ΕΡΩΤΗΣΗ ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΩN ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ
ΣXΕTΙKA MΕ THN ΥΠOXΡHMATOΔOTHΣH TOΥ
ΠΡOΓΡAMMATOΣ 'ΨΥXAΡΓΩΣ'
H επένδυση στη δημόσια ψυχική υγεία του πληθυσμού της ΕΕ περιλαμβάνεται στους στρατηγικούς πολιτικούς στόχους της ΕΕ, σύμφωνα με την Πράσινη Βίβλο "Βελτίωση της ψυχικής υγείας του πληθυσμού. Προς μια στρατηγική σχετικά με την ψυχική υγεία για την Ευρωπαϊκή Ένωση".
Σημαντικά βήματα προόδου στον τομέα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης έγιναν στην Ελλάδα με την υλοποίηση του προγράμματος ΨΥXAΡΓΩΣ, το οποίο συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με στόχο την αποασυλοποίηση, τη μείωση των ασθενών στα ψυχιατρεία και τη λειτουργία δομών κοινωνικής επανένταξης. Στο πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος αυτού λειτουργούν πάνω από 160 μονάδες ψυχικής υγείας και στεγαστικές δομές οι οποίες απασχολούν περί τους 2.500 εργαζόμενους και φιλοξενούν 2.000 ψυχικά ασθενείς παρέχοντας παράλληλα ιατρικές υπηρεσίες σε τουλάχιστον 10.000 πολίτες.
Εξαιτίας της λήξης της κοινοτικής συγχρηματοδότησης το πρόγραμμα λειτουργεί σήμερα με μεγάλες δυσκολίες. Από το 2005 το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης περικόπτει διαρκώς τη χρηματοδότηση, δεν καταβάλει επαρκώς τα έξοδα λειτουργίας και τους μισθούς στους απασχολούμενους υπαλλήλους, οι οποίοι παραμένουν επί μήνες απλήρωτοι, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η εύρυθμη λειτουργία των μονάδων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης. Tο κλείσιμό τους θα αποτελέσει μεγάλο πλήγμα στην ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα, θέτοντας σε κίνδυνο τη σωματική και ψυχική ακεραιότητα εκατοντάδων ασθενών.
Δεδομένων των στόχων που θέτει η Πράσινη Βίβλος και της ανάγκης να εξασφαλιστεί η σταθερή και απρόσκοπτη συνέχιση του προγράμματος ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα, ερωτάται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
(1) Είναι ενήμερη των συγκεκριμένων εξελίξεων;
(2) Υπάρχουν δυνατότητες συνέχισης της κοινοτικής χρηματοδότησης του προγράμματος;
(3) Υπάρχει αίτημα των ελληνικών αρχών για ένταξη του προγράμματος ΨΥXAΡΓΩΣ στο Επιχειρησιακό Tομεακό Πρόγραμμα "Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού"; Εάν ναι, ποιο είναι το ύψος των πόρων που θα διατεθούν για το πρόγραμμα ΨΥXAΡΓΩΣ καθώς και το χρονοδιάγραμμα για την απορρόφηση των σχετικών κοινοτικών κονδυλίων;
(4) Πώς σκοπεύει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διαφυλάξει τη βιωσιμότητα των λειτουργούντων δομών ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης;
2 σχόλια:
ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ
«Προγράμματα» με ημερομηνία λήξης
Το τελευταίο διάστημα οι «προσπάθειες» αποασυλοποίησης των ψυχικά πασχόντων περνούν και μέσα από τα προγράμματα «Ψυχαργώς». Σ' αυτά τα προγράμματα πρέπει να γίνει ειδική μνεία, που όμως δεν είναι στους σκοπούς αυτού του άρθρου.
Οι προσπάθειες αποασυλοποίησης συνδέονται άμεσα με τα γενικότερα ζητήματα που αφορούν την πολιτική της Υγείας. Ολες οι μέχρι σήμερα πολιτικές που εφαρμόστηκαν από τις εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες του υπουργείου Υγείας, δεν πήραν υπόψη τους την επιτακτική ανάγκη εφαρμογής μιας κεντρικά σχεδιασμένης πολιτικής για την ψυχική υγεία, που θα κινείται στο πλαίσιο της δημόσιας και δωρεάν παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας, προς τον ελληνικό λαό. Μια τέτοια πολιτική πρέπει να κινείται στα πλαίσια της κοινωνικής ψυχιατρικής και να δίνει ιδιαίτερο βάρος στην αποασυλοποίηση και την πρόληψη μέσα από την οργάνωση ενός δικτύου υπηρεσιών, με έμφαση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Επανειλημμένα οι επιστημονικοί και συνδικαλιστικοί φορείς που δραστηριοποιούνται στο χώρο της ψυχικής υγείας, έχουν τονίσει πως βασική προϋπόθεση για τα παραπάνω είναι η τομεοποίηση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Κάτι τέτοιο όχι μόνο δεν έγινε, αλλά στα πλαίσια του νέου νόμου για την Υγεία, η τομεοποίηση που προέβλεπε ο νόμος για την Ψυχική Υγεία (2716 / 99) ναρκοθετείται, αφού η ίδρυση των Περιφερειακών Συμβουλίων Υγείας, (ΠΕΣΥ) την καταργεί στην πράξη.
Η ανυπαρξία από τη μια μεριά ενός κρατικού δικτύου παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας και η συνεχής από την άλλη μεριά προώθηση «προγραμμάτων» αποασυλοποίησης, με ημερομηνία λήξης και χωρίς κεντρικό κρατικό σχεδιασμό και λειτουργία των μονάδων ψυχικής υγείας, αποδεικνύει την πολιτική βούληση της κυβέρνησης, για πλήρη εγκατάλειψη των ψυχικά πασχόντων στο δόκανο της ιδιωτικής κερδοσκοπίας. Ο νόμος (2716/99) θεσμοθετεί τη μεταφορά του μεγαλύτερου μέρους των δαπανών για τη φροντίδα των ψυχικά πασχόντων από τον κρατικό προϋπολογισμό στις χρηματοδοτήσεις της ΕΕ.
Κίνδυνοι ιδιωτικοποιήσεων
Η ελληνική κυβέρνηση έχει αναλάβει μέχρι το 2006 να χρησιμοποιήσει κονδύλια του Γ` Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης για το λεγόμενο εκσυγχρονισμό της ψυχιατρικής περίθαλψης.
Με βάση το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο και την πολιτική που εφαρμόζει η κυβέρνηση, η αποασυλοποίηση στο σύνολό της κινδυνεύει να ιδιωτικοποιηθεί, περνώντας στα χέρια του ιδιωτικού κεφαλαίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί - στα πλαίσια του προγράμματος «Ψυχαργώς» - η ανάθεση «άνωθεν» της μεταφοράς σε ξενώνες 135 αρρώστων του Δρομοκαΐτειου Νοσοκομείου, που ανήκει στο ΕΣΥ, σε ιδιωτική εταιρία.
Σε αυτά τα πλαίσια η μεγάλη υπόθεση της αποασυλοποίησης τείνει να περιοριστεί απλά και μόνο στη μαζική έξοδο των ήδη νοσηλευόμενων αρρώστων των ψυχιατρείων, χωρίς καμιά μέριμνα όρων της ισότιμης κοινωνικής τους επανένταξης μέσα από την εργασιακή τους αποκατάσταση και τη με κάθε τρόπο στήριξή τους στην Κοινότητα.
