίας έτους 2009, ήταν 68.000.000 €, έναντι των 85.000.000 € που απαιτούνταν, διαμορφώνοντας έτσι ένα έλλειμμα για το 2009 της τάξης των 17.000.000 € (προϋπολογιστικά). Την ίδια στιγμή ενώ απαιτούνται περίπου 105.000.000 € για το 2010, στον τακτικό προϋπολογισμό έχουν εγγραφεί μόλις 65.000.000 €, δηλαδή 40.000.000 € λιγότερα από τα απαιτούμενα. Συνυπολογίζοντας και το έλλειμμα του 2009, το 2010 ξεκινάει με μια υστέρηση πόρων της τάξης των 57.000.000 €.
Παρά αυτήν την ιδιαίτερα αρνητική κατάσταση με αγανάκτηση ενημερωθήκαμε ότι η χρηματοδότηση για το πρώτο τρίμηνο του 2010 είναι και πάλι μειωμένη και αντί για τα 26.000.000€ που απαιτούνται οι φορείς θα λάβουν 11.700.000€ δηλαδή λιγότερα και από το 45% των αναγκαίων πόρων. Ενώ ταυτόχρονα καμία δέσμευση δεν υπάρχει για την κάλυψη των ελλειμμάτων του 2009.
Το ποσό των 11.700.000€ δεν καλύπτει ούτε καν τις μισθοδοσίες του πρώτου τριμήνου και εάν δεν αυξηθεί άμεσα έως το τέλος Φεβρουαρίου οι μονάδες ψυχικής υγείας θα αντιμετωπίζουν ένα έλλειμμα της τάξης των 30.000.000€ ποσό που με μαθηματική ακρίβεια οδηγεί στην κατάρρευση τους και θα ακυρώσει τα όποια επιτεύγματα της προσπάθειας μας για ψυχιατρική μεταρρύθμιση και πραγματική αναγνώριση δικαιωμάτων στους ψυχικά πάσχοντες.
Κυρία Υπουργέ, όπως ήδη σας έχουμε ενημερώσει τα αποτέλεσμα αυτών των καθυστερήσεων και των περικοπών στις χρηματοδοτήσεις είναι ιδιαίτερα αρνητικά. Οι δομές υπολειτουργούν και αντιμετωπίζουν και πάλι τα ίδια προβλήματα που προκάλεσαν την παρέμβαση της Ε.Ε.. Τα προβλήματα για τις μονάδες ψυχικής υγείας και τους φορείς συνοπτικά περιγράφονται ως εξής:
Περιορισμός θεραπευτικών δράσεων και δραστηριοτήτων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης.
Υποβάθμιση της ποιότητας ζωής και φιλοξενίας των ψυχικά πασχόντων.
Συνεχείς αποχωρήσεις προσωπικού και εξωτερικών συνεργατών λόγω των τεράστιων καθυστερήσεων στις πληρωμές τους.
Συσσώρευση χρεών και σειρά αγωγών και εξώσεων.
Αισθήματα ανασφάλειας και ματαίωσης τόσο από πλευράς των εργαζομένων όσο και από πλευράς των εξυπηρετούμενων.
Ακύρωση θεραπευτικών και κοινωνικών αποτελεσμάτων, τα οποία έχουν επιτευχθεί με πολύ κόπο.
Κυρία Υπουργέ, παρά τις πολιτικές δεσμεύσεις και τις θετικές σας παρεμβάσεις στο θεσμικό και πολιτικό επίπεδο, δυστυχώς τα οικονομικά προβλήματα των μονάδων ψυχικής υγείας ακυρώνουν τις όποιες προσπάθειες σας για εδραίωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και θέτουν σε κίνδυνο την εξέλιξη της. Θεωρούμε ότι παρά τις όποιες δημοσιονομικές δυσκολίες το πρόγραμμα Ψυχαργώς και η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση γενικότερα έχουν ήδη αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης εδώ και μια πενταετία και είναι αδύνατο να αντέξουν περαιτέρω μείωση και καθυστέρηση των χρηματοδοτήσεων.
Κυρία Υπουργέ, λόγω της οξύτητας των προβλημάτων που συνοπτικά σας περιγράψαμε και ενόψει της επίσημης επίσκεψης των στελεχών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις 25 Φεβρουαρίου, θα θέλαμε να σας ζητήσουμε άμεσα μια συνάντηση, στα πλαίσια της οποίας θα σας παρουσιάσουμε τις θέσεις μας και θα μας ενημερώσετε για τους σχεδιασμούς του ΥΥΚΑ. Θα θέλαμε επίσης να σας ζητήσουμε, στο πλαίσιο της εδραίωσης της εταιρικής σχέσης μεταξύ ΥΥΚΑ και ΝΠΙΔ την οριστικοποίηση της επίσημης συμμετοχής του Δικτύου ΑΡΓΩΣ στην Επιτροπή Παρακολούθησης του Ε.Π. "Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013" και τη θεσμοθέτηση επίσημου διαλόγου μεταξύ ΥΥΚΑ και ΝΠΙΔ, ώστε να μπορέσουμε ενεργά και ουσιαστικά να συμβάλουμε στην επικαιροποίηση των στόχων και των δράσεων του Ψυχαργώς και να συνδράμουμε στην επίτευξη των στόχων της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης γενικότερα.
Με εκτίμηση,
Ο Νόμιμος Εκπρόσωπος του Δικτύου ΑΡΓΩΣ
Μενέλαος Θεοδωρουλάκης,
Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Δικτύου ΑΡΓΩΣ,
Διδάκτορας Κοινωνικής Πολιτικής
Προς: κα. Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου
Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
Κοιν: κα. Φώφη Γεννηματά, Υφυπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
κ. Νικόλαο Πολύζο, Γενικό Γραμματέα Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
κ. Πέτρο Γιαννουλάτο, Διευθυντή Δ/νσης Ψυχικής Υγείας Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
Θέμα: Δυσμενείς εξελίξεις για τη χρηματοδότηση της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης και του προγράμματος Ψυχαργώς.
Αξιότιμη κύρια Υπουργέ,
κρίνουμε αναγκαίο να σας εκφράσουμε τη δυσαρέσκεια και την αγανάκτηση τόσο των φορέων όσο και των εργαζομένων για τη συνεχή επιδείνωση της κατάσταση των χρηματοδοτήσεων των μονάδων ψυχικής υγείας που λειτουργούν με ευθύνη των ΝΠΙΔ.
Παρά την αρχική μας αισιοδοξία μετά την εγγραφή των 65.000.000,00€ στον προϋπολογισμό του 2010 και τη δέσμευση σας για εξεύρεση και άλλων πόρων έως τον Ιούλιο του 2010. Τα δεδομένα για τη χρηματοδότηση των μονάδων για το πρώτο τρίμηνο του 2010 ακύρωσαν την όποια αισιοδοξία και μας ανησυχούν ιδιαίτερα για την περαιτέρω εξέλιξη του έτους.
Όπως γνωρίζετε, για το 2009 οι λειτουργικές δαπάνες των φορέων παραμένουν απλήρωτες από τον Ιούνιο. Οι εργαζόμενοι δεν έχουν πληρωθεί για το Δεκέμβριο και απ’ ότι προβλέπεται η διαδικασία χρηματοδότησης του πρώτου τριμήνου 2010 θα καθυστερήσει, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να παραμείνουν και πάλι απλήρωτοι για 3-4 μήνες. Οι τελικοί πόροι που εξασφαλίσθηκαν για την κάλυψη των δαπανών λειτουργίας έτους 2009, ήταν 68.000.000 €, έναντι των 85.000.000 € που απαιτούνταν, διαμορφώνοντας έτσι ένα έλλειμμα για το 2009 της τάξης των 17.000.000 € (προϋπολογιστικά). Την ίδια στιγμή ενώ απαιτούνται περίπου 105.000.000 € για το 2010, στον τακτικό προϋπολογισμό έχουν εγγραφεί μόλις 65.000.000 €, δηλαδή 40.000.000 € λιγότερα από τα απαιτούμενα. Συνυπολογίζοντας και το έλλειμμα του 2009, το 2010 ξεκινάει με μια υστέρηση πόρων της τάξης των 57.000.000 €.
Παρά αυτήν την ιδιαίτερα αρνητική κατάσταση με αγανάκτηση ενημερωθήκαμε ότι η χρηματοδότηση για το πρώτο τρίμηνο του 2010 είναι και πάλι μειωμένη και αντί για τα 26.000.000€ που απαιτούνται οι φορείς θα λάβουν 11.700.000€ δηλαδή λιγότερα και από το 45% των αναγκαίων πόρων. Ενώ ταυτόχρονα καμία δέσμευση δεν υπάρχει για την κάλυψη των ελλειμμάτων του 2009.
Το ποσό των 11.700.000€ δεν καλύπτει ούτε καν τις μισθοδοσίες του πρώτου τριμήνου και εάν δεν αυξηθεί άμεσα έως το τέλος Φεβρουαρίου οι μονάδες ψυχικής υγείας θα αντιμετωπίζουν ένα έλλειμμα της τάξης των 30.000.000€ ποσό που με μαθηματική ακρίβεια οδηγεί στην κατάρρευση τους και θα ακυρώσει τα όποια επιτεύγματα της προσπάθειας μας για ψυχιατρική μεταρρύθμιση και πραγματική αναγνώριση δικαιωμάτων στους ψυχικά πάσχοντες.
Κυρία Υπουργέ, όπως ήδη σας έχουμε ενημερώσει τα αποτέλεσμα αυτών των καθυστερήσεων και των περικοπών στις χρηματοδοτήσεις είναι ιδιαίτερα αρνητικά. Οι δομές υπολειτουργούν και αντιμετωπίζουν και πάλι τα ίδια προβλήματα που προκάλεσαν την παρέμβαση της Ε.Ε.. Τα προβλήματα για τις μονάδες ψυχικής υγείας και τους φορείς συνοπτικά περιγράφονται ως εξής:
Περιορισμός θεραπευτικών δράσεων και δραστηριοτήτων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης.
Υποβάθμιση της ποιότητας ζωής και φιλοξενίας των ψυχικά πασχόντων.
Συνεχείς αποχωρήσεις προσωπικού και εξωτερικών συνεργατών λόγω των τεράστιων καθυστερήσεων στις πληρωμές τους.
Συσσώρευση χρεών και σειρά αγωγών και εξώσεων.
Αισθήματα ανασφάλειας και ματαίωσης τόσο από πλευράς των εργαζομένων όσο και από πλευράς των εξυπηρετούμενων.
Ακύρωση θεραπευτικών και κοινωνικών αποτελεσμάτων, τα οποία έχουν επιτευχθεί με πολύ κόπο.
Κυρία Υπουργέ, παρά τις πολιτικές δεσμεύσεις και τις θετικές σας παρεμβάσεις στο θεσμικό και πολιτικό επίπεδο, δυστυχώς τα οικονομικά προβλήματα των μονάδων ψυχικής υγείας ακυρώνουν τις όποιες προσπάθειες σας για εδραίωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και θέτουν σε κίνδυνο την εξέλιξη της. Θεωρούμε ότι παρά τις όποιες δημοσιονομικές δυσκολίες το πρόγραμμα Ψυχαργώς και η Ψυχιατρική Μεταρρύθμιση γενικότερα έχουν ήδη αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης εδώ και μια πενταετία και είναι αδύνατο να αντέξουν περαιτέρω μείωση και καθυστέρηση των χρηματοδοτήσεων.
Κυρία Υπουργέ, λόγω της οξύτητας των προβλημάτων που συνοπτικά σας περιγράψαμε και ενόψει της επίσημης επίσκεψης των στελεχών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις 25 Φεβρουαρίου, θα θέλαμε να σας ζητήσουμε άμεσα μια συνάντηση, στα πλαίσια της οποίας θα σας παρουσιάσουμε τις θέσεις μας και θα μας ενημερώσετε για τους σχεδιασμούς του ΥΥΚΑ. Θα θέλαμε επίσης να σας ζητήσουμε, στο πλαίσιο της εδραίωσης της εταιρικής σχέσης μεταξύ ΥΥΚΑ και ΝΠΙΔ την οριστικοποίηση της επίσημης συμμετοχής του Δικτύου ΑΡΓΩΣ στην Επιτροπή Παρακολούθησης του Ε.Π. "Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013" και τη θεσμοθέτηση επίσημου διαλόγου μεταξύ ΥΥΚΑ και ΝΠΙΔ, ώστε να μπορέσουμε ενεργά και ουσιαστικά να συμβάλουμε στην επικαιροποίηση των στόχων και των δράσεων του Ψυχαργώς και να συνδράμουμε στην επίτευξη των στόχων της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης γενικότερα.
Με εκτίμηση,
Ο Νόμιμος Εκπρόσωπος του Δικτύου ΑΡΓΩΣ
Μενέλαος Θεοδωρουλάκης,
Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Δικτύου ΑΡΓΩΣ,
Διδάκτορας Κοινωνικής Πολιτικής
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)