Οπισθοδρόμηση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης με σοβαρές επιπτώσεις στους ασθενείς»
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Παρασκευή 27 Φεβρουαρίου 2009
ΓΙΑ ΠΛΗΜΜΕΛΗ φροντίδα χιλιάδων ψυχικά πασχόντων, παρατεινόμενο στρες υπό το καθεστώς αβεβαιότητας και ανασφάλειας και αύξηση του κινδύνου υποτροπών και επανόδου των ασθενών στα ψυχιατρεία, εγκαλεί το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης αρμόδια επιτροπή του... υπουργείου!
Συγκεκριμένα, σε πόρισμα που εξέδωσε προχθές η Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές του υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, το οποίο κοινοποιήθηκε στον υπουργό Υγείας κ. Δ. Αβραμόπουλο, τον υφυπουργό κ. Μ. Σαλμά και τη γενική γραμματέα κ. Μ. Τροχάνη, επισημαίνεται ανάμεσα στα άλλα:
● Η ειδική επιτροπή «παρακολουθεί με έντονη ανησυχία τα όσα καταγγέλλονται και συμβαίνουν σχετικά με τη χρηματοδότηση των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης».
● Από το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, το κράτος έχει την ευθύνη για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας και οι «βασικές αρχές φαίνεται να μην τηρούνται σήμερα, με νομικό αποτέλεσμα την παραβίαση της νομιμότητας και ουσιαστικό αποτέλεσμα την οπισθοδρόμηση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στη χώρα μας».
● Οι περισσότερες μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης του ιδιωτικού μη κερδοσκοπικού τομέα- ξενώνες, οικοτροφεία, κινητές μονάδες ψυχικής υγείας και κέντρα ημέρας- «αντιμετωπίζουν σημαντικό πρόβλημα χρηματοδότησης με αποτέλεσμα να δυσλειτουργούν, να υπολειτουργούν ή και να έχουν αναστείλει την λειτουργία τους. Τα παραπάνω έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στους ασθενείς- χρήστες αυτών». ● Με επείγον έγγραφό της η Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης Μονάδων Ψυχικής Υγείας Κυκλάδων και του Κέντρου Ημέρας Μελισσίων προς τον υπουργό Υγείας κ. Αβραμόπουλο ανακοίνωσε την αναγκαστική παύση όλων των υπηρεσιών ψυχικής υγείας που προσέφερε, λόγω έλλειψης κονδυλίων.
27/2/09
ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ Ημερομηνία: 27/2/2009
Ημερομηνία: 27/2/2009 - Σελίδα: 19
Τίτλος: Ζωή - μαρτύριο για τους ψυχικά ασθενείς
«Οι ασθενείς κάνουν μπάνιο με κρύο νερό, πετρέλαιο δεν υπάρχει για να ζεσταθούν και ανεβάζουν πυρετό. Σε ορισμένα οικοτροφεία τα χρήματα δε φτάνουν πλέον ούτε για φαγητό. Οι φιλοξενούμενοι τρώνε κάθε απόγευμα τραχανά. Σε λίγο δε θα έχουν ούτε στέγη, αφού δεν υπάρχουν λεφτά για το ενοίκιο. Ολες οι μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης κινδυνεύουν να κλείσουν», αναφέρει στον «Α» ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων Δομών Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης Μακεδονίας - Θράκης, Γιώργος Σουμελίδης.
Ο ίδιος και οι συνάδελφοί του βλέπουν καθημερινά τους ανθρώπους με προβλήματα ψυχικής υγείας να καταδικάζονται σε ζωή - μαρτύριο λόγω της αδιαφορίας του υπουργείου Υγείας. Βιώνοντας τα προβλήματα από πρώτο χέρι και έχοντας μείνει απλήρωτοι για 7 μήνες, βγήκαν χτες για μια ακόμη φορά στους δρόμους της Θεσσαλονίκης, απαιτώντας τη στήριξη από την Πολιτεία των μονάδων που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης «Ψυχαργώς». Οπως κατήγγειλαν, «λουκέτο» απειλεί άμεσα όλες τις δομές που λειτουργούν στη Μακεδονία και τη Θράκη, ενώ στην πλέον τραγική κατάσταση βρίσκεται το Οικοτροφείο Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης «Αλθαία» στη Χαλκιδική όπου φιλοξενούνται 15 ενήλικες.
Καταδικασμένοι οι ψυχικά ασθενείς
Η υποχρηματοδότηση των μονάδων έχει γιγαντώσει τα λειτουργικά προβλήματα, υποβαθμίζοντας και τις υπηρεσίες που προσφέρονται σε ανθρώπους η καθημερινότητα των οποίων «κρέμεται» από αυτές. «Η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο εδώ και πολύ καιρό. Σε αρκετές μονάδες δεν υπάρχουν πλέον χρήματα για να πληρωθεί το ενοίκιο και να καλυφτούν βασικές ανάγκες, όπως η παροχή θέρμανσης. Είναι απαράδεκτο να κάνουν μπάνιο οι οικότροφοι με κρύο νερό και να παρατηρούνται συνεχώς εμπύρετα περιστατικά, όπως και να τρέφονται κάθε απόγευμα αποκλειστικά με τραχανά. Πρόκειται για ανθρώπους που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας και δεν τους αξίζει τέτοια αντιμετώπιση», υπογραμμίζει ο κ. Σουμελίδης.
Οι εργαζόμενοι έχουν προειδοποιήσει επανειλημμένα το υπουργείο Υγείας ότι υπάρχει κίνδυνος για τη δημόσια υγεία, ωστόσο δε βρήκαν ανταπόκριση. «Η τακτική τους είναι ή να υπόσχονται και να μην υλοποιούν ή να μεταθέτουν τις ευθύνες από... τον Αννα στον Καϊάφα και να μας παραπέμπουν ακόμη και στο� υπουργείο Απασχόλησης. Στο μεταξύ, στην Αθήνα έχουν κλείσει ήδη δομές λόγω της υποχρηματοδότησης, ενώ καταρρέουν οι ξενώνες φιλοξενίας και άλλες μονάδες σε περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης, στις οποίες εργάζονται περίπου 600 άτομα διαφόρων ειδικοτήτων.
«Θα αφεθούν στη μοίρα τους»
Οι δομές του προγράμματος «Ψυχαργώς» ξεκίνησαν να λειτουργούν το 2003, με ευθύνη εταιριών μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (ΜΚΟ), οι οποίες επιδοτήθηκαν από ευρωπαϊκά κονδύλια. Η κοινοτική επιδότηση διήρκεσε 18 μήνες και από τότε το πρόγραμμα -με στόχο την αποασυλοποίηση των ψυχικά ασθενών και την επανένταξή τους στην κοινωνία- επιχορηγείται από το υπουργείο Υγείας.
Παρά τα προβλήματα, οι εργαζόμενοι εξακολουθούν να παρέχουν ψυχοκοινωνική φροντίδα σε περίπου 500 ψυχιατρικούς ασθενείς που φιλοξενούνται σε οικοτροφεία, ξενώνες, κέντρα ημέρας και προστατευόμενα διαμερίσματα στη Μακεδονία και τη Θράκη, εξυπηρετώντας συνολικά πολύ περισσότερα άτομα, καθώς από τις υπηρεσίες επωφελούνται και οι οικογένειές τους. Ωστόσο, εκείνο που τους προβληματίζει είναι ότι υπό τις απαράδεκτες συνθήκες που επικρατούν στις δομές η θεραπευτική συνέχεια για τη φροντίδα ασθενών δεν μπορεί να διασφαλιστεί και οι οικότροφοι θα αφεθούν στη μοίρα τους. Εξάλλου, «συστηματική καταπάτηση των δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών», διαπιστώνει σε πρόσφατη έκθεσή του και ο Συνήγορος του Πολίτη.
«Σφαλιάρα» από την Κομισιόν
Τη στιγμή που η αδιαφορία ορθώνει τα συρματοπλέγματα του κοινωνικού αποκλεισμού και οι άνθρωποι που φιλοξενούνται στις δομές κινδυνεύουν να επιστρέψουν στα ψυχιατρεία, η χώρα μας δε λέει να συμμορφωθεί. Πρόσφατα το θέμα της κατάντιας στις μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης απασχόλησε για μια ακόμη φορά το Ευρωκοινοβούλιο. Η Επιτροπή διέκοψε τη συγχρηματοδότηση του προγράμματος «Ψυχαργώς» και εκπρόσωποι της Κομισιόν υπογράμμισαν ότι μετά από έξι χρόνια προειδοποιήσεων στην Ελλάδα για το έλλειμμα της χρηματοδότησης των δομών από το δημόσιο προϋπολογισμό, τίθεται πλέον σε κίνδυνο η αποτελεσματική λειτουργία των μονάδων αυτών. «Η χρηματοδότηση από την Κομισιόν «πάγωσε» μέχρι να ρυθμιστεί απόλυτα το θέμα. Στις 6 Μαρτίου ο αρμόδιος κοινοτικός επίτροπος θα επισκεφθεί την Αθήνα και αναμένεται να ανακοινώσει οριστική διακοπή της χρηματοδότησης και ίσως χρηματικό πρόστιμα στην Ελλάδα για την ασυνέπειά της», τονίζει ο κ. Σουμελίδης.
Απεργία
Για τις 6 Μαρτίου έχει προγραμματιστεί νέα, πανελλαδική απεργία. Χτες, οι εργαζόμενοι της Μακεδονίας και της Θράκης διαμαρτυρήθηκαν στήνοντας αντίσκηνο έξω από τα γραφεία των ΥΠΕ (Υγειονομικές Περιφέρειες) στην οδό Αριστοτέλους, προειδοποιώντας ότι αν συνεχίσουν να είναι απλήρωτοι θα διαμένουν σε σκηνές. Στη συνέχεια, πραγματοποίησαν πορεία προς το υπουργείο Μακεδονίας - Θράκης και επέδωσαν ψήφισμα με τα αιτήματά τους στο γενικό γραμματέα.
Τίτλος: Ζωή - μαρτύριο για τους ψυχικά ασθενείς
«Οι ασθενείς κάνουν μπάνιο με κρύο νερό, πετρέλαιο δεν υπάρχει για να ζεσταθούν και ανεβάζουν πυρετό. Σε ορισμένα οικοτροφεία τα χρήματα δε φτάνουν πλέον ούτε για φαγητό. Οι φιλοξενούμενοι τρώνε κάθε απόγευμα τραχανά. Σε λίγο δε θα έχουν ούτε στέγη, αφού δεν υπάρχουν λεφτά για το ενοίκιο. Ολες οι μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης κινδυνεύουν να κλείσουν», αναφέρει στον «Α» ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων Δομών Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης Μακεδονίας - Θράκης, Γιώργος Σουμελίδης.
Ο ίδιος και οι συνάδελφοί του βλέπουν καθημερινά τους ανθρώπους με προβλήματα ψυχικής υγείας να καταδικάζονται σε ζωή - μαρτύριο λόγω της αδιαφορίας του υπουργείου Υγείας. Βιώνοντας τα προβλήματα από πρώτο χέρι και έχοντας μείνει απλήρωτοι για 7 μήνες, βγήκαν χτες για μια ακόμη φορά στους δρόμους της Θεσσαλονίκης, απαιτώντας τη στήριξη από την Πολιτεία των μονάδων που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης «Ψυχαργώς». Οπως κατήγγειλαν, «λουκέτο» απειλεί άμεσα όλες τις δομές που λειτουργούν στη Μακεδονία και τη Θράκη, ενώ στην πλέον τραγική κατάσταση βρίσκεται το Οικοτροφείο Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης «Αλθαία» στη Χαλκιδική όπου φιλοξενούνται 15 ενήλικες.
Καταδικασμένοι οι ψυχικά ασθενείς
Η υποχρηματοδότηση των μονάδων έχει γιγαντώσει τα λειτουργικά προβλήματα, υποβαθμίζοντας και τις υπηρεσίες που προσφέρονται σε ανθρώπους η καθημερινότητα των οποίων «κρέμεται» από αυτές. «Η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο εδώ και πολύ καιρό. Σε αρκετές μονάδες δεν υπάρχουν πλέον χρήματα για να πληρωθεί το ενοίκιο και να καλυφτούν βασικές ανάγκες, όπως η παροχή θέρμανσης. Είναι απαράδεκτο να κάνουν μπάνιο οι οικότροφοι με κρύο νερό και να παρατηρούνται συνεχώς εμπύρετα περιστατικά, όπως και να τρέφονται κάθε απόγευμα αποκλειστικά με τραχανά. Πρόκειται για ανθρώπους που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας και δεν τους αξίζει τέτοια αντιμετώπιση», υπογραμμίζει ο κ. Σουμελίδης.
Οι εργαζόμενοι έχουν προειδοποιήσει επανειλημμένα το υπουργείο Υγείας ότι υπάρχει κίνδυνος για τη δημόσια υγεία, ωστόσο δε βρήκαν ανταπόκριση. «Η τακτική τους είναι ή να υπόσχονται και να μην υλοποιούν ή να μεταθέτουν τις ευθύνες από... τον Αννα στον Καϊάφα και να μας παραπέμπουν ακόμη και στο� υπουργείο Απασχόλησης. Στο μεταξύ, στην Αθήνα έχουν κλείσει ήδη δομές λόγω της υποχρηματοδότησης, ενώ καταρρέουν οι ξενώνες φιλοξενίας και άλλες μονάδες σε περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης, στις οποίες εργάζονται περίπου 600 άτομα διαφόρων ειδικοτήτων.
«Θα αφεθούν στη μοίρα τους»
Οι δομές του προγράμματος «Ψυχαργώς» ξεκίνησαν να λειτουργούν το 2003, με ευθύνη εταιριών μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα (ΜΚΟ), οι οποίες επιδοτήθηκαν από ευρωπαϊκά κονδύλια. Η κοινοτική επιδότηση διήρκεσε 18 μήνες και από τότε το πρόγραμμα -με στόχο την αποασυλοποίηση των ψυχικά ασθενών και την επανένταξή τους στην κοινωνία- επιχορηγείται από το υπουργείο Υγείας.
Παρά τα προβλήματα, οι εργαζόμενοι εξακολουθούν να παρέχουν ψυχοκοινωνική φροντίδα σε περίπου 500 ψυχιατρικούς ασθενείς που φιλοξενούνται σε οικοτροφεία, ξενώνες, κέντρα ημέρας και προστατευόμενα διαμερίσματα στη Μακεδονία και τη Θράκη, εξυπηρετώντας συνολικά πολύ περισσότερα άτομα, καθώς από τις υπηρεσίες επωφελούνται και οι οικογένειές τους. Ωστόσο, εκείνο που τους προβληματίζει είναι ότι υπό τις απαράδεκτες συνθήκες που επικρατούν στις δομές η θεραπευτική συνέχεια για τη φροντίδα ασθενών δεν μπορεί να διασφαλιστεί και οι οικότροφοι θα αφεθούν στη μοίρα τους. Εξάλλου, «συστηματική καταπάτηση των δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών», διαπιστώνει σε πρόσφατη έκθεσή του και ο Συνήγορος του Πολίτη.