Αναρωτιέται, άραγε, κανένας από τους αρμόδιους για το πώς καταγράφεται στη συνείδηση των ψυχικά πασχόντων, αλλά και των λειτουργών της ψυχικής υγείας, το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή δεν πληρώνονται όσοι εργάζονται σε εργαστήρια κατάρτισης - τα ελάχιστα που λειτουργούν - στερώντας από αυτούς τους ανθρώπους το δικαίωμα να ζήσουν με αξιοπρέπεια μέσα στην κοινωνία; Ποιο θα είναι το μέλλον όλων αυτών των «αποασυλοποιημένων» ατόμων, που έχουν μεταφερθεί σε εξωτερικές δομές, όταν λήξουν τα προγράμματα που υλοποιούνται στα πλαίσια του «ψυχαργώς».
Υπάρχουν σοβαρά ερωτήματα, αναφορικά με το μέλλον των αρρώστων, που δεν είχαν την «τύχη» να ενταχθούν σε τέτοια προγράμματα. Τα ίδια ερωτήματα αφορούν αυτούς που θα νοσήσουν στο μέλλον και θα χρειαστούν ψυχιατρική φροντίδα. Πού θα τη βρουν; Στις ανύπαρκτες υπηρεσίες ψυχικής υγείας, στην Κοινότητα ή στα μεγάλα ψυχιατρεία, που τείνουν να ξαναγίνουν «αποθήκες αρρώστων»;
Στη βάση των όσων ακούγονται για το σχεδιασμό από τους αρμόδιους του κλεισίματος τεσσάρων ψυχιατρείων μέχρι το 2006 (Χανιά, Τρίπολη, Κέρκυρα, Πέτρα Ολύμπου) και των 3 μεγαλύτερων ψυχιατρείων της χώρας μέχρι το 2010, διαφαίνεται ότι όλη αυτή η επιχείρηση θα πάρει τελικά το χαρακτήρα της «απονοσοκομειοποίησης», κατά το προηγούμενο παράδειγμα του Ρίγκαν της 10ετίας του '70, που άφησε τους ασθενείς στη μοίρα τους, να κοιμούνται στα παγκάκια και στις οικοδομές και τους εργαζόμενους χωρίς δουλιά.
Στην παραπάνω κατεύθυνση συνηγορούν ο περιορισμός των κονδυλίων για την Υγεία, η σταδιακή μεταφορά της υποχρέωσης του κράτους στο άτομο και στις «εθελοντικές», «μη κερδοσκοπικές» ή μη κυβερνητικές οργανώσεις, η έλλειψη δικτύου κρατικών υπηρεσιών.
Αποδυνάμωση του θεραπευτικού έργου
Ταυτόχρονα, τίθενται σοβαρά ερωτηματικά για το μελλοντικό θεσμικό καθεστώς των εξωνοσοκομειακών αποκαταστασιακών δομών.
Η κοινή υπουργική απόφαση της 16/5/2000 (αρ. πρωτ. Α300/876), που αφορά στον καθορισμό του τρόπου οργάνωσης και λειτουργίας των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης (οικοτροφεία, ξενώνες) (ΜΨΑ) και των Προγραμμάτων Προστατευομένων Διαμερισμάτων (ΠΠΔ) των άρθρων 9 του Ν. 2716/99 δημιουργεί -μεταξύ άλλων- και τις προϋποθέσεις ανατροπής των εργασιακών σχέσεων όλων ανεξαιρέτως των κλάδων που εμπλέκονται εργασιακά στις παραπάνω μονάδες. Η εισαγωγή και του θεσμού του Manager στα νοσοκομεία θα συμβάλει στην παραπέρα προώθηση αυτών των ανατροπών. Η ίδια απόφαση οδηγεί και στην ισοπέδωση των ρόλων των λειτουργών ψυχικής υγείας, στην αποδυνάμωση της θεραπευτικής ομάδας και του θεραπευτικού έργου. Αυτή την κατάσταση υπηρετεί επίσης μέρος των όρων, των εννοιών, των κατηγοριών που χρησιμοποιούνται στην προηγούμενη απόφαση και του προσδιορισμού στις βασικές λειτουργίες του ΜΨΑ και των ΠΠΔ.
Να τονίσουμε επίσης πως όλες οι διαδικασίες που αφορούν στην κατάρτιση των αρρώστων που συμμετέχουν σε ειδικά προγράμματα, οδηγούνται σε αδιέξοδο και μπαίνουν έτσι σοβαρά ερωτήματα για το μέλλον τους.
Ο τομέας, λοιπόν, της Αποκατάστασης περνάει στα χέρια ιδιωτών, αφού ο νέος νόμος δίνει τη δυνατότητα σε κερδοσκοπικές και μη εταιρίες να ιδρύουν στεγαστικές δομές, (ξενώνες, οικοτροφεία), μονάδες κατάρτισης, κινητές μονάδες ψυχικής υγείας, μονάδες αξιολόγησης και εποπτείας αποκαταστασιακών προγραμμάτων, Μονάδες «ευαισθητοποίησης» και «ενημέρωσης» της Κοινότητας κλπ.
Μικρά διάσπαρτα άσυλα
Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, από την άλλη μεριά, οι «ξενοδοχειακού» τύπου δομές (που δημιουργήθηκαν μετά το σεισμό της 7.9.1999 Πικέρμι, Crystal, Rivoli κλπ.), που θα είχαν σύμφωνα με τις διαβεβαιώσεις του ΔΣ του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αττικής (ΨΝΑ) προσωρινό χαρακτήρα, τείνουν να μονιμοποιηθούν και να παίξουν το ρόλο των μικρών διάσπαρτων ασύλων.
Στην περίπτωση της θεσμοθέτησης της δυνατότητας, το «ειδικό νοσήλιο» να πηγαίνει σε ιδιώτες, βρισκόμαστε μπροστά στη δημιουργία κινήτρων για τους ιδιώτες, που θα μπορούν έτσι, να παίρνουν αρρώστους σε ιδιωτικές κλινικές. Σύμφωνα, όμως, με τα όσα προηγούνται και εφόσον οι ιδιώτες μπορούν να ιδρύουν αποκαταστασιακές δομές, ίσως οι ιδιωτικές κλινικές μετατραπούν σε ιδιωτικά αποκαταστασιακά κέντρα, δεδομένου ότι το «ειδικό νοσήλιο», που θα εισηγούνται, είναι σχεδόν διπλάσιο. Ετσι, ίσως, ερμηνεύεται και η κίνηση των «κλινικαρχών», να πετάξουν στο δρόμο τους αρρώστους των κλινικών τους αν δεν αυξηθεί το νοσήλιο που πληρώνει το ΙΚΑ.
Οπως είναι γνωστό, ξεκινώντας η υλοποίηση του προγράμματος αποασυλοποίησης «ψυχαργώς», δημιουργήθηκε από το υπουργείο Υγείας η Μονάδα Υποστήριξης - Εμψύχωσης και Παρακολούθησης των Φορέων υλοποίησης «ψυχαργώς» - Α` φάση (ΜΥ ΠΕΠ).
Στην ουσία η ΜΥΠΕΠ δημιουργήθηκε, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ενωσης και τις ανάγκες άσκησης της νεοφιλελεύθερης πολιτικής στον τομέα της ψυχικής υγείας.
Τα επιστημονικά και συνδικαλιστικά όργανα στο χώρο της ψυχικής υγείας (ΕΙΝΑΠ, ΠΕΝΟΨΥ) άσκησαν δριμύτατη κριτική για τις αδιαφανείς διαδικασίες, κάτω από τις οποίες δημιουργήθηκε η ΜΥΠΕΠ.
Η ΜΥΠΕΠ εποπτεύει την πολιτική δημιουργίας ενός δικτύου προγραμμάτων, που τείνει να υποσκελίσει την ανάγκη δημιουργίας ενός κρατικού δικτύου υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Θα εποπτεύει έτσι, στο μέλλον, την ανακατανομή των κονδυλίων προς όφελος των ιδιωτικών συμφερόντων που θα έχει λόγο ύπαρξης, στη βάση της εκδήλωσης κάποιας μορφής ψυχικής αρρώστιας, σε ορισμένους, δυστυχώς, συνανθρώπους μας.
Ταυτόχρονα, ελέγχει τις πληροφορίες, αλλά και νομιμοποιεί τον έλεγχο αυτών των πληροφοριών (επιστημονικών κλπ.).
Νομιμοποιεί με τη λογική των «ειδικών», των «τεχνοκρατών», τις προσπάθειες ανατροπής του δημόσιου χαρακτήρα στον τομέα της ψυχικής υγείας.
Δημιουργεί πρόσθετα εμπόδια στη δημιουργία ενός κοινωνικού κινήματος για την ψυχική υγεία και τα δικαιώματα των ψυχικά αρρώστων, αφού αναπαράγει τις διαδικασίες «ενσωμάτωσης» στα όσα προαναφέρονται, μερίδας των λειτουργών ψυχικής υγείας, που σημειωτέον είναι και πάγια τακτική της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας.
Με ανεπίτρεπτο τρόπο βρίσκεται ήδη στο στάδιο της ολοκλήρωσης ενός Κανονισμού Λειτουργίας των Ξενώνων και των Οικοτροφείων που λειτουργούν στα πλαίσια του προγράμματος «ψυχαργώς», ερήμην των εργαζομένων, των συνδικαλιστικών και επιστημονικών οργάνων που τους εκπροσωπούν.
Η ΜΥΠΕΠ βρίσκεται ήδη στο στάδιο να ασκεί αυτόνομους και ανεξάρτητους από τις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες ψυχικής υγείας ελέγχους στους παραπάνω Ξενώνες και Οικοτροφεία, νομιμοποιώντας έτσι τις προσπάθειες ανεξαρτητοποίησης αυτών των δομών, από τα νοσοκομεία στα οποία ανήκουν. (Υπάρχουν πληροφορίες για αλλαγή του θεσμικού πλαισίου των Ξενώνων, των προστατευομένων διαμερισμάτων και των Οικοτροφείων).
Αυτή η κατάσταση έχει ήδη δημιουργήσει σοβαρές αντιδράσεις από τα επιστημονικά και συνδικαλιστικά όργανα των νοσοκομείων που εμπλέκονται στο πρόγραμμα ψυχαργώς, δεδομένου ότι δεν έχει διευκρινιστεί από το υπουργείο, όχι μόνο ο ρόλος και η λειτουργία της ΜΥΠΕΠ, αναφορικά με την υλοποίηση του προγράμματος «ψυχαργώς», αλλά και ο θεσμικός χαρακτήρας της σε σχέση με τις δομές των Δημόσιων Νοσοκομείων.
Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω την ανάγκη δημιουργίας ενός ευρύτερου κοινωνικού κινήματος για την ψυχική υγεία, ικανού να ανακόψει τη λαίλαπα των εκσυγχρονισμένων ταξικών διακρίσεων, που προσπαθεί να εδραιώσει η κυβέρνηση σε βάρος της υγείας του ελληνικού λαού.
Του
Ηλία ΜΙΧΑΛΑΡΕΑ
Ο Ηλίας Μιχαλαρέας είναι πρόεδρος Πανελλήνιας Ενωσης Νοσοκομειακών Ψυχολόγων (ΠΕΝΟΨ
από http://greekuniversityreform.wordpress.com/2008/10/21/psixiatriki
για να μη νομίζει κανείς οτι μασάμε κουτόχορτο!!!!!!!!!!
Πριν από μερικές εβδομάδες το ΜΕΓΑ έβγαλε την εξής είδηση:
Απίστευτη απάτη σε βάρος ψυχικά ασθενών και Δημοσίου
Σάλο προκαλεί το οικονομικό σκάνδαλο που αποκάλυψε το ΜEGA για την κατασπατάληση εκατομμυρίων ευρώ από ιδρύματα που φιλοξενούν ψυχικά ασθενείς. Τα… “πιράνχας” της υγείας έβαζαν στην τσέπη τους τις κρατικές επιχηρηγήσεις, εμφανίζοντας τους ασθενείς να ζουν μέσα στην πολυτέλεια. Δήλωναν ότι δήθεν τάιζαν εκατοντάδες ψυχικά ασθενείς σε ιδρύματα της Μακεδονίας με καπνιστούς σολωμούς και προσούτο, αλλά και με ακριβά ουίσκι, που αγοράστηκαν με χρήματα του Δημοσίου.
Αυτοί που φαίνεται ότι πραγματικά έτρωγαν με… χρυσά κουτάλια είναι τα μέλη ιδιωτικής εταιρείας, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με έδρα τη Θεσσαλονίκη, η οποία διαχειρίζεται δέκα ιδρύματα στη συμπρωτεύουσα, τη Χαλκιδική, τη Δράμα, την Κοζάνη και την Πιερία, αποκλειστικά με κρατική επιχορήγηση.
Η εταιρεία με έδρα τη Θεσσαλονίκη, επιχορηγήθηκε το 2007 απο το υπουργείο Υγείας με 4.137.000 ευρώ για την πληρωμή προσωπικού, αλλά και λειτουργικών αναγκών για τα δέκα ιδρύματα που διαχειρίζεται. Στις αδικαιολόγητες αγορές της δήθεν για τους ασθενείς που έλεγξαν οι επιθεωρητές υγείας περιλαμβάνονται επίσης, πολυτελή κοστούμια, ασημικά, συσκευές κινητών, Ι.Χ. και άλλα, σύνολο 158.174 ευρώ. Οι λογαριασμοί των κινητών για 20 άτομα της διοίκησης έφθασαν τα 112.000 ευρώ. Ολα χρήματα του Δημοσίου.
Στο εμπιστευτικό πόρισμα που συνέταξαν οι επιθεωρητές, αναφέρουν ακόμη ότι 4 ψυχίατροι εμφανίζονται να εισπράττουν για υπηρεσίες τους 60.000 ευρώ χωρίς να έχουν υπογράψει συμβάσεις. Για παράδειγμα, πλαστικός χειρουργός εκτελούσε χρέη ψυχιάτρου και εισέπραξε 26.412 ευρώ, ενώ διευθυντής ψυχιατρικής κλινικής στο ΑΧΕΠΑ απασχολούσε προσωπικό της εταιρείας στην κλινική του, χωρίς την άδεια του νοσοκομείου. Την ίδια ώρα δεκάδες εργαζόμενοι, είναι εδώ και μήνες απλήρωτοι.
Η υπόθεση όμως δεν έχει τέλος. Απο τους 150 ασθενείς παρακρατήθηκαν 374.000 ευρώ από συντάξεις τους και επιδόματα πρόνοιας. Το υπουργείο Υγείας διέταξε άμεσα την εταιρεία να επιστρέψει τα χρήματα.
Το πόρισμα των επιθεωρητών θα σταλεί στον εισαγγελέα, ενώ ο έλεγχος για κατασπατάληση δημοσίου χρήματος θα επεκταθεί και στις 59 ιδιωτικές εταιρείες που διαχειρίζονται 110 ιδρύματα σε όλη τη χώρα, με ετήσια κρατική επιχορήγηση 70 εκατομμύρια ευρώ.
Έχω περισσότερες πληροφορίες για την υπόθεση αυτή, με ονόματα κτλ, αλλά χρειάζεται να τις διασταυρώσω. Ας περιμένουμε πρώτα να ασκηθεί ποινική δίωξη και τα ξαναλέμε, γιατί πέρα από την ποινική υπάρχει και ακαδημαϊκή διάσταση στο θέμα.
Δημοσίευση σχολίου