«Σφαλιάρα» από την Κομισιόν
Τη στιγμή που η αδιαφορία ορθώνει τα συρματοπλέγματα του κοινωνικού αποκλεισμού και οι άνθρωποι που φιλοξενούνται στις δομές κινδυνεύουν να επιστρέψουν στα ψυχιατρεία, η χώρα μας δε λέει να συμμορφωθεί. Πρόσφατα το θέμα της κατάντιας στις μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης απασχόλησε για μια ακόμη φορά το Ευρωκοινοβούλιο. Η Επιτροπή διέκοψε τη συγχρηματοδότηση του προγράμματος «Ψυχαργώς» και εκπρόσωποι της Κομισιόν υπογράμμισαν ότι μετά από έξι χρόνια προειδοποιήσεων στην Ελλάδα για το έλλειμμα της χρηματοδότησης των δομών από το δημόσιο προϋπολογισμό, τίθεται πλέον σε κίνδυνο η αποτελεσματική λειτουργία των μονάδων αυτών. «Η χρηματοδότηση από την Κομισιόν «πάγωσε» μέχρι να ρυθμιστεί απόλυτα το θέμα. Στις 6 Μαρτίου ο αρμόδιος κοινοτικός επίτροπος θα επισκεφθεί την Αθήνα και αναμένεται να ανακοινώσει οριστική διακοπή της χρηματοδότησης και ίσως χρηματικό πρόστιμα στην Ελλάδα για την ασυνέπειά της», τονίζει ο κ. Σουμελίδης.
Απεργία
Για τις 6 Μαρτίου έχει προγραμματιστεί νέα, πανελλαδική απεργία. Χτες, οι εργαζόμενοι της Μακεδονίας και της Θράκης διαμαρτυρήθηκαν στήνοντας αντίσκηνο έξω από τα γραφεία των ΥΠΕ (Υγειονομικές Περιφέρειες) στην οδό Αριστοτέλους, προειδοποιώντας ότι αν συνεχίσουν να είναι απλήρωτοι θα διαμένουν σε σκηνές. Στη συνέχεια, πραγματοποίησαν πορεία προς το υπουργείο Μακεδονίας - Θράκης και επέδωσαν ψήφισμα με τα αιτήματά τους στο γενικό γραμματέα.
15/2/09
ΤΑ ΝΕΑ 14 Φεβρουαρίου 2009
«Κάθε καθυστέρηση της χρηματοδότησης είναι πλέον επικίνδυνη»
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Σάββατο 14 Φεβρουαρίου 2009
Άμεσο κίνδυνο διατρέχει η ζωή των 98 ψυχικά ασθενών που φιλοξενούνται σε έναν ξενώνα, έξι οικοτροφεία και ένα Κέντρο Ημέρας της Εταιρείας Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας (ΕΠΑΨΥ). Σε εξώδικη δήλωση- πρόσκληση που εξέδωσαν και απέστειλαν χθες στο υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης οι υπεύθυνοι της ΕΠΑΨΥ, καλούν τον υπουργό κ. Δ. Αβραμόπουλο «να αποκαταστήσει την αλήθεια, την τάξη και την εύρυθμη λειτουργία των μονάδων ψυχικής υγείας της ΕΠΑΨΥ». Απαιτούν να χορηγήσει την απαραίτητη χρηματοδότηση για την κάλυψη των δαπανών του 2008 και του πρώτου τριμήνου του 2009 γιατί, όπως επισημαίνουν «οποιαδήποτε άλλη καθυστέρηση είναι καταχρηστική, αντιδεοντολογική, αντικοινωνική και εξαιρετικά επικίνδυνη σε βαθμό που να θέτει σε κίνδυνο αρχικά τους ενοίκους των οικοτροφείων, τους εργαζόμενους και κατ΄ επέκταση την ψυχιατρική μεταρρύθμιση για την υλοποίηση της οποίας το υπουργείο Υγείας είναι συμβατικά υπόλογο ενώπιον της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Ο πρόεδρος της ΕΠΑΨΥ κ. Π. Χονδρός και ο επιστημονικός διευθυντής κ. Στέλιος Στυλιανίδης, καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, αναφέρουν μεταξύ άλλων:
● Εδώ και μήνες η εταιρεία που ανήκει στο δίκτυο «Αργώς» αδυνατεί να πληρώσει τους εργαζόμενους, τους ασφαλιστικούς οργανισμούς, τους προμηθευτές, τη ΔΕΗ, τον ΟΤΕ!
● Το τελευταίο τρίμηνο από κάθε μονάδα έχουν παραιτηθεί 3-5 εργαζόμενοι ενώ οι υπόλοιποι 198 εργαζόμενοι απειλούν με επίσχεση εργασίας καθώς είναι απλήρωτοι έξι μήνες και είναι οικονομικά και επαγγελματικά εξουθενωμένοι.
● Η μείωση του προσωπικού που είναι σε επίπεδα κάτω του προβλεπόμενου ορίου ασφαλείας «δημιουργεί άμεσο κίνδυνο για τη ζωή των ενοίκων μας διότι σε λίγο θα αδυνατούμε να παρέχουμε τη σωστή φροντίδα και εποπτεία και η εξουθενωμένη θεραπευτική ομάδα θα αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις ήδη σοβαρές κρίσεις και τις υποτροπές των ψυχικά ασθενών...».
● Η ευθύνη για τον κίνδυνο στον οποίο βρίσκονται οι χρήστες των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και της επιστροφής τους στα άσυλα, βαρύνει αποκλειστικά το υπουργείο Υγείας.
Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της ΕΠΑΨΥ κ. Π. Χονδρός στα «ΝΕΑ», η εταιρεία βρίσκεται σε τραγικό οικονομικό αδιέξοδο και αδυνατεί αυτήν τη στιγμή να ανταποκριθεί στα στοιχειώδη. Οι δομές της δεν είναι μόνο στην Αθήνα αλλά και σε επαρχιακές πόλεις, ενώ διαθέτει και δύο κινητές μονάδες που καλύπτουν τις Κυκλάδες και είναι η μοναδική υπηρεσία ψυχικής υγείας. Στις κινητές αυτές μονάδες που κινδυνεύουν να αποσυρθούν καταφεύγουν 1.500 πολίτες τον χρόνο και έχουν εξυπηρετηθεί έως τώρα 4.000 άνθρωποι που δεν είχαν πού αλλού να ζητήσουν βοήθεια.
http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&artid=4502112&ct=1
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Σάββατο 14 Φεβρουαρίου 2009
Άμεσο κίνδυνο διατρέχει η ζωή των 98 ψυχικά ασθενών που φιλοξενούνται σε έναν ξενώνα, έξι οικοτροφεία και ένα Κέντρο Ημέρας της Εταιρείας Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας (ΕΠΑΨΥ). Σε εξώδικη δήλωση- πρόσκληση που εξέδωσαν και απέστειλαν χθες στο υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης οι υπεύθυνοι της ΕΠΑΨΥ, καλούν τον υπουργό κ. Δ. Αβραμόπουλο «να αποκαταστήσει την αλήθεια, την τάξη και την εύρυθμη λειτουργία των μονάδων ψυχικής υγείας της ΕΠΑΨΥ». Απαιτούν να χορηγήσει την απαραίτητη χρηματοδότηση για την κάλυψη των δαπανών του 2008 και του πρώτου τριμήνου του 2009 γιατί, όπως επισημαίνουν «οποιαδήποτε άλλη καθυστέρηση είναι καταχρηστική, αντιδεοντολογική, αντικοινωνική και εξαιρετικά επικίνδυνη σε βαθμό που να θέτει σε κίνδυνο αρχικά τους ενοίκους των οικοτροφείων, τους εργαζόμενους και κατ΄ επέκταση την ψυχιατρική μεταρρύθμιση για την υλοποίηση της οποίας το υπουργείο Υγείας είναι συμβατικά υπόλογο ενώπιον της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Ο πρόεδρος της ΕΠΑΨΥ κ. Π. Χονδρός και ο επιστημονικός διευθυντής κ. Στέλιος Στυλιανίδης, καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, αναφέρουν μεταξύ άλλων:
● Εδώ και μήνες η εταιρεία που ανήκει στο δίκτυο «Αργώς» αδυνατεί να πληρώσει τους εργαζόμενους, τους ασφαλιστικούς οργανισμούς, τους προμηθευτές, τη ΔΕΗ, τον ΟΤΕ!
● Το τελευταίο τρίμηνο από κάθε μονάδα έχουν παραιτηθεί 3-5 εργαζόμενοι ενώ οι υπόλοιποι 198 εργαζόμενοι απειλούν με επίσχεση εργασίας καθώς είναι απλήρωτοι έξι μήνες και είναι οικονομικά και επαγγελματικά εξουθενωμένοι.
● Η μείωση του προσωπικού που είναι σε επίπεδα κάτω του προβλεπόμενου ορίου ασφαλείας «δημιουργεί άμεσο κίνδυνο για τη ζωή των ενοίκων μας διότι σε λίγο θα αδυνατούμε να παρέχουμε τη σωστή φροντίδα και εποπτεία και η εξουθενωμένη θεραπευτική ομάδα θα αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις ήδη σοβαρές κρίσεις και τις υποτροπές των ψυχικά ασθενών...».
● Η ευθύνη για τον κίνδυνο στον οποίο βρίσκονται οι χρήστες των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και της επιστροφής τους στα άσυλα, βαρύνει αποκλειστικά το υπουργείο Υγείας.
Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της ΕΠΑΨΥ κ. Π. Χονδρός στα «ΝΕΑ», η εταιρεία βρίσκεται σε τραγικό οικονομικό αδιέξοδο και αδυνατεί αυτήν τη στιγμή να ανταποκριθεί στα στοιχειώδη. Οι δομές της δεν είναι μόνο στην Αθήνα αλλά και σε επαρχιακές πόλεις, ενώ διαθέτει και δύο κινητές μονάδες που καλύπτουν τις Κυκλάδες και είναι η μοναδική υπηρεσία ψυχικής υγείας. Στις κινητές αυτές μονάδες που κινδυνεύουν να αποσυρθούν καταφεύγουν 1.500 πολίτες τον χρόνο και έχουν εξυπηρετηθεί έως τώρα 4.000 άνθρωποι που δεν είχαν πού αλλού να ζητήσουν βοήθεια.
http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&artid=4502112&ct=1
ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ 14/02/2009
Τροπολογία για την άσκηση ελέγχου στα οικονομικά των ιδιωτικών δομών ψυχικής υγείας κατέθεσε χθες στη Βουλή, ο υπουργός Υγείας, Δ. Αβραμόπουλος.
Με την τροπολογία, δημιουργείται στη γενική γραμματεία Πρόνοιας του υπουργείου, επιτροπή διοικητικού, οικονομικού και διαχειριστικού ελέγχου (ΕΔΟΔΕ), που σκοπό έχει να ελέγχει τη σύννομη λειτουργία των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης, αλλά και τη διασταύρωση και επαλήθευση των οικονομικών στοιχείων που υποβάλλουν αυτοί οι φορείς μέσω των προϋπολογισμών και απολογισμών τους.
Ο νέος ελεγκτικός μηχανισμός θα λειτουργεί αυτοτελώς και συμπληρωματικά προς το Σώμα Επιθεωρητών Υγείας και Πρόνοιας (ΣΕΥΥΠ). Οι μονάδες αυτές φιλοξενούν παλαιούς χρόνιους ασθενείς των ψυχιατρικών νοσοκομείων που καταργήθηκαν ή βρίσκονται υπό κατάργηση, βάσει της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης «Ψυχαργώς». Μετά την αποασυλοποίησή τους, έπαψαν να λαμβάνουν το συγκεκριμένο νοσήλιο, με αποτέλεσμα να έχουν δημιουργηθεί σοβαρά προβλήματα σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση των μονάδων αυτών.
Με την τροπολογία προβλέπεται ότι οι φορείς αυτοί θα λαμβάνουν το κλειστό νοσήλιο που προβλέπεται για την περίθαλψη των ασθενών αυτών, και η έναρξη καταβολής του νοσηλίου αυτού θα γίνεται από την επομένη της υποβολής της αίτησης από τους φορείς ψυχιατρικής περίθαλψης, στους ασφαλιστικούς οργανισμούς.
Οσον αφορά την επιτροπή ελέγχου που συγκροτείται στο υπουργείο Υγείας, θα στελεχωθεί με αποσπάσεις υπαλλήλων, οι οποίοι μάλιστα θα χρηματοδοτηθούν και με επίδομα ειδικής απασχόλησης 300 ευρώ.
Η ετήσια δαπάνη για την αποζημίωση των μελών της ΕΔΟΔΕ υπολογίζεται σε 21.600 ευρώ.
Με την τροπολογία, δημιουργείται στη γενική γραμματεία Πρόνοιας του υπουργείου, επιτροπή διοικητικού, οικονομικού και διαχειριστικού ελέγχου (ΕΔΟΔΕ), που σκοπό έχει να ελέγχει τη σύννομη λειτουργία των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης, αλλά και τη διασταύρωση και επαλήθευση των οικονομικών στοιχείων που υποβάλλουν αυτοί οι φορείς μέσω των προϋπολογισμών και απολογισμών τους.
Ο νέος ελεγκτικός μηχανισμός θα λειτουργεί αυτοτελώς και συμπληρωματικά προς το Σώμα Επιθεωρητών Υγείας και Πρόνοιας (ΣΕΥΥΠ). Οι μονάδες αυτές φιλοξενούν παλαιούς χρόνιους ασθενείς των ψυχιατρικών νοσοκομείων που καταργήθηκαν ή βρίσκονται υπό κατάργηση, βάσει της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης «Ψυχαργώς». Μετά την αποασυλοποίησή τους, έπαψαν να λαμβάνουν το συγκεκριμένο νοσήλιο, με αποτέλεσμα να έχουν δημιουργηθεί σοβαρά προβλήματα σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση των μονάδων αυτών.
Με την τροπολογία προβλέπεται ότι οι φορείς αυτοί θα λαμβάνουν το κλειστό νοσήλιο που προβλέπεται για την περίθαλψη των ασθενών αυτών, και η έναρξη καταβολής του νοσηλίου αυτού θα γίνεται από την επομένη της υποβολής της αίτησης από τους φορείς ψυχιατρικής περίθαλψης, στους ασφαλιστικούς οργανισμούς.
Οσον αφορά την επιτροπή ελέγχου που συγκροτείται στο υπουργείο Υγείας, θα στελεχωθεί με αποσπάσεις υπαλλήλων, οι οποίοι μάλιστα θα χρηματοδοτηθούν και με επίδομα ειδικής απασχόλησης 300 ευρώ.
Η ετήσια δαπάνη για την αποζημίωση των μελών της ΕΔΟΔΕ υπολογίζεται σε 21.600 ευρώ.
ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ Η έλλειψη πολιτικής βούλησης και σχεδιασμού και η υποχρηματοδότηση ορθώνουν και πάλι τα συρματοπλέγματα του ιδρυματισμού και του κοινωνικ
ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ Η έλλειψη πολιτικής βούλησης και σχεδιασμού και η υποχρηματοδότηση ορθώνουν και πάλι τα συρματοπλέγματα του ιδρυματισμού και του κοινωνικού αποκλεισμού.
Ηλεκτροσόκ ... στη μεταρρύθμιση
Των ΜΑΡΙΑΣ ΔΕΔΕ, ΙΩΑΝΝΑΣ ΣΩΤΗΡΧΟΥ, ΝΤΑΝΙ ΒΕΡΓΟΥ
Το όραμα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης καταρρέει. Πέρασαν είκοσι χρόνια από τότε που έσπασε το απόστημα και ξεχύθηκαν στο φως οι εικόνες της φρίκης από το κολαστήριο της Λέρου. Εκτοτε έγιναν βήματα, οι κλειστές πόρτες των ασύλων άνοιξαν και κάποιοι από τους ψυχικά πάσχοντες βρέθηκαν -σε οικοτροφεία, ξενώνες, προστατευόμενα διαμερίσματα- σε πιο ανθρώπινες συνθήκες. Ομως, η αδιαφορία και η αναλγησία που δείχνει γι' αυτούς τους ανθρώπους το κράτος, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, οδηγεί το όλο εγχείρημα στο σημείο μηδέν.
Η έλλειψη πολιτικής βούλησης και σχεδιασμού και η υποχρηματοδότηση ορθώνουν και πάλι τα συρματοπλέγματα του ιδρυματισμού και του κοινωνικού αποκλεισμού, τουλάχιστον στις περιπτώσεις που αυτά έπεσαν, ενώ ο κίνδυνος για επιστροφή σε ασυλικού τύπου περίθαλψη μοιάζει να είναι περισσότερο ορατός από ποτέ.
Δυσοίωνα τα μηνύματα από παντού: χρέη και τεράστιες ελλείψεις στα δημόσια ψυχιατρεία. Μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης που αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα χρηματοδότησης. Θεραπευτικές δομές που βάζουν λουκέτο, εργαζόμενοι απλήρωτοι εδώ και μήνες, ασθενείς που προσλαμβάνουν το κλίμα της ανασφάλειας και της αβεβαιότητας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υγεία τους.
Ακόμη πιο άσχημα τα νέα από την Κομισιόν, παρά την προσπάθεια του υπουργείου Υγείας να διασκεδάσει τις εντυπώσεις: η Επιτροπή διέκοψε τη συγχρηματοδότηση του προγράμματος Ψυχαργώς. Η δήλωση στην «Ε» εκ μέρους της Σαντάλ Χιουτζ, εκπροσώπου Τύπου της Κομισιόν για θέματα Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ισων Ευκαιριών, είναι κατηγορηματική: «Εξι χρόνια τώρα η Κομισιόν επισημαίνει στην Ελλάδα το σοβαρό έλλειμμα της χρηματοδότησης από τον δημόσιο προϋπολογισμό των δομών αποκατάστασης ψυχικά ασθενών. Το έλλειμμα θέτει σε κίνδυνο την αποτελεσματική λειτουργία των μονάδων αυτών. Η Κομισιόν αποφάσισε, για να προστατεύσει το πρόγραμμα, να διακόψει τη χρηματοδότηση μέχρι να ρυθμιστεί απόλυτα το θέμα».
«Συστηματική καταπάτηση των δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών» διαπιστώνει σε πρόσφατη έκθεσή του και ο Συνήγορος του Πολίτη.
Μια μεταρρύθμιση που ποτέ δεν προχώρησε όπως θα έπρεπε:
«Η ιστορία της λεγόμενης ψυχιατρικής μεταρρύθμισης είναι ιστορία ψυχιατρικού εξωραϊσμού, διότι τον όρο μεταρρύθμιση δεν τον αποδέχομαι» σημειώνει ο Μιχάλης Μαδιανός, καθηγητής Ψυχιατρικής και πρόεδρος της Παγκόσμιας Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης: «Αν λειτουργούσαν παντού κέντρα ψυχικής υγείας, τότε θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχουμε πραγματική ψυχιατρική μεταρρύθμιση. Σε κάθε δήμο 150 χιλιάδων κατοίκων θα έπρεπε να εφημερεύει ένα κέντρο ώστε κάθε κάτοικος που είναι σε κρίση, υποτροπή ή ανάγκη να ζητήσει βοήθεια ψυχιάτρου, να μπορεί να απευθυνθεί κάπου, να μην εγκλείεται και να μη χρησιμοποιείται τόσο συχνά η εισαγγελική εντολή, που είναι τραυματική εμπειρία για τον άρρωστο». Μία στις δύο εισαγωγές ψυχικά πασχόντων στη χώρα μας γίνεται ακουσίως με εισαγγελική παραγγελία και χωρίς να τηρούνται οι εγγυήσεις του νόμου: μακράν το μεγαλύτερο ποσοστό στην Ε.Ε.
Μακρύς και ο κατάλογος με τα κενά που παραθέτει: μετράμε 34 κέντρα ψυχικής υγείας, ενώ χρειαζόμαστε 80-85. Πολλοί νομοί είναι ακάλυπτοι από ψυχιατρικά κρεβάτια. Εχουμε 1.500 θέσεις σε μονάδες εργασιακής αποκατάστασης, εργαστήρια και προστατευμένα κέντρα, ενώ για να καλυφθούν οι ανάγκες των υπαρχόντων ψυχικά αρρώστων χρειαζόμαστε 10.000. Αντίστοιχα έχουμε μόνο 1.500 θέσεις σε νοσοκομεία και κέντρα ημέρας αντί για 3.000 που απαιτούνται. Με τους ξενώνες και τα οικοτροφεία έχουμε καλύψει τις ανάγκες αυτών που βγήκαν από τα ψυχιατρεία αλλά δεν έχουμε διαθέσιμα κρεβάτια για κάποιον που, για παράδειγμα, πάσχει από σχιζοφρένεια, δεν έχει οικογένεια, δεν τον θέλει η οικογένειά του ή δεν έχει πόρους».
Μια ακόμη «τερατώδης» έλλειψη, σύμφωνα με τον αναπληρωτή καθηγητή Κοινωνικής Ψυχιατρικής Στυλιανό Στυλιανίδη, είναι ο χαμηλός αριθμός νοσηλευτών - ο χαμηλότερος στην Ε.Ε. των 27: αντιστοιχούν περίπου τρεις νοσηλευτές για κάθε 100.000 κατοίκους, όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη ξεπερνούν τους 25.
Οι συνομιλητές μας συμφωνούν στο ότι και σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει μια νεοφιλελεύθερη επίθεση ενάντια στο κράτος πρόνοιας και σε κάθε δημόσιο σύστημα υγείας -και επομένως ψυχικής υγείας- προς όφελος των ιδιωτικών συμφερόντων. Κάτι που μοιραία οδηγεί στην εμπορευματοποίηση της υγείας. Μόνο που αυτό δεν δίνει συγχωροχάρτι στην ελληνική κυβέρνηση, αφού τουλάχιστον στο εξωτερικό έχουν κατακτήσει εδώ και χρόνια αυτό που στη χώρα μας κινδυνεύει να ματαιωθεί λόγω της υποχρηματοδότησης και της υποστελέχωσης. Βέβαια, οι προσπάθειες για την εγκατάλειψη της ασυλικής περίθαλψης είχαν ξεκινήσει ήδη από τη δεκαετία του 1950, μισόν αιώνα πριν.
Υπάρχουν όμως μερικές θετικές εμπειρίες που ξεχωρίζουν και έχουν αποδείξει ότι τα ψυχιατρεία δεν χρειάζονται καθόλου, αρκεί να υπάρχει ένα πυκνό δίκτυο υπηρεσιών στην κοινότητα και ο ασθενής να έχει ευκαιρίες κοινωνικής ένταξης.
Στην Ιταλία, με το νόμο Μπασάλια του 1978, και στην Ισπανία, με τον αντίστοιχο του 1986, απαγορεύονται οι εισαγωγές στα ψυχιατρικά νοσοκομεία και ενισχύονται οι κοινοτικές δομές και η δευτεροβάθμια περίθαλψη στα γενικά νοσοκομεία. Στην Ανδαλουσία, με πληθυσμό περίπου όσο η Ελλάδα, 9.200.000 κατοίκους, έχουν κλείσει και τα 7 ψυχιατρικά νοσοκομεία και όλη η περίθαλψη γίνεται σε επίπεδο πρωτοβάθμιας φροντίδας-κέντρα «κρίσης» στην κοινότητα, που λειτουργούν σε 24ωρη βάση, και ψυχιατρικών κλινών σε γενικά νοσοκομεία. Σε μερικές περιοχές της Ιταλίας πήγαν ακόμη πιο πέρα, αφού δεν χρειάζονται ούτε τις ψυχιατρικές κλίνες στα γενικά νοσοκομεία: λειτουργούν αποκλειστικά με 24ωρες υπηρεσίες διάγνωσης και φροντίδας σε κέντρα ψυχικής υγείας, που νοσηλεύουν και τα ελάχιστα εισαγγελικά περιστατικά. Αλλωστε, χωρίς εναλλακτικές υπηρεσίες το κλείσιμο των ψυχιατρείων αποτελεί βήμα στο κενό. Και είναι ακριβώς αυτό το δυσαναπλήρωτο κενό, του δικτύου ψυχικών υπηρεσιών, στο οποίο χάνονται οι προσπάθειες για ψυχιατρική μεταρρύθμιση στη χώρα μας.
Στο μηδέν τα δημόσια ψυχιατρεία
Σύνθημα σε τοίχο του Ψυχιατρείου Χανίων, που έκλεισε. Δυστυχώς, τα δεσίματα παραμένουν
Χρέη και τραγικές ελλείψεις σε προσωπικό είναι η κοινή συνισταμένη στα δημόσια ψυχιατρεία. Οσο για τη μεταρρύθμιση;
«Δεν υπάρχει μεταρρύθμιση», μας λέει ο Θόδωρος Μεγαλοοικονόμου, ψυχίατρος στο Δαφνί. «Ούτε η λογική άλλαξε, ούτε όσα γίνονται έχουν σχέση με πρακτικές χειραφέτησης των ψυχικά πασχόντων, ούτε ποτέ δόθηκαν οι πόροι για να αλλάξουν τα πράγματα. Δεν δημιουργήθηκε ποτέ εκείνο το προσβάσιμο δίκτυο υπηρεσιών ψυχικής φροντίδας στην κοινότητα που θα λειτουργούσε δίπλα στον ασθενή, ώστε να προλαμβάνει την υποτροπή και να επιτρέψει σταδιακά τη συρρίκνωση των ψυχιατρείων. Δεν συζητάμε για ψυχικά πάσχοντες και επανένταξη: είναι στο απόλυτο μηδέν αυτά τα πράγματα. Αυτό που έχει γίνει είναι η μεταστέγαση των χρόνιων εγκλείστων στα ψυχιατρεία σε καλύτερες συνθήκες, αλλά στην πλειονότητά τους ζούνε εξόριστοι στον χώρο του κοινωνικού αποκλεισμού και καθώς δεν υπάρχουν πόροι να γίνονται δραστηριότητες, οι στεγαστικές δομές έχουν μετατραπεί σε ασυλάκια. Αναλλοίωτο επιβιώνει και το πνεύμα του αναχρονισμού, του σκληρού και βίαιου ιδρυματισμού: συναντάς ακόμα ασθενείς δεμένους, καθηλώσεις και απομονώσεις, κλειδωμένες πόρτες, μέχρι και κάμερες.
Το να έχω τους όρους της κουλτούρας, τους πόρους και το ανθρώπινο δυναμικό για να συνομιλήσω αντί να περιορίσω θα ήταν η πεμπτουσία της μεταρρύθμισης, δείγμα ότι κάτι έχει αλλάξει. Πώς όμως να γίνει αυτό όταν έχεις ένα τμήμα οξέων που δουλεύει με 27 κρεβάτια και ένα σωρό ράντσα σε νοσοκομεία που υποφέρουν από υπερσυνωστισμό και υποστελέχωση. Επιπλέον, ακόμη και σήμερα τα ψυχιατρεία λειτουργούν όπως πριν από 30 χρόνια: ως χώροι εγκλεισμού, αφού το 60% των εισαγωγών είναι ακούσιες αναγκαστικές νοσηλείες με εισαγγελικές παραγγελίες και μάλιστα από αστυνομικές και όχι υγειονομικές υπηρεσίες».
Κυριότερες αιτίες της ματαιωμένης μεταρρύθμισης; Η έλλειψη πολιτικής βούλησης και η υποχρηματοδότηση που οδηγεί σε υποστελέχωση των υπηρεσιών και κατάργηση στην πράξη των δικαιωμάτων των ψυχικά πασχόντων. Ενδεικτικά, εδώ και χρόνια δεν δίνουν το θεραπευτικό κίνητρο-επίδομα 117 ευρώ μηνιαίως που δικαιούνται οι ψυχικά ασθενείς και τους βοηθούσε στις δραστηριότητες της επανένταξης, γιατί βγαίνει από τον προϋπολογισμό του νοσοκομείου, το οποίο δεν έχει για φάρμακα και υγειονομικό υλικό. Το μόνο που έχει είναι τεράστια χρέη. Το ΨΝΑ στενάζει από έλλειψη προσωπικού και όχι μόνο.
Η ίδια κατάσταση με τον δημόσιο τομέα στην ψυχική υγεία υπάρχει και «στον λεγόμενο "μη κερδοσκοπικό", ο οποίος είναι κρατικοδίαιτος, καλύπτει το 35% των αναγκών και δημιουργήθηκε εκ του μηδενός για να απορροφήσει κοινοτικά κονδύλια και να διευκολύνει υποτίθεται τη μεταρρύθμιση που πλέον έχει περιοριστεί στη μετεγκατάσταση των ασθενών». Πού εστιάζει τον προβληματισμό του για τις ΜΚΟ; «Οι εργαζόμενοι που προσέλαβαν οι ΜΚΟ έχουν ιδιωτική σχέση εργασίας, λόγω της υποχρηματοδότησης έχουν επιδεινωθεί οι συνθήκες ζωής των ασθενών, κάθε φορά τα κονδύλια μοιράζονται σε ημετέρους, με αποτέλεσμα όλο και πιο άσχετοι με το αντικείμενο να αναλαμβάνουν ενεργό ρόλο στην αποασυλοποίηση. Ετσι, το Δημόσιο απεκδύεται των ευθυνών του για κοινωνική πολιτική και πολιτική ψυχικής υγείας και απευθύνεται σε ιδιώτες».
ΑΙΓΙΝΗΤΕΙΟ
Υπό κανονικές συνθήκες τον αγώνα της επιβίωσης τον δίνουν οι ασθενείς. Στην περίπτωση του Αιγινήτειου τον δίνει το ίδιο το νοσοκομείο: το πανεπιστημιακό νοσοκομείο, που λειτουργεί 100 χρόνια τώρα, βλέπει τις κλινικές του να κλείνουν λόγω σημαντικών ελλείψεων σε προσωπικό και χρηματοδότηση. Τους δύο τελευταίους μήνες παραμένει κλειστή η Ψυχιατρική Ανδρών.
Ζωγραφίζοντας σε κέντρο ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης
«Το πρόβλημα δεν προέκυψε σήμερα. Είναι πρόβλημα μιας δεκαετίας», λέει στην «Ε» ο καθηγητής Χριστόδουλος Στεφανάδης και ζητά να συμπεριληφθεί και αυτό με τα υπόλοιπα νοσοκομεία της χώρας στο πρόγραμμα ρύθμισης των χρεών των μονάδων Υγείας του ΕΣΥ που προετοιμάζει το υπουργείο Υγείας.
«Υπάρχει μεγάλη έλλειψη προσωπικού. Οι βάρδιες δεν έβγαιναν. Για το λόγο αυτό κλείσαμε μία κλινική, δυναμικότητας 18 κλινών από τις 100 που έχει το νοσοκομείο συνολικά», λέει ο Σωτήρης Τριανταφύλλου, πρόεδρος εργαζομένων στο Αιγινήτειο. Οι άμεσες ανάγκες προσλήψεων νοσηλευτικού προσωπικού είναι 20, ενώ τα χρέη καθιστούν τη λειτουργία του εξαιρετικά δύσκολη.
«Για κάθε δύο που συνταξιοδοτούνται προσλαμβάνεται ένας», λέει ο Σταύρος Κουτσιουμπέλης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία (ΠΟΕΔΗΝ). «Αυτό έχει ως συνέπεια όχι μόνο να μην αναπτύσσονται τα νοσοκομεία με νέες μονάδες, αλλά να συρρικνώνουν τις λειτουργίες τους. Το υπάρχον προσωπικό καταβάλλει υπεράνθρωπες προσπάθειες, τα εργασιακά του δικαιώματα καταπατώνται, ο πολίτης ταλαιπωρείται και δεν χαίρει των υπηρεσιών που δικαιούται».
ΔΡΟΜΟΚΑΪΤΕΙΟ
«Ελλείψεις». Με αυτή τη λέξη περιγράφει την κατάσταση στο Δρομοκαΐτειο ο ψυχίατρος, αναπληρωτής διευθυντής Γιώργος Αστρινάκης. Οι συνέπειες; Οι εξωνοσοκομειακές δομές έχουν παγώσει και δεν υπάρχουν θέσεις, αφού αντί για τρία οικοτροφεία έγινε μόνο ένα, αντί για 5 ξενώνες έγιναν 2 και από το 2006 εκκρεμεί η δημιουργία τριών κέντρων ψυχικής υγείας.
Απαράδεκτα κτίρια, εφημερείο που δεν υποστηρίζεται κι ας υπερδιπλασιάστηκαν οι εισαγωγές και η προσέλευση στην εφημερία. «Αν έχεις τριάντα εισαγωγές σε μία ημέρα και μόνο δύο νοσηλευτές στο τμήμα ή τρεις στη βάρδια, καταλήγεις να χρησιμοποιείς περιοριστικές μέθοδους»... Κι ακόμη:
** «Προνοιακά περιστατικά -π.χ. άστεγοι- τα μεταμφιέζουν σε ψυχιατρικά για να τα φέρουν μέσα με εισαγγελική παρέμβαση. Θεωρούν ακόμα ότι εδώ είναι τόπος αποθήκευσης των πάντων».
**«Στην αρχή μάς έδωσαν ευρωπαϊκά προγράμματα, μετά χωρίς προσωπικό δεν μπορούσαμε να τα υλοποιήσουμε. Αυτό ήταν το πρόσχημα για να καταργηθούν οι ξενώνες και να δοθούν στις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Απαξίωσαν τον δημόσιο τομέα. Αυτός είναι ο δρόμος ιδιωτικοποίησης και της ψυχικής υγείας»...
ΔΑΦΝΙ: 37 εκατομμύρια ευρώ έλλειμμα:
*22 εκατ. ευρώ χρωστά σε φαρμακευτικές εταιρείες - προμηθευτές, μερικοί από τους οποίους είναι απλήρωτοι ακόμη και πέντε χρόνια, με αποτέλεσμα να έχουν κάνει αγωγές για να κάνουν άμεσα απαιτητά τα οφειλόμενα.
*1,3 εκατ. ευρώ οφείλει για μισθώματα - ξενώνες, οικοτροφεία κ.λπ.
*Εργαζόμενοι και γιατροί: 1973 -139 γιατροί και ειδικευόμενοι και 1.826 ψυχολόγοι, νοσηλευτές και διοικητικό προσωπικό.
*Από τις 2.147 οργανικές θέσεις, κενές πλην των γιατρών είναι οι 897: οι 400 είναι νοσηλευτών.
*Περίπου 600 άτομα νοσηλεύονται μέσα στο νοσοκομείο, εκ των οποίων περίπου 260 στα τμήματα των οξέων περιστατικών. Αλλοι τόσοι στις 120 εξωτερικές δομές - ξενώνες οικοτροφεία, προστατευμένα διαμερίσματα.
ΑΙΓΙΝΗΤΕΙΟ: 8 εκατομμύρια ευρώ χρέη.
*Τα 3 αφορούν τις αμοιβές των ειδικευόμενων γιατρών.
*Τα 5 φαρμακευτικές δαπάνες.
*Από τις 1.046 οργανικές θέσεις, καλυμμένες είναι οι 503. Το κύριο πρόβλημα εντοπίζεται στους νοσηλευτές.
«Βιώνουμε κατάρρευση του συστήματος»
Το σύνθημα είναι από τοίχο του ψυχιατρείου στη Λέρο, που έκλεισε. Το όνειρο που εκφράζει κινδυνεύει να πέσει στο κενό... λόγω ελλείψεων
Συσσωρευμένα χρέη. Απλήρωτοι εργαζόμενοι. Αγωγές εξώσεων για οικοτροφεία και ξενώνες. Θεραπευτικά προγράμματα που διακόπτονται. Ολόκληρες γεωγραφικές περιοχές της χώρας που κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς κάλυψη σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας, καθώς αρκετές μονάδες αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις δαπάνες λειτουργίας τους... Τα προβλήματα δεν έχουν τέλος για τους φορείς ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και ψυχικής υγείας, που εδώ και πέντε χρόνια υποχρηματοδοτούνται.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: το υπουργείο χρωστάει, μόνο για το 2008, 25 με 27 εκατομμύρια ευρώ σε 42 φορείς -ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα- που στο πλαίσιο του προγράμματος «Ψυχαργώς» λειτουργούν ένα σημαντικό αριθμό στεγαστικών δομών (ξενώνες, οικοτροφεία, διαμερίσματα, δομές παροχής υπηρεσιών πρόληψης και πρωτοβάθμιας φροντίδας, κινητές μονάδες, κέντρα ημέρας) υλοποιώντας ένα κομμάτι της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στη χώρα μας.
«Τα στοιχεία για το 2009, λαμβανομένης υπόψη και της οικονομικής κρίσης, που σίγουρα θα πλήξει όλο τον κοινωνικό τομέα, φοβόμαστε ότι θα είναι οδοστρωτήρας για τις δομές» επισημαίνει ο Μενέλαος Θεοδωρουλάκης, πρόεδρος της συντονιστικής επιτροπής του δικτύου φορέων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και ψυχικής υγείας «ΑΡΓΩΣ» (μετέχουν σ' αυτό 36 φορείς) και εθελοντής στην Πανελλαδική Ενωση για την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση και την επαγγελματική επανένταξη.
Για φέτος έχει διασφαλιστεί μόλις το 36% των απαιτούμενων πόρων, δηλαδή 40 εκατ. ευρώ , ενώ απαιτούνται 109 εκατ. ευρώ. Βλέπουμε -προσθέτει ο κ.Θεοδωρουλάκης- μια κατάρρευση του όλου συστήματος.
«Δεν χωράει καμιά αμφιβολία ότι αυτή τη στιγμή το θέμα της μεταρρύθμισης βρίσκεται στη χειρότερη περίοδο. Αυτό έχει να κάνει όχι μόνο με την υποχρηματοδότησή της αλλά με την έλλειψη προγραμματισμού και ενδιαφέροντος εκ μέρους του υπουργείου Υγείας να δει με συμπάθεια τον ψυχικά πάσχοντα και να αντιληφθεί ότι πρέπει να τον φροντίσει περισσότερο απ' οποιονδήποτε άλλο άρρωστο» σημειώνει ο Παναγιώτης Σακελλαρόπουλος, καθηγητής Ψυχιατρικής και Παιδοψυχιατρικής και πρόεδρος στο Δ.Σ. της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας.
Θεωρεί, αν μη τι άλλο, απαράδεκτη τη στάση του υπουργείου Υγείας που δεν δίνει την παραμικρή εξήγηση για τις συνεχείς περικοπές στη χρηματοδότηση.
Οσο για το μέλλον; «Είναι αδιέξοδο», λέει. «Μας έχουν βάλει σε ένα πολύ δύσκολο δρόμο γιατί ούτε να παραδώσουμε τις δομές μπορούμε -πού θα πάνε οι άρρωστοί μας, ποιος θα τους παραλάβει, θα επιστρέψουν στα άσυλα;- ούτε να συνεχίσουμε έτσι μπορούμε. Πάψαμε πια να ασχολούμαστε με το θεραπευτικό έργο και ασχολούμαστε με οικονομικά θέματα, με το να αντιμετωπίσουμε όλη αυτή τη στάση του υπουργείου και τους κινδύνους που δημιουργούνται. Πάψαμε να είμαστε επιστήμονες και είμαστε άνθρωποι που αγωνιζόμαστε για την επιβίωσή μας και την επιβίωση των αρρώστων».
Αυτό που μας ενδιαφέρει, τονίζει, είναι η συνέχιση του έργου που έχει πραγματοποιηθεί απ' όλους μας όλα αυτά τα χρόνια.
Τις επιπτώσεις της οικονομικής δυσπραγίας μας εξηγεί ο Στυλιανός Στυλιανίδης, αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνικής Ψυχιατρικής στο Πάντειο, μέλος του Δ.Σ. της Παγκόσμιας Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης WAPR και επιστημονικός διευθυντής της Εταιρείας Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας (ΕΠΑΨΥ): «Ματαίωση, απογοήτευση, παραίτηση, επαγγελματική εξουθένωση του προσωπικού, απώλεια πολύτιμων εκπαιδευμένων στελεχών που φεύγουν από το σύστημα». Για τους ασθενείς: «Πτώση στην ποιότητα παρεχόμενης φροντίδας, διάχυτη ανασφάλεια και αβεβαιότητα, με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε πολλαπλές υποτροπές. Με τέτοιο οικονομικό περιορισμό δεν συζητά κανείς να κάνει σοβαρές ψυχοκοινωνικές δραστηριότητες αποκατάστασης στο πλαίσιο της κοινότητας. Πώς θα μπορούσε, όταν έχει να πληρώσει λειτουργικά έξοδα, προσωπικό κ.ά.».
Το χρέος του υπουργείου μόνο προς την ΕΠΑΨΥ είναι περίπου 1..350.000. Τι σημαίνει αυτό; Οτι ο συγκεκριμένος φορέας με τη σειρά του «χρωστάει στους πάντες». Το παράδοξο -θα πει ο κ. Στυλιανίδης- είναι ότι «αν δεν πληρώσουμε το ΙΚΑ και πληρώσουμε τους εργαζόμενους, δεν θα έχουμε φορολογική ενημερότητα για να εισπράξουμε το επόμενο ένταλμα και να πάρουμε τα υπόλοιπα χρήματα. Αν πληρώσουμε το ΙΚΑ, δεν θα πληρώσουμε για άλλους δυο μήνες τους εργαζόμενους, στους οποίους χρωστάμε από τον Σεπτέμβρη».
Αυτή τη στιγμή τουλάχιστον 30 οικοτροφεία και ξενώνες αντιμετωπίζουν αγωγές εξώσεων, σύμφωνα με τον κ. Θεοδωρουλάκη. Στο φορέα του, 16 από τους 22 εργαζόμενους ζήτησαν συστατική επιστολή για να φύγουν, επειδή είναι απλήρωτοι. Το πιο βασικό; Οι προσωπικές σχέσεις που είχαν οικοδομηθεί με τους ασθενείς: «Αυτόν τον καιρό ζούμε μικρά μνημόσυνα, το πένθος των ασθενών καθώς αποχαιρετούν ανθρώπους με τους οποίους ήταν μαζί τρία και τέσσερα χρόνια. Αυτό το κομμάτι έχει τεράστιες συνέπειες»...
Το δίλημμά τους; «Ή να εξασφαλίσουμε την αξιοπρέπεια στις αρχές και στους στόχους μας και να πούμε ότι κλείνουμε τις δομές ή να συνεχίσουμε να φιλοξενούμε τους ψυχικά ασθενείς, με εκπτώσεις που μπορεί να μην έχουν επηρεάσει ακόμη το στενά θεραπευτικό κομμάτι, αλλά έχουν επηρεάσει την ποιότητα της ζωής τους. Δεν πάνε πια διακοπές, θέατρο, σινεμά ή για καφέ. Εμείς αυτή τη στιγμή έχουμε δυσβάσταχτα χρέη και τεράστιο ηθικό καθήκον απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους. Και αυτό δυστυχώς το εκμεταλλεύεται η πολιτική ηγεσία του υπουργείου».
«Από αρμόδια χείλη -αναφέρει ο κ. Στυλιανίδης- ακούμε πάντα κακόπιστη κριτική: "είστε ακριβοί και πόσο κοστίζουν οι υπηρεσίες που προσφέρετε". Ποτέ δεν μας έχουν ρωτήσει όμως τι κάνουμε και πώς το κάνουμε. Η ψυχική οδύνη έχει άραγε κόστος; Κοστολογείται ο αποκλεισμός; Αν θέλουν να πάρουν την ευθύνη επιστροφής στα άσυλα ας το πουν ευθαρσώς, καθώς με υπόγειο τρόπο προωθούν σχέδια νέου τύπου ιδρυματισμού προτείνοντας να ανοίξουν σε χώρους καταργημένων ψυχιατρείων τμήματα "δυσίατων", κάτι που αποτελεί σαφή οπισθοδρόμηση». Πιστεύει ότι πρέπει να ξεκαθαρίσει το τοπίο από τις μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, που δεν ακολουθούν τις προδιαγραφές και λειτουργούν από επιχειρηματίες άσχετους με το χώρο και την επιστήμη.
Επιπλέον, με αυτές τις παλινδρομήσεις στην ψυχιατρική μεταρρύθμιση «δεν έχει ακόμη κατατεθεί νέο σχέδιο ενόψει του επόμενου ΚΠΣ και κινδυνεύουμε να χάσουμε και άλλους πόρους από τα κονδύλια της Ε.Ε.» προσθέτει.
Εξίσου προβληματικό είναι ότι έχει «σταματήσει η διαδικασία μείωσης των κλινών στα ψυχιατρεία επειδή έχουμε νέες εισαγωγές. Από την άλλη, παρατηρείται υπερτριπλασιασμός στις κλίνες του ιδιωτικού τομέα, όπως έγινε στη Θεσσαλία και στη Δυτική Μακεδονία. Εκλεισε το ψυχιατρείο στην Πέτρα Ολύμπου, χωρίς να έχουν δημιουργηθεί οι αντίστοιχες δομές στην κοινότητα σαν φίλτρα στις εισαγωγές ψυχιατρικών περιστατικών. Ετσι όμως δεν έχει νόημα, είναι σαν να αδειάζουμε τη θάλασσα με ένα κουταλάκι και ενισχύουμε άναρχα και χωρίς αξιολόγηση, από αρμόδια υπηρεσία, τους κλινικάρχες, τις ιδιωτικές κλινικές δηλαδή, η λειτουργία των οποίων ανήκει στο υπουργείο Εμπορίου (!)»
«Εχουμε ένα χέρι βοηθείας»
Ο Α.Κ είναι σήμερα 44 ετών και τα τελευταία δύο χρόνια ζει σε προστατευόμενο διαμέρισμα. Το τελευταίο εξάμηνο συμμετέχει σε πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης και απασχόλησης, στο πλαίσιο του Κοινωνικού Συνεταιρισμού Περιορισμένης Ευθύνης, στο τμήμα του Catering.
Εμφάνισε τα πρώτα συμπτώματα της ψυχικής νόσου σε μικρή ηλικία. Από τα 18 του χρόνια και μέχρι να μεταφερθεί στο οικοτροφείο της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας στην Αθήνα, τον Δεκέμβριο του 2003, νοσηλεύτηκε αρκετές φορές στα δημόσια ψυχιατρεία. Σιγά σιγά αξιοποιώντας τις ικανότητες του και λαμβάνοντας υπόψη τις προσωπικές του επιθυμίες και ανάγκες, κατόρθωσε να μεταβεί σε όλο και περισσότερο αυτόνομες στεγαστικές δομές, αρχικά σε ξενώνα και στη συνέχεια στο διαμέρισμα.
«Τώρα που υπάρχουν τα διαμερίσματα είναι πιο εύκολη η ζωή μας», λέει. «Βγαίνεις στον κόσμο και αλλάζει η ψυχολογία σου. Νιώθεις άνθρωπος μέσα στο κοινωνικό σύνολο. Στο διαμέρισμα έχω τον χώρο μου, την ησυχία μου, νιώθω καλύτερα και ταυτόχρονα έχω τη δυνατότητα να πάω να δουλέψω και να κερδίσω τα προς το ζην».
Οσο για το παρελθόν, για το πώς ήταν η ζωή του πριν, στα ψυχιατρεία, θα πει: «Περνούσα πολύ δύσκολα, ήμουν σε άσχημη κατάσταση. Δεν μου άρεσε ο χώρος, δεν το ένιωθα σπίτι μου. Κάθε ημέρα τα ίδια και τα ίδια. Ούτε το προσωπικό ήταν καλό. Μας έβλεπε σαν μειοψηφία. Δεν είχαμε προσωπικές σχέσεις με κανέναν εργαζόμενο, ενώ τώρα έχουμε ένα χέρι βοηθείας, οι άνθρωποι είναι ευγενικοί, συζητούν μαζί μας, κατανοούν τις ανάγκες μας και μας βοηθούν».
7 καθηλώσεις για το σύστημα
«Οι καθηλώσεις, κοινώς το δέσιμο, δίνει και παίρνει, ακόμη και στα ψυχιατρικά τμήματα των γενικών νοσοκομείων», επισημαίνει ο Βλάσης Τομαράς, αναπληρωτής καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρόεδρος της ειδικής επιτροπής ελέγχου προστασίας των δικαιωμάτων ατόμων με ψυχική διαταραχή.
«Δυστυχώς, προσθέτει, οι ασθενείς αυτοί δεν έχουν φωνή, ενώ ακόμη και τα πορίσματα των ΕΔΕ που εκδίδονται για παραβιάσεις σε βάρος τους, επαναλαμβάνουν ότι φταίει το σύστημα».
Μας απαριθμεί μια σειρά από ανεπάρκειες στο σύστημα ψυχικής υγείας:
1 Συρρικνώνονται τα ψυχιατρεία και το βάρος πέφτει στις ψυχιατρικές κλινικές των γενικών νοσοκομείων, τα οποία στις εφημερίες έχουν ράντσα στους διαδρόμους κι έτσι δημιουργείται μια ανυπόφορη κατάσταση.
2 Εκτός από το τμήμα οξέων περιστατικών, έκλεισαν οι τέσσερις παιδοψυχιατρικές κλινικές στο Νταού και το στελεχικό δυναμικό των δύο ανήκει στον οργανισμό των νοσοκομείων («Αγλαΐα Κυριακού», «Σισμανόγλειο») τα οποία θα φιλοξενήσουν παιδοψυχιατρικά τμήματα. Εκεί, αντί να είναι έτοιμα τα κρεβάτια, δεν έχουν βρεθεί ούτε οι χώροι που θα εγκατασταθούν, με αποτέλεσμα το προσωπικό να μην ξέρει τι να κάνει.
3 Στο σύστημα στεγαστικής αποκατάστασης οι απλήρωτοι εργαζόμενοι τα παρατούν και φεύγουν, με αποτέλεσμα η φροντίδα των ασθενών να είναι πλημμελής. Προτείνεται, επειδή αρκετοί από τους ενοίκους έχουν ασφαλιστικά ταμεία, να βρεθεί μια λύση να καταβάλλονται τα αναλογούντα νοσήλια από τα ασφαλιστικά ταμεία.
4 Την κλειστή περίθαλψη στη βόρεια Ελλάδα εξυπηρετούν κυρίως οι ιδιωτικές κλινικές.
5 Η αύξηση στις αναγκαστικές νοσηλείες είναι πλασματική και χρησιμοποιείται επειδή δεν υπάρχει κρεβάτι, το οποίο και εξασφαλίζεται μέσω της εισαγγελικής παραγγελίας.
6 Δεν υπάρχουν αστικά Κέντρα Ψυχικής Υγείας όπως προβλέπεται, που να λειτουργούν ως ηθμός στις εισαγωγές, ενώ αυτά που υπάρχουν λειτουργούν ως εξωτερικά ιατρεία. Και όλα αυτά, παρά την επιτυχή λειτουργία του μοναδικού τέτοιου κέντρου στον Βύρωνα, το οποίο πραγματοποιούσε παρεμβάσεις στο σπίτι και παρακολουθούσε ασθενείς, με αποτέλεσμα σημαντική μείωση των επανεισαγωγών.
7 Εκλεισαν τα άσυλα και με τις ελλείψεις μεταμορφώνονται οι δομές σε μικρά άσυλα, καθώς δεν γίνεται η δουλειά για να βγαίνουν σιγά σιγά από κει. Δεν έχει ενεργοποιηθεί, επίσης, καθόλου ο θεσμός της ανάδοχης οικογένειας.
Οι σταθμοί του... εξωραϊσμού
Για «ψυχιατρικό εξωραϊσμό» και όχι μεταρρύθμιση κάνει λόγο ο Μιχάλης Μαδιανός, καθηγητής Ψυχιατρικής Πανεπιστήμιο Αθηνών, πρόεδρος της Παγκόσμιας Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης (WAPR), και απαριθμεί τους βασικούς σταθμούς του.
* 1957: Ιδρύεται το Ψυχιατρείο-άσυλο Λέρου. Φιλοξενείται στα παλιά κτίρια του ιταλικού Ναυαρχείου, μετέπειτα ίδρυμα της Φρειδερίκης. Οι πρώτοι 200 ψυχιατρικά άρρωστοι μεταφέρονται εκεί, προκειμένου να αποσυμφορηθούν τα ήδη γεμάτα ψυχιατρεία. Το σκεπτικό ήταν να φτιαχτεί μια αγροτική αποικία, στην οποία οι ασθενείς θα καλλιεργούσαν και θα αυτοσυντηρούνταν. Τα επόμενα χρόνια φτάνουν στο νησί συνεχώς άτομα από τα υπερπλήρη ψυχιατρεία.
*1964: Το ψυχιατρείο έχει γεμίσει. Μετρά 2.000 άτομα.
*1980: Οι εκεί υπηρετούντες αγροτικοί γιατροί και ο μοναδικός ψυχίατρος αρχίζουν να διαμαρτύρονται για τις τραγικές συνθήκες εγκλεισμού των 1.800 αρρώστων. Φωτογραφίες των χώρων του ψυχιατρείου δημοσιεύονται στον «Ταχυδρόμο» και στο γερμανικό «Spiegel». Το θέμα δημιουργεί σάλο. Ο Στάμπενοφ, επίτροπος τότε της Κομισιόν, καταγγέλλει την Ελλάδα και απειλεί ότι θα την οδηγήσει στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο.
* 1981: Η νέα κυβέρνηση δέχεται να βοηθήσει να αλλάξει η κατάσταση στη Λέρο, με την προϋπόθεση ότι θα χρηματοδοτηθεί το όλο πρόγραμμα. Η ΕΟΚ συνιστά να υπάρξει συγκεκριμένο πρόγραμμα για τη βελτίωση των συνθήκων διαμονής και θεραπείας των 15.000 αρρώστων στα 9 ψυχιατρεία.
* 1984: Οι Βρυξέλλες εγκρίνουν το ελληνικό σχέδιο. Ο Κανονισμός 815/1984 της ΕΟΚ χρηματοδοτείται με 120 εκατομμύρια ECU. Προβλέπει ειδικές δράσεις για το Ψυχιατρείο Λέρου καθώς και τη συρρίκνωση των ψυχιατρείων, τη δημιουργία κέντρων ημέρας, μονάδων αποκατάστασης, προεπαγγελματικών και επαγγελματικών εργαστηρίων κ.λπ.
* 1985: Η αξιολόγηση δείχνει πολύ χαμηλή απορροφητικότητα των κονδυλίων, της τάξεως του 3-4%.
* 1989: Δεύτερη αξιολόγηση δείχνει απορροφητικότητα της τάξεως του 19%. Οι Βρυξέλλες σταματούν τη χρηματοδοτική ροή και απαιτούν να γίνει νέα αξιολόγηση, στην οποία αποδεικνύεται απορροφητικότητα 22-23%.
*1991-92: Δημιουργείται το πρόγραμμα «Λέρος», 1 και 2, που προβλέπει την έξοδο αρκετών αρρώστων από το Ψυχιατρείο Λέρου και τη δημιουργία δομών στην ηπειρωτική Ελλάδα και στα νησιά.. Το πρόγραμμα συνεχίζεται μέχρι τα τέλη Ιουνίου '95.
* 1994: Η Ε.Ε χρηματοδοτεί μία Μονάδα Αξιολόγησης Ψυχιατρικών Υπηρεσιών (ΜΟΠΑΨΥ) στο πλαίσιο του ΕΠΙΨΥ. Αξιολογείται το πρόγραμμα 815, ξοδεύονται τα χρήματα 100%, δημιουργούνται 265 νέες δομές, μεταξύ των οποίων Κέντρα Ψυχικής Υγείας.
* 1997: Η επιτυχία του προγράμματος αυτού, που συρρικνώνει, αλλά δεν καταργεί τα ψυχιατρεία, οδηγεί το υπουργείο Υγείας στη συνέχιση του 815 με τα προγράμματα «Ψυχαργώς» -1 και 2. Στόχος, η δημιουργία περίπου 30 Κέντρων Ψυχικής Υγείας και Κέντρων Ημέρας, το κλείσιμο όλων των ψυχιατρείων, εκτός από το Δαφνί, το Δρομοκαΐτειο και της Θεσσαλονίκης, η έξοδος ενός μεγάλου αριθμού αρρώστων και η μεταφορά τους σε ξενώνες. Λόγω της ανελαστικότητας του δημόσιου λογιστικού, το βάρος της οργάνωσης του αποϊδρυματισμού ανέλαβαν μη κυβερνητικοί φορείς, με αποτέλεσμα να βγουν 3.000 άτομα από τα ψυχιατρεία.
*2009: Το πρόγραμμα «Ψυχαργώς 2» έληξε. Υποχρέωση της ελληνικής κυβέρνησης είναι να συνεχίσει να το χρηματοδοτεί από τον δημόσιο προϋπολογισμό. Σημειώνονται τρομερές καθυστερήσεις στη χρηματοδότηση. Οι δόσεις που χορηγούνται για τη λειτουργία ξενώνων, οικοτροφείων και προστατευμένων διαμερισμάτων καλύπτουν το 40-45% των αναγκών, με αποτέλεσμα άλλες δομές να συρρικνώνονται και άλλες να κλείνουν.
Διακυβεύεται το κοινωνικό κράτος
Της ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΣ ΦΙΤΣΙΟΥ*
Εδώ και 20 χρόνια υλοποιείται στη χώρα μας το Πρόγραμμα Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, με στόχο να διαμορφωθεί μια νέα αντίληψη για την ψυχική υγεία και να αντιμετωπιστεί ο ψυχικά πάσχων ως ισότιμος πολίτης με δικαίωμα στην αξιοπρεπή περίθαλψη.
Οι δομές αποασυλοποίησης, που δημιουργήθηκαν κυρίως με ευθύνη των ΜΚΟ, παρέχουν ένα πολύπλευρο αποκαταστασιακό έργο, με στόχο την επανένταξη στην κοινωνική ζωή των ανθρώπων που βίωσαν τη βία του εγκλεισμού, την επανεκπαίδευσή τους σε δεξιότητες ζωής, την επανασύνδεση με την οικογένεια, την έξοδο από το περιθώριο. Μέσα σε συνθήκες σπιτιού και δραστηριότητες ψυχαγωγίας, οι ασθενείς ξανασυναντούν την επιθυμία, την ανθρώπινη επαφή.
Σήμερα καλούμαστε ξανά να μιλήσουμε για το αυτονόητο. Το Υ..Υ.&Κ.Α. για τέταρτη φορά μέσα σε 4 έτη αδυνατεί να ανταποκριθεί στην υποχρέωση του κοινωνικού κράτους για παροχή φροντίδας στους έχοντες ανάγκη πολίτες. Εδώ και 6 μήνες απλήρωτοι οι εργαζόμενοι και οι φορείς προσπαθούν να κρατήσουν τη διαβίωση των ασθενών σε αξιοπρεπές επίπεδο. Βασικές ανθρώπινες ανάγκες, όπως η τροφή, η στέγη, η θέρμανση, η αξιοπρεπής περίθαλψη, η ασφάλεια και η ίδια η ζωή των ασθενών είναι υπό αίρεση. Είναι τραγικό ότι για αυτούς τους ανθρώπους δεν υπάρχει κανένα εναλλακτικό σχέδιο ζωής και οι θεραπευτές που έχουμε δεθεί μαζί τους θα πρέπει να αναζητήσουμε λύσεις όπως η επιστροφή στη βία του ασύλου, αμφίβολη βέβαια κι αυτή, εφόσον δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για το πού και πώς θα ζήσουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι!
Αυτό που στην πραγματικότητα διακυβεύεται είναι το πολιτικό ζήτημα της κατάρρευσης του κοινωνικού κράτους, του πολιτισμού και της ανθρωπιάς μας. Η συνολική κατάρρευση θα έρθει όταν κανείς δεν θα στρέφει το βλέμμα του στους όποιους ανήμπορους συμπολίτες μας έχουν ανάγκη και δικαίωμα στη ζωή, τουλάχιστον όσο όλοι μας!
*Ψυχολόγος, επιστημονική συνεργάτις της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 14/02/2009
Ηλεκτροσόκ ... στη μεταρρύθμιση
Των ΜΑΡΙΑΣ ΔΕΔΕ, ΙΩΑΝΝΑΣ ΣΩΤΗΡΧΟΥ, ΝΤΑΝΙ ΒΕΡΓΟΥ
Το όραμα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης καταρρέει. Πέρασαν είκοσι χρόνια από τότε που έσπασε το απόστημα και ξεχύθηκαν στο φως οι εικόνες της φρίκης από το κολαστήριο της Λέρου. Εκτοτε έγιναν βήματα, οι κλειστές πόρτες των ασύλων άνοιξαν και κάποιοι από τους ψυχικά πάσχοντες βρέθηκαν -σε οικοτροφεία, ξενώνες, προστατευόμενα διαμερίσματα- σε πιο ανθρώπινες συνθήκες. Ομως, η αδιαφορία και η αναλγησία που δείχνει γι' αυτούς τους ανθρώπους το κράτος, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, οδηγεί το όλο εγχείρημα στο σημείο μηδέν.
Η έλλειψη πολιτικής βούλησης και σχεδιασμού και η υποχρηματοδότηση ορθώνουν και πάλι τα συρματοπλέγματα του ιδρυματισμού και του κοινωνικού αποκλεισμού, τουλάχιστον στις περιπτώσεις που αυτά έπεσαν, ενώ ο κίνδυνος για επιστροφή σε ασυλικού τύπου περίθαλψη μοιάζει να είναι περισσότερο ορατός από ποτέ.
Δυσοίωνα τα μηνύματα από παντού: χρέη και τεράστιες ελλείψεις στα δημόσια ψυχιατρεία. Μονάδες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης που αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα χρηματοδότησης. Θεραπευτικές δομές που βάζουν λουκέτο, εργαζόμενοι απλήρωτοι εδώ και μήνες, ασθενείς που προσλαμβάνουν το κλίμα της ανασφάλειας και της αβεβαιότητας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υγεία τους.
Ακόμη πιο άσχημα τα νέα από την Κομισιόν, παρά την προσπάθεια του υπουργείου Υγείας να διασκεδάσει τις εντυπώσεις: η Επιτροπή διέκοψε τη συγχρηματοδότηση του προγράμματος Ψυχαργώς. Η δήλωση στην «Ε» εκ μέρους της Σαντάλ Χιουτζ, εκπροσώπου Τύπου της Κομισιόν για θέματα Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ισων Ευκαιριών, είναι κατηγορηματική: «Εξι χρόνια τώρα η Κομισιόν επισημαίνει στην Ελλάδα το σοβαρό έλλειμμα της χρηματοδότησης από τον δημόσιο προϋπολογισμό των δομών αποκατάστασης ψυχικά ασθενών. Το έλλειμμα θέτει σε κίνδυνο την αποτελεσματική λειτουργία των μονάδων αυτών. Η Κομισιόν αποφάσισε, για να προστατεύσει το πρόγραμμα, να διακόψει τη χρηματοδότηση μέχρι να ρυθμιστεί απόλυτα το θέμα».
«Συστηματική καταπάτηση των δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών» διαπιστώνει σε πρόσφατη έκθεσή του και ο Συνήγορος του Πολίτη.
Μια μεταρρύθμιση που ποτέ δεν προχώρησε όπως θα έπρεπε:
«Η ιστορία της λεγόμενης ψυχιατρικής μεταρρύθμισης είναι ιστορία ψυχιατρικού εξωραϊσμού, διότι τον όρο μεταρρύθμιση δεν τον αποδέχομαι» σημειώνει ο Μιχάλης Μαδιανός, καθηγητής Ψυχιατρικής και πρόεδρος της Παγκόσμιας Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης: «Αν λειτουργούσαν παντού κέντρα ψυχικής υγείας, τότε θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχουμε πραγματική ψυχιατρική μεταρρύθμιση. Σε κάθε δήμο 150 χιλιάδων κατοίκων θα έπρεπε να εφημερεύει ένα κέντρο ώστε κάθε κάτοικος που είναι σε κρίση, υποτροπή ή ανάγκη να ζητήσει βοήθεια ψυχιάτρου, να μπορεί να απευθυνθεί κάπου, να μην εγκλείεται και να μη χρησιμοποιείται τόσο συχνά η εισαγγελική εντολή, που είναι τραυματική εμπειρία για τον άρρωστο». Μία στις δύο εισαγωγές ψυχικά πασχόντων στη χώρα μας γίνεται ακουσίως με εισαγγελική παραγγελία και χωρίς να τηρούνται οι εγγυήσεις του νόμου: μακράν το μεγαλύτερο ποσοστό στην Ε.Ε.
Μακρύς και ο κατάλογος με τα κενά που παραθέτει: μετράμε 34 κέντρα ψυχικής υγείας, ενώ χρειαζόμαστε 80-85. Πολλοί νομοί είναι ακάλυπτοι από ψυχιατρικά κρεβάτια. Εχουμε 1.500 θέσεις σε μονάδες εργασιακής αποκατάστασης, εργαστήρια και προστατευμένα κέντρα, ενώ για να καλυφθούν οι ανάγκες των υπαρχόντων ψυχικά αρρώστων χρειαζόμαστε 10.000. Αντίστοιχα έχουμε μόνο 1.500 θέσεις σε νοσοκομεία και κέντρα ημέρας αντί για 3.000 που απαιτούνται. Με τους ξενώνες και τα οικοτροφεία έχουμε καλύψει τις ανάγκες αυτών που βγήκαν από τα ψυχιατρεία αλλά δεν έχουμε διαθέσιμα κρεβάτια για κάποιον που, για παράδειγμα, πάσχει από σχιζοφρένεια, δεν έχει οικογένεια, δεν τον θέλει η οικογένειά του ή δεν έχει πόρους».
Μια ακόμη «τερατώδης» έλλειψη, σύμφωνα με τον αναπληρωτή καθηγητή Κοινωνικής Ψυχιατρικής Στυλιανό Στυλιανίδη, είναι ο χαμηλός αριθμός νοσηλευτών - ο χαμηλότερος στην Ε.Ε. των 27: αντιστοιχούν περίπου τρεις νοσηλευτές για κάθε 100.000 κατοίκους, όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη ξεπερνούν τους 25.
Οι συνομιλητές μας συμφωνούν στο ότι και σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει μια νεοφιλελεύθερη επίθεση ενάντια στο κράτος πρόνοιας και σε κάθε δημόσιο σύστημα υγείας -και επομένως ψυχικής υγείας- προς όφελος των ιδιωτικών συμφερόντων. Κάτι που μοιραία οδηγεί στην εμπορευματοποίηση της υγείας. Μόνο που αυτό δεν δίνει συγχωροχάρτι στην ελληνική κυβέρνηση, αφού τουλάχιστον στο εξωτερικό έχουν κατακτήσει εδώ και χρόνια αυτό που στη χώρα μας κινδυνεύει να ματαιωθεί λόγω της υποχρηματοδότησης και της υποστελέχωσης. Βέβαια, οι προσπάθειες για την εγκατάλειψη της ασυλικής περίθαλψης είχαν ξεκινήσει ήδη από τη δεκαετία του 1950, μισόν αιώνα πριν.
Υπάρχουν όμως μερικές θετικές εμπειρίες που ξεχωρίζουν και έχουν αποδείξει ότι τα ψυχιατρεία δεν χρειάζονται καθόλου, αρκεί να υπάρχει ένα πυκνό δίκτυο υπηρεσιών στην κοινότητα και ο ασθενής να έχει ευκαιρίες κοινωνικής ένταξης.
Στην Ιταλία, με το νόμο Μπασάλια του 1978, και στην Ισπανία, με τον αντίστοιχο του 1986, απαγορεύονται οι εισαγωγές στα ψυχιατρικά νοσοκομεία και ενισχύονται οι κοινοτικές δομές και η δευτεροβάθμια περίθαλψη στα γενικά νοσοκομεία. Στην Ανδαλουσία, με πληθυσμό περίπου όσο η Ελλάδα, 9.200.000 κατοίκους, έχουν κλείσει και τα 7 ψυχιατρικά νοσοκομεία και όλη η περίθαλψη γίνεται σε επίπεδο πρωτοβάθμιας φροντίδας-κέντρα «κρίσης» στην κοινότητα, που λειτουργούν σε 24ωρη βάση, και ψυχιατρικών κλινών σε γενικά νοσοκομεία. Σε μερικές περιοχές της Ιταλίας πήγαν ακόμη πιο πέρα, αφού δεν χρειάζονται ούτε τις ψυχιατρικές κλίνες στα γενικά νοσοκομεία: λειτουργούν αποκλειστικά με 24ωρες υπηρεσίες διάγνωσης και φροντίδας σε κέντρα ψυχικής υγείας, που νοσηλεύουν και τα ελάχιστα εισαγγελικά περιστατικά. Αλλωστε, χωρίς εναλλακτικές υπηρεσίες το κλείσιμο των ψυχιατρείων αποτελεί βήμα στο κενό. Και είναι ακριβώς αυτό το δυσαναπλήρωτο κενό, του δικτύου ψυχικών υπηρεσιών, στο οποίο χάνονται οι προσπάθειες για ψυχιατρική μεταρρύθμιση στη χώρα μας.
Στο μηδέν τα δημόσια ψυχιατρεία
Σύνθημα σε τοίχο του Ψυχιατρείου Χανίων, που έκλεισε. Δυστυχώς, τα δεσίματα παραμένουν
Χρέη και τραγικές ελλείψεις σε προσωπικό είναι η κοινή συνισταμένη στα δημόσια ψυχιατρεία. Οσο για τη μεταρρύθμιση;
«Δεν υπάρχει μεταρρύθμιση», μας λέει ο Θόδωρος Μεγαλοοικονόμου, ψυχίατρος στο Δαφνί. «Ούτε η λογική άλλαξε, ούτε όσα γίνονται έχουν σχέση με πρακτικές χειραφέτησης των ψυχικά πασχόντων, ούτε ποτέ δόθηκαν οι πόροι για να αλλάξουν τα πράγματα. Δεν δημιουργήθηκε ποτέ εκείνο το προσβάσιμο δίκτυο υπηρεσιών ψυχικής φροντίδας στην κοινότητα που θα λειτουργούσε δίπλα στον ασθενή, ώστε να προλαμβάνει την υποτροπή και να επιτρέψει σταδιακά τη συρρίκνωση των ψυχιατρείων. Δεν συζητάμε για ψυχικά πάσχοντες και επανένταξη: είναι στο απόλυτο μηδέν αυτά τα πράγματα. Αυτό που έχει γίνει είναι η μεταστέγαση των χρόνιων εγκλείστων στα ψυχιατρεία σε καλύτερες συνθήκες, αλλά στην πλειονότητά τους ζούνε εξόριστοι στον χώρο του κοινωνικού αποκλεισμού και καθώς δεν υπάρχουν πόροι να γίνονται δραστηριότητες, οι στεγαστικές δομές έχουν μετατραπεί σε ασυλάκια. Αναλλοίωτο επιβιώνει και το πνεύμα του αναχρονισμού, του σκληρού και βίαιου ιδρυματισμού: συναντάς ακόμα ασθενείς δεμένους, καθηλώσεις και απομονώσεις, κλειδωμένες πόρτες, μέχρι και κάμερες.
Το να έχω τους όρους της κουλτούρας, τους πόρους και το ανθρώπινο δυναμικό για να συνομιλήσω αντί να περιορίσω θα ήταν η πεμπτουσία της μεταρρύθμισης, δείγμα ότι κάτι έχει αλλάξει. Πώς όμως να γίνει αυτό όταν έχεις ένα τμήμα οξέων που δουλεύει με 27 κρεβάτια και ένα σωρό ράντσα σε νοσοκομεία που υποφέρουν από υπερσυνωστισμό και υποστελέχωση. Επιπλέον, ακόμη και σήμερα τα ψυχιατρεία λειτουργούν όπως πριν από 30 χρόνια: ως χώροι εγκλεισμού, αφού το 60% των εισαγωγών είναι ακούσιες αναγκαστικές νοσηλείες με εισαγγελικές παραγγελίες και μάλιστα από αστυνομικές και όχι υγειονομικές υπηρεσίες».
Κυριότερες αιτίες της ματαιωμένης μεταρρύθμισης; Η έλλειψη πολιτικής βούλησης και η υποχρηματοδότηση που οδηγεί σε υποστελέχωση των υπηρεσιών και κατάργηση στην πράξη των δικαιωμάτων των ψυχικά πασχόντων. Ενδεικτικά, εδώ και χρόνια δεν δίνουν το θεραπευτικό κίνητρο-επίδομα 117 ευρώ μηνιαίως που δικαιούνται οι ψυχικά ασθενείς και τους βοηθούσε στις δραστηριότητες της επανένταξης, γιατί βγαίνει από τον προϋπολογισμό του νοσοκομείου, το οποίο δεν έχει για φάρμακα και υγειονομικό υλικό. Το μόνο που έχει είναι τεράστια χρέη. Το ΨΝΑ στενάζει από έλλειψη προσωπικού και όχι μόνο.
Η ίδια κατάσταση με τον δημόσιο τομέα στην ψυχική υγεία υπάρχει και «στον λεγόμενο "μη κερδοσκοπικό", ο οποίος είναι κρατικοδίαιτος, καλύπτει το 35% των αναγκών και δημιουργήθηκε εκ του μηδενός για να απορροφήσει κοινοτικά κονδύλια και να διευκολύνει υποτίθεται τη μεταρρύθμιση που πλέον έχει περιοριστεί στη μετεγκατάσταση των ασθενών». Πού εστιάζει τον προβληματισμό του για τις ΜΚΟ; «Οι εργαζόμενοι που προσέλαβαν οι ΜΚΟ έχουν ιδιωτική σχέση εργασίας, λόγω της υποχρηματοδότησης έχουν επιδεινωθεί οι συνθήκες ζωής των ασθενών, κάθε φορά τα κονδύλια μοιράζονται σε ημετέρους, με αποτέλεσμα όλο και πιο άσχετοι με το αντικείμενο να αναλαμβάνουν ενεργό ρόλο στην αποασυλοποίηση. Ετσι, το Δημόσιο απεκδύεται των ευθυνών του για κοινωνική πολιτική και πολιτική ψυχικής υγείας και απευθύνεται σε ιδιώτες».
ΑΙΓΙΝΗΤΕΙΟ
Υπό κανονικές συνθήκες τον αγώνα της επιβίωσης τον δίνουν οι ασθενείς. Στην περίπτωση του Αιγινήτειου τον δίνει το ίδιο το νοσοκομείο: το πανεπιστημιακό νοσοκομείο, που λειτουργεί 100 χρόνια τώρα, βλέπει τις κλινικές του να κλείνουν λόγω σημαντικών ελλείψεων σε προσωπικό και χρηματοδότηση. Τους δύο τελευταίους μήνες παραμένει κλειστή η Ψυχιατρική Ανδρών.
Ζωγραφίζοντας σε κέντρο ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης
«Το πρόβλημα δεν προέκυψε σήμερα. Είναι πρόβλημα μιας δεκαετίας», λέει στην «Ε» ο καθηγητής Χριστόδουλος Στεφανάδης και ζητά να συμπεριληφθεί και αυτό με τα υπόλοιπα νοσοκομεία της χώρας στο πρόγραμμα ρύθμισης των χρεών των μονάδων Υγείας του ΕΣΥ που προετοιμάζει το υπουργείο Υγείας.
«Υπάρχει μεγάλη έλλειψη προσωπικού. Οι βάρδιες δεν έβγαιναν. Για το λόγο αυτό κλείσαμε μία κλινική, δυναμικότητας 18 κλινών από τις 100 που έχει το νοσοκομείο συνολικά», λέει ο Σωτήρης Τριανταφύλλου, πρόεδρος εργαζομένων στο Αιγινήτειο. Οι άμεσες ανάγκες προσλήψεων νοσηλευτικού προσωπικού είναι 20, ενώ τα χρέη καθιστούν τη λειτουργία του εξαιρετικά δύσκολη.
«Για κάθε δύο που συνταξιοδοτούνται προσλαμβάνεται ένας», λέει ο Σταύρος Κουτσιουμπέλης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων στα Δημόσια Νοσοκομεία (ΠΟΕΔΗΝ). «Αυτό έχει ως συνέπεια όχι μόνο να μην αναπτύσσονται τα νοσοκομεία με νέες μονάδες, αλλά να συρρικνώνουν τις λειτουργίες τους. Το υπάρχον προσωπικό καταβάλλει υπεράνθρωπες προσπάθειες, τα εργασιακά του δικαιώματα καταπατώνται, ο πολίτης ταλαιπωρείται και δεν χαίρει των υπηρεσιών που δικαιούται».
ΔΡΟΜΟΚΑΪΤΕΙΟ
«Ελλείψεις». Με αυτή τη λέξη περιγράφει την κατάσταση στο Δρομοκαΐτειο ο ψυχίατρος, αναπληρωτής διευθυντής Γιώργος Αστρινάκης. Οι συνέπειες; Οι εξωνοσοκομειακές δομές έχουν παγώσει και δεν υπάρχουν θέσεις, αφού αντί για τρία οικοτροφεία έγινε μόνο ένα, αντί για 5 ξενώνες έγιναν 2 και από το 2006 εκκρεμεί η δημιουργία τριών κέντρων ψυχικής υγείας.
Απαράδεκτα κτίρια, εφημερείο που δεν υποστηρίζεται κι ας υπερδιπλασιάστηκαν οι εισαγωγές και η προσέλευση στην εφημερία. «Αν έχεις τριάντα εισαγωγές σε μία ημέρα και μόνο δύο νοσηλευτές στο τμήμα ή τρεις στη βάρδια, καταλήγεις να χρησιμοποιείς περιοριστικές μέθοδους»... Κι ακόμη:
** «Προνοιακά περιστατικά -π.χ. άστεγοι- τα μεταμφιέζουν σε ψυχιατρικά για να τα φέρουν μέσα με εισαγγελική παρέμβαση. Θεωρούν ακόμα ότι εδώ είναι τόπος αποθήκευσης των πάντων».
**«Στην αρχή μάς έδωσαν ευρωπαϊκά προγράμματα, μετά χωρίς προσωπικό δεν μπορούσαμε να τα υλοποιήσουμε. Αυτό ήταν το πρόσχημα για να καταργηθούν οι ξενώνες και να δοθούν στις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Απαξίωσαν τον δημόσιο τομέα. Αυτός είναι ο δρόμος ιδιωτικοποίησης και της ψυχικής υγείας»...
ΔΑΦΝΙ: 37 εκατομμύρια ευρώ έλλειμμα:
*22 εκατ. ευρώ χρωστά σε φαρμακευτικές εταιρείες - προμηθευτές, μερικοί από τους οποίους είναι απλήρωτοι ακόμη και πέντε χρόνια, με αποτέλεσμα να έχουν κάνει αγωγές για να κάνουν άμεσα απαιτητά τα οφειλόμενα.
*1,3 εκατ. ευρώ οφείλει για μισθώματα - ξενώνες, οικοτροφεία κ.λπ.
*Εργαζόμενοι και γιατροί: 1973 -139 γιατροί και ειδικευόμενοι και 1.826 ψυχολόγοι, νοσηλευτές και διοικητικό προσωπικό.
*Από τις 2.147 οργανικές θέσεις, κενές πλην των γιατρών είναι οι 897: οι 400 είναι νοσηλευτών.
*Περίπου 600 άτομα νοσηλεύονται μέσα στο νοσοκομείο, εκ των οποίων περίπου 260 στα τμήματα των οξέων περιστατικών. Αλλοι τόσοι στις 120 εξωτερικές δομές - ξενώνες οικοτροφεία, προστατευμένα διαμερίσματα.
ΑΙΓΙΝΗΤΕΙΟ: 8 εκατομμύρια ευρώ χρέη.
*Τα 3 αφορούν τις αμοιβές των ειδικευόμενων γιατρών.
*Τα 5 φαρμακευτικές δαπάνες.
*Από τις 1.046 οργανικές θέσεις, καλυμμένες είναι οι 503. Το κύριο πρόβλημα εντοπίζεται στους νοσηλευτές.
«Βιώνουμε κατάρρευση του συστήματος»
Το σύνθημα είναι από τοίχο του ψυχιατρείου στη Λέρο, που έκλεισε. Το όνειρο που εκφράζει κινδυνεύει να πέσει στο κενό... λόγω ελλείψεων
Συσσωρευμένα χρέη. Απλήρωτοι εργαζόμενοι. Αγωγές εξώσεων για οικοτροφεία και ξενώνες. Θεραπευτικά προγράμματα που διακόπτονται. Ολόκληρες γεωγραφικές περιοχές της χώρας που κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς κάλυψη σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας, καθώς αρκετές μονάδες αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις δαπάνες λειτουργίας τους... Τα προβλήματα δεν έχουν τέλος για τους φορείς ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και ψυχικής υγείας, που εδώ και πέντε χρόνια υποχρηματοδοτούνται.
Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: το υπουργείο χρωστάει, μόνο για το 2008, 25 με 27 εκατομμύρια ευρώ σε 42 φορείς -ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα- που στο πλαίσιο του προγράμματος «Ψυχαργώς» λειτουργούν ένα σημαντικό αριθμό στεγαστικών δομών (ξενώνες, οικοτροφεία, διαμερίσματα, δομές παροχής υπηρεσιών πρόληψης και πρωτοβάθμιας φροντίδας, κινητές μονάδες, κέντρα ημέρας) υλοποιώντας ένα κομμάτι της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στη χώρα μας.
«Τα στοιχεία για το 2009, λαμβανομένης υπόψη και της οικονομικής κρίσης, που σίγουρα θα πλήξει όλο τον κοινωνικό τομέα, φοβόμαστε ότι θα είναι οδοστρωτήρας για τις δομές» επισημαίνει ο Μενέλαος Θεοδωρουλάκης, πρόεδρος της συντονιστικής επιτροπής του δικτύου φορέων ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και ψυχικής υγείας «ΑΡΓΩΣ» (μετέχουν σ' αυτό 36 φορείς) και εθελοντής στην Πανελλαδική Ενωση για την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση και την επαγγελματική επανένταξη.
Για φέτος έχει διασφαλιστεί μόλις το 36% των απαιτούμενων πόρων, δηλαδή 40 εκατ. ευρώ , ενώ απαιτούνται 109 εκατ. ευρώ. Βλέπουμε -προσθέτει ο κ.Θεοδωρουλάκης- μια κατάρρευση του όλου συστήματος.
«Δεν χωράει καμιά αμφιβολία ότι αυτή τη στιγμή το θέμα της μεταρρύθμισης βρίσκεται στη χειρότερη περίοδο. Αυτό έχει να κάνει όχι μόνο με την υποχρηματοδότησή της αλλά με την έλλειψη προγραμματισμού και ενδιαφέροντος εκ μέρους του υπουργείου Υγείας να δει με συμπάθεια τον ψυχικά πάσχοντα και να αντιληφθεί ότι πρέπει να τον φροντίσει περισσότερο απ' οποιονδήποτε άλλο άρρωστο» σημειώνει ο Παναγιώτης Σακελλαρόπουλος, καθηγητής Ψυχιατρικής και Παιδοψυχιατρικής και πρόεδρος στο Δ.Σ. της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας.
Θεωρεί, αν μη τι άλλο, απαράδεκτη τη στάση του υπουργείου Υγείας που δεν δίνει την παραμικρή εξήγηση για τις συνεχείς περικοπές στη χρηματοδότηση.
Οσο για το μέλλον; «Είναι αδιέξοδο», λέει. «Μας έχουν βάλει σε ένα πολύ δύσκολο δρόμο γιατί ούτε να παραδώσουμε τις δομές μπορούμε -πού θα πάνε οι άρρωστοί μας, ποιος θα τους παραλάβει, θα επιστρέψουν στα άσυλα;- ούτε να συνεχίσουμε έτσι μπορούμε. Πάψαμε πια να ασχολούμαστε με το θεραπευτικό έργο και ασχολούμαστε με οικονομικά θέματα, με το να αντιμετωπίσουμε όλη αυτή τη στάση του υπουργείου και τους κινδύνους που δημιουργούνται. Πάψαμε να είμαστε επιστήμονες και είμαστε άνθρωποι που αγωνιζόμαστε για την επιβίωσή μας και την επιβίωση των αρρώστων».
Αυτό που μας ενδιαφέρει, τονίζει, είναι η συνέχιση του έργου που έχει πραγματοποιηθεί απ' όλους μας όλα αυτά τα χρόνια.
Τις επιπτώσεις της οικονομικής δυσπραγίας μας εξηγεί ο Στυλιανός Στυλιανίδης, αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνικής Ψυχιατρικής στο Πάντειο, μέλος του Δ.Σ. της Παγκόσμιας Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης WAPR και επιστημονικός διευθυντής της Εταιρείας Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας (ΕΠΑΨΥ): «Ματαίωση, απογοήτευση, παραίτηση, επαγγελματική εξουθένωση του προσωπικού, απώλεια πολύτιμων εκπαιδευμένων στελεχών που φεύγουν από το σύστημα». Για τους ασθενείς: «Πτώση στην ποιότητα παρεχόμενης φροντίδας, διάχυτη ανασφάλεια και αβεβαιότητα, με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε πολλαπλές υποτροπές. Με τέτοιο οικονομικό περιορισμό δεν συζητά κανείς να κάνει σοβαρές ψυχοκοινωνικές δραστηριότητες αποκατάστασης στο πλαίσιο της κοινότητας. Πώς θα μπορούσε, όταν έχει να πληρώσει λειτουργικά έξοδα, προσωπικό κ.ά.».
Το χρέος του υπουργείου μόνο προς την ΕΠΑΨΥ είναι περίπου 1..350.000. Τι σημαίνει αυτό; Οτι ο συγκεκριμένος φορέας με τη σειρά του «χρωστάει στους πάντες». Το παράδοξο -θα πει ο κ. Στυλιανίδης- είναι ότι «αν δεν πληρώσουμε το ΙΚΑ και πληρώσουμε τους εργαζόμενους, δεν θα έχουμε φορολογική ενημερότητα για να εισπράξουμε το επόμενο ένταλμα και να πάρουμε τα υπόλοιπα χρήματα. Αν πληρώσουμε το ΙΚΑ, δεν θα πληρώσουμε για άλλους δυο μήνες τους εργαζόμενους, στους οποίους χρωστάμε από τον Σεπτέμβρη».
Αυτή τη στιγμή τουλάχιστον 30 οικοτροφεία και ξενώνες αντιμετωπίζουν αγωγές εξώσεων, σύμφωνα με τον κ. Θεοδωρουλάκη. Στο φορέα του, 16 από τους 22 εργαζόμενους ζήτησαν συστατική επιστολή για να φύγουν, επειδή είναι απλήρωτοι. Το πιο βασικό; Οι προσωπικές σχέσεις που είχαν οικοδομηθεί με τους ασθενείς: «Αυτόν τον καιρό ζούμε μικρά μνημόσυνα, το πένθος των ασθενών καθώς αποχαιρετούν ανθρώπους με τους οποίους ήταν μαζί τρία και τέσσερα χρόνια. Αυτό το κομμάτι έχει τεράστιες συνέπειες»...
Το δίλημμά τους; «Ή να εξασφαλίσουμε την αξιοπρέπεια στις αρχές και στους στόχους μας και να πούμε ότι κλείνουμε τις δομές ή να συνεχίσουμε να φιλοξενούμε τους ψυχικά ασθενείς, με εκπτώσεις που μπορεί να μην έχουν επηρεάσει ακόμη το στενά θεραπευτικό κομμάτι, αλλά έχουν επηρεάσει την ποιότητα της ζωής τους. Δεν πάνε πια διακοπές, θέατρο, σινεμά ή για καφέ. Εμείς αυτή τη στιγμή έχουμε δυσβάσταχτα χρέη και τεράστιο ηθικό καθήκον απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους. Και αυτό δυστυχώς το εκμεταλλεύεται η πολιτική ηγεσία του υπουργείου».
«Από αρμόδια χείλη -αναφέρει ο κ. Στυλιανίδης- ακούμε πάντα κακόπιστη κριτική: "είστε ακριβοί και πόσο κοστίζουν οι υπηρεσίες που προσφέρετε". Ποτέ δεν μας έχουν ρωτήσει όμως τι κάνουμε και πώς το κάνουμε. Η ψυχική οδύνη έχει άραγε κόστος; Κοστολογείται ο αποκλεισμός; Αν θέλουν να πάρουν την ευθύνη επιστροφής στα άσυλα ας το πουν ευθαρσώς, καθώς με υπόγειο τρόπο προωθούν σχέδια νέου τύπου ιδρυματισμού προτείνοντας να ανοίξουν σε χώρους καταργημένων ψυχιατρείων τμήματα "δυσίατων", κάτι που αποτελεί σαφή οπισθοδρόμηση». Πιστεύει ότι πρέπει να ξεκαθαρίσει το τοπίο από τις μη κερδοσκοπικές οργανώσεις, που δεν ακολουθούν τις προδιαγραφές και λειτουργούν από επιχειρηματίες άσχετους με το χώρο και την επιστήμη.
Επιπλέον, με αυτές τις παλινδρομήσεις στην ψυχιατρική μεταρρύθμιση «δεν έχει ακόμη κατατεθεί νέο σχέδιο ενόψει του επόμενου ΚΠΣ και κινδυνεύουμε να χάσουμε και άλλους πόρους από τα κονδύλια της Ε.Ε.» προσθέτει.
Εξίσου προβληματικό είναι ότι έχει «σταματήσει η διαδικασία μείωσης των κλινών στα ψυχιατρεία επειδή έχουμε νέες εισαγωγές. Από την άλλη, παρατηρείται υπερτριπλασιασμός στις κλίνες του ιδιωτικού τομέα, όπως έγινε στη Θεσσαλία και στη Δυτική Μακεδονία. Εκλεισε το ψυχιατρείο στην Πέτρα Ολύμπου, χωρίς να έχουν δημιουργηθεί οι αντίστοιχες δομές στην κοινότητα σαν φίλτρα στις εισαγωγές ψυχιατρικών περιστατικών. Ετσι όμως δεν έχει νόημα, είναι σαν να αδειάζουμε τη θάλασσα με ένα κουταλάκι και ενισχύουμε άναρχα και χωρίς αξιολόγηση, από αρμόδια υπηρεσία, τους κλινικάρχες, τις ιδιωτικές κλινικές δηλαδή, η λειτουργία των οποίων ανήκει στο υπουργείο Εμπορίου (!)»
«Εχουμε ένα χέρι βοηθείας»
Ο Α.Κ είναι σήμερα 44 ετών και τα τελευταία δύο χρόνια ζει σε προστατευόμενο διαμέρισμα. Το τελευταίο εξάμηνο συμμετέχει σε πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης και απασχόλησης, στο πλαίσιο του Κοινωνικού Συνεταιρισμού Περιορισμένης Ευθύνης, στο τμήμα του Catering.
Εμφάνισε τα πρώτα συμπτώματα της ψυχικής νόσου σε μικρή ηλικία. Από τα 18 του χρόνια και μέχρι να μεταφερθεί στο οικοτροφείο της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας στην Αθήνα, τον Δεκέμβριο του 2003, νοσηλεύτηκε αρκετές φορές στα δημόσια ψυχιατρεία. Σιγά σιγά αξιοποιώντας τις ικανότητες του και λαμβάνοντας υπόψη τις προσωπικές του επιθυμίες και ανάγκες, κατόρθωσε να μεταβεί σε όλο και περισσότερο αυτόνομες στεγαστικές δομές, αρχικά σε ξενώνα και στη συνέχεια στο διαμέρισμα.
«Τώρα που υπάρχουν τα διαμερίσματα είναι πιο εύκολη η ζωή μας», λέει. «Βγαίνεις στον κόσμο και αλλάζει η ψυχολογία σου. Νιώθεις άνθρωπος μέσα στο κοινωνικό σύνολο. Στο διαμέρισμα έχω τον χώρο μου, την ησυχία μου, νιώθω καλύτερα και ταυτόχρονα έχω τη δυνατότητα να πάω να δουλέψω και να κερδίσω τα προς το ζην».
Οσο για το παρελθόν, για το πώς ήταν η ζωή του πριν, στα ψυχιατρεία, θα πει: «Περνούσα πολύ δύσκολα, ήμουν σε άσχημη κατάσταση. Δεν μου άρεσε ο χώρος, δεν το ένιωθα σπίτι μου. Κάθε ημέρα τα ίδια και τα ίδια. Ούτε το προσωπικό ήταν καλό. Μας έβλεπε σαν μειοψηφία. Δεν είχαμε προσωπικές σχέσεις με κανέναν εργαζόμενο, ενώ τώρα έχουμε ένα χέρι βοηθείας, οι άνθρωποι είναι ευγενικοί, συζητούν μαζί μας, κατανοούν τις ανάγκες μας και μας βοηθούν».
7 καθηλώσεις για το σύστημα
«Οι καθηλώσεις, κοινώς το δέσιμο, δίνει και παίρνει, ακόμη και στα ψυχιατρικά τμήματα των γενικών νοσοκομείων», επισημαίνει ο Βλάσης Τομαράς, αναπληρωτής καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρόεδρος της ειδικής επιτροπής ελέγχου προστασίας των δικαιωμάτων ατόμων με ψυχική διαταραχή.
«Δυστυχώς, προσθέτει, οι ασθενείς αυτοί δεν έχουν φωνή, ενώ ακόμη και τα πορίσματα των ΕΔΕ που εκδίδονται για παραβιάσεις σε βάρος τους, επαναλαμβάνουν ότι φταίει το σύστημα».
Μας απαριθμεί μια σειρά από ανεπάρκειες στο σύστημα ψυχικής υγείας:
1 Συρρικνώνονται τα ψυχιατρεία και το βάρος πέφτει στις ψυχιατρικές κλινικές των γενικών νοσοκομείων, τα οποία στις εφημερίες έχουν ράντσα στους διαδρόμους κι έτσι δημιουργείται μια ανυπόφορη κατάσταση.
2 Εκτός από το τμήμα οξέων περιστατικών, έκλεισαν οι τέσσερις παιδοψυχιατρικές κλινικές στο Νταού και το στελεχικό δυναμικό των δύο ανήκει στον οργανισμό των νοσοκομείων («Αγλαΐα Κυριακού», «Σισμανόγλειο») τα οποία θα φιλοξενήσουν παιδοψυχιατρικά τμήματα. Εκεί, αντί να είναι έτοιμα τα κρεβάτια, δεν έχουν βρεθεί ούτε οι χώροι που θα εγκατασταθούν, με αποτέλεσμα το προσωπικό να μην ξέρει τι να κάνει.
3 Στο σύστημα στεγαστικής αποκατάστασης οι απλήρωτοι εργαζόμενοι τα παρατούν και φεύγουν, με αποτέλεσμα η φροντίδα των ασθενών να είναι πλημμελής. Προτείνεται, επειδή αρκετοί από τους ενοίκους έχουν ασφαλιστικά ταμεία, να βρεθεί μια λύση να καταβάλλονται τα αναλογούντα νοσήλια από τα ασφαλιστικά ταμεία.
4 Την κλειστή περίθαλψη στη βόρεια Ελλάδα εξυπηρετούν κυρίως οι ιδιωτικές κλινικές.
5 Η αύξηση στις αναγκαστικές νοσηλείες είναι πλασματική και χρησιμοποιείται επειδή δεν υπάρχει κρεβάτι, το οποίο και εξασφαλίζεται μέσω της εισαγγελικής παραγγελίας.
6 Δεν υπάρχουν αστικά Κέντρα Ψυχικής Υγείας όπως προβλέπεται, που να λειτουργούν ως ηθμός στις εισαγωγές, ενώ αυτά που υπάρχουν λειτουργούν ως εξωτερικά ιατρεία. Και όλα αυτά, παρά την επιτυχή λειτουργία του μοναδικού τέτοιου κέντρου στον Βύρωνα, το οποίο πραγματοποιούσε παρεμβάσεις στο σπίτι και παρακολουθούσε ασθενείς, με αποτέλεσμα σημαντική μείωση των επανεισαγωγών.
7 Εκλεισαν τα άσυλα και με τις ελλείψεις μεταμορφώνονται οι δομές σε μικρά άσυλα, καθώς δεν γίνεται η δουλειά για να βγαίνουν σιγά σιγά από κει. Δεν έχει ενεργοποιηθεί, επίσης, καθόλου ο θεσμός της ανάδοχης οικογένειας.
Οι σταθμοί του... εξωραϊσμού
Για «ψυχιατρικό εξωραϊσμό» και όχι μεταρρύθμιση κάνει λόγο ο Μιχάλης Μαδιανός, καθηγητής Ψυχιατρικής Πανεπιστήμιο Αθηνών, πρόεδρος της Παγκόσμιας Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης (WAPR), και απαριθμεί τους βασικούς σταθμούς του.
* 1957: Ιδρύεται το Ψυχιατρείο-άσυλο Λέρου. Φιλοξενείται στα παλιά κτίρια του ιταλικού Ναυαρχείου, μετέπειτα ίδρυμα της Φρειδερίκης. Οι πρώτοι 200 ψυχιατρικά άρρωστοι μεταφέρονται εκεί, προκειμένου να αποσυμφορηθούν τα ήδη γεμάτα ψυχιατρεία. Το σκεπτικό ήταν να φτιαχτεί μια αγροτική αποικία, στην οποία οι ασθενείς θα καλλιεργούσαν και θα αυτοσυντηρούνταν. Τα επόμενα χρόνια φτάνουν στο νησί συνεχώς άτομα από τα υπερπλήρη ψυχιατρεία.
*1964: Το ψυχιατρείο έχει γεμίσει. Μετρά 2.000 άτομα.
*1980: Οι εκεί υπηρετούντες αγροτικοί γιατροί και ο μοναδικός ψυχίατρος αρχίζουν να διαμαρτύρονται για τις τραγικές συνθήκες εγκλεισμού των 1.800 αρρώστων. Φωτογραφίες των χώρων του ψυχιατρείου δημοσιεύονται στον «Ταχυδρόμο» και στο γερμανικό «Spiegel». Το θέμα δημιουργεί σάλο. Ο Στάμπενοφ, επίτροπος τότε της Κομισιόν, καταγγέλλει την Ελλάδα και απειλεί ότι θα την οδηγήσει στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Στρασβούργο.
* 1981: Η νέα κυβέρνηση δέχεται να βοηθήσει να αλλάξει η κατάσταση στη Λέρο, με την προϋπόθεση ότι θα χρηματοδοτηθεί το όλο πρόγραμμα. Η ΕΟΚ συνιστά να υπάρξει συγκεκριμένο πρόγραμμα για τη βελτίωση των συνθήκων διαμονής και θεραπείας των 15.000 αρρώστων στα 9 ψυχιατρεία.
* 1984: Οι Βρυξέλλες εγκρίνουν το ελληνικό σχέδιο. Ο Κανονισμός 815/1984 της ΕΟΚ χρηματοδοτείται με 120 εκατομμύρια ECU. Προβλέπει ειδικές δράσεις για το Ψυχιατρείο Λέρου καθώς και τη συρρίκνωση των ψυχιατρείων, τη δημιουργία κέντρων ημέρας, μονάδων αποκατάστασης, προεπαγγελματικών και επαγγελματικών εργαστηρίων κ.λπ.
* 1985: Η αξιολόγηση δείχνει πολύ χαμηλή απορροφητικότητα των κονδυλίων, της τάξεως του 3-4%.
* 1989: Δεύτερη αξιολόγηση δείχνει απορροφητικότητα της τάξεως του 19%. Οι Βρυξέλλες σταματούν τη χρηματοδοτική ροή και απαιτούν να γίνει νέα αξιολόγηση, στην οποία αποδεικνύεται απορροφητικότητα 22-23%.
*1991-92: Δημιουργείται το πρόγραμμα «Λέρος», 1 και 2, που προβλέπει την έξοδο αρκετών αρρώστων από το Ψυχιατρείο Λέρου και τη δημιουργία δομών στην ηπειρωτική Ελλάδα και στα νησιά.. Το πρόγραμμα συνεχίζεται μέχρι τα τέλη Ιουνίου '95.
* 1994: Η Ε.Ε χρηματοδοτεί μία Μονάδα Αξιολόγησης Ψυχιατρικών Υπηρεσιών (ΜΟΠΑΨΥ) στο πλαίσιο του ΕΠΙΨΥ. Αξιολογείται το πρόγραμμα 815, ξοδεύονται τα χρήματα 100%, δημιουργούνται 265 νέες δομές, μεταξύ των οποίων Κέντρα Ψυχικής Υγείας.
* 1997: Η επιτυχία του προγράμματος αυτού, που συρρικνώνει, αλλά δεν καταργεί τα ψυχιατρεία, οδηγεί το υπουργείο Υγείας στη συνέχιση του 815 με τα προγράμματα «Ψυχαργώς» -1 και 2. Στόχος, η δημιουργία περίπου 30 Κέντρων Ψυχικής Υγείας και Κέντρων Ημέρας, το κλείσιμο όλων των ψυχιατρείων, εκτός από το Δαφνί, το Δρομοκαΐτειο και της Θεσσαλονίκης, η έξοδος ενός μεγάλου αριθμού αρρώστων και η μεταφορά τους σε ξενώνες. Λόγω της ανελαστικότητας του δημόσιου λογιστικού, το βάρος της οργάνωσης του αποϊδρυματισμού ανέλαβαν μη κυβερνητικοί φορείς, με αποτέλεσμα να βγουν 3.000 άτομα από τα ψυχιατρεία.
*2009: Το πρόγραμμα «Ψυχαργώς 2» έληξε. Υποχρέωση της ελληνικής κυβέρνησης είναι να συνεχίσει να το χρηματοδοτεί από τον δημόσιο προϋπολογισμό. Σημειώνονται τρομερές καθυστερήσεις στη χρηματοδότηση. Οι δόσεις που χορηγούνται για τη λειτουργία ξενώνων, οικοτροφείων και προστατευμένων διαμερισμάτων καλύπτουν το 40-45% των αναγκών, με αποτέλεσμα άλλες δομές να συρρικνώνονται και άλλες να κλείνουν.
Διακυβεύεται το κοινωνικό κράτος
Της ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΣ ΦΙΤΣΙΟΥ*
Εδώ και 20 χρόνια υλοποιείται στη χώρα μας το Πρόγραμμα Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, με στόχο να διαμορφωθεί μια νέα αντίληψη για την ψυχική υγεία και να αντιμετωπιστεί ο ψυχικά πάσχων ως ισότιμος πολίτης με δικαίωμα στην αξιοπρεπή περίθαλψη.
Οι δομές αποασυλοποίησης, που δημιουργήθηκαν κυρίως με ευθύνη των ΜΚΟ, παρέχουν ένα πολύπλευρο αποκαταστασιακό έργο, με στόχο την επανένταξη στην κοινωνική ζωή των ανθρώπων που βίωσαν τη βία του εγκλεισμού, την επανεκπαίδευσή τους σε δεξιότητες ζωής, την επανασύνδεση με την οικογένεια, την έξοδο από το περιθώριο. Μέσα σε συνθήκες σπιτιού και δραστηριότητες ψυχαγωγίας, οι ασθενείς ξανασυναντούν την επιθυμία, την ανθρώπινη επαφή.
Σήμερα καλούμαστε ξανά να μιλήσουμε για το αυτονόητο. Το Υ..Υ.&Κ.Α. για τέταρτη φορά μέσα σε 4 έτη αδυνατεί να ανταποκριθεί στην υποχρέωση του κοινωνικού κράτους για παροχή φροντίδας στους έχοντες ανάγκη πολίτες. Εδώ και 6 μήνες απλήρωτοι οι εργαζόμενοι και οι φορείς προσπαθούν να κρατήσουν τη διαβίωση των ασθενών σε αξιοπρεπές επίπεδο. Βασικές ανθρώπινες ανάγκες, όπως η τροφή, η στέγη, η θέρμανση, η αξιοπρεπής περίθαλψη, η ασφάλεια και η ίδια η ζωή των ασθενών είναι υπό αίρεση. Είναι τραγικό ότι για αυτούς τους ανθρώπους δεν υπάρχει κανένα εναλλακτικό σχέδιο ζωής και οι θεραπευτές που έχουμε δεθεί μαζί τους θα πρέπει να αναζητήσουμε λύσεις όπως η επιστροφή στη βία του ασύλου, αμφίβολη βέβαια κι αυτή, εφόσον δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για το πού και πώς θα ζήσουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι!
Αυτό που στην πραγματικότητα διακυβεύεται είναι το πολιτικό ζήτημα της κατάρρευσης του κοινωνικού κράτους, του πολιτισμού και της ανθρωπιάς μας. Η συνολική κατάρρευση θα έρθει όταν κανείς δεν θα στρέφει το βλέμμα του στους όποιους ανήμπορους συμπολίτες μας έχουν ανάγκη και δικαίωμα στη ζωή, τουλάχιστον όσο όλοι μας!
*Ψυχολόγος, επιστημονική συνεργάτις της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 14/02/2009
12/2/09
ΤΑ ΝΕΑ Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου 2009
Τους γυρίζουν στη «φωλιά του κούκου»
Κινδυνεύουν να επιστρέψουν στα ψυχιατρεία οι ένοικοι ξενώνα επανένταξης και αποασυλοποίησης, λόγω υποχρηματοδότησης
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου 2009
Η Μάρω, ο Δημήτρης και η Βάσω είναι τρεις από τους δεκαπέντε ενοίκους που πέρασαν μια ζωή στα ψυχιατρεία και τώρα μοιράζονται το ίδιο σπίτι: τον ξενώνα «Αθηνά», στην οδό Κιλκίς 8, στον Κορυδαλλό. Γνώρισαν την κόλαση, λένε, αλλά τώρα ξέρουν και τι είναι ο παράδεισος. Και αυτόν τον παράδεισο κινδυνεύουν να τον χάσουν...
O ξενώνας «Αθηνά», που ανήκει στην Πανελλαδική Ένωση για την Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση και Επαγγελματική Επανένταξη, λειτουργεί από τον Ιούνιο του 2004- στο πλαίσιο του προγράμματος «Ψυχαργώς» για την αποασυλοποίηση και επανένταξη ψυχικά ασθενών- και φιλοξενεί ανθρώπους με νοητική υστέρηση και ψυχικές διαταραχές. Ο καθένας από τους δεκαπέντε έχει την δική του πικρή ιστορία, τη δική του ιδιαιτερότητα. Αλλά όλους πλέον τους δένει το κοινό πρόβλημα: τρέμουν στην ιδέα ότι ο ξενώνας θα κλείσει λόγω υποχρηματοδότησης και θα επιστρέψουν στην κόλαση των ψυχιατρείων.
«Οι άνθρωποι αυτοί που έζησαν για δεκαετίες στην απομόνωση του ασύλου και σε συνθήκες απαξίωσης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας βρίσκονται εδώ και πέντε χρόνια σε ένα περιβάλλον που τους προσφέρει φροντίδα από εξειδικευμένο προσωπικό, άρα ποιότητα ζωής και σεβασμό στις ιδιαιτερότητες και τα δικαιώματά τους. Δυστυχώς, όμως, αυτό το οικοδόμημα κινδυνεύει απο στιγμή σε στιγμή να καταρρεύσει» εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο υπεύθυνος του ξενώνα Αντώνης Κορφιάτης.
Ο ξενώνας «Αθηνά» αντιμετωπίζει από τις αρχές του 2008 πολύ σοβαρό πρόβλημα χρηματοδότησης. Οι είκοσι εργαζόμενοι σε αυτό παραμένουν απλήρωτοι εδώ και πέντε μήνες, κάποιοι έχουν ήδη παραιτηθεί και οι υπόλοιποι προγραμματίζουν επίσχεση εργασίας. «Ο κόμπος έχει φτάσει πλέον στο χτένι», επισημαίνει ο Α. Κορφιάτης. «Αδυνατούμε να πληρώσουμε τα τρόφιμα για τους ενοίκους μας και το πετρέλαιο για τη θέρμανση- πόσω μάλλον τους λογαριασμούς της ΔΕΗ, του ΟΤΕ, της ΕΥΔΑΠ. Αντιμετωπίζουμε αγωγή έξωσης από τον ιδιοκτήτη του οικήματος αφού δεν μπορούμε να καλύψουμε το ενοίκιο. Το προσωπικό έχει εξουθενωθεί και από αυτές τις συνθήκες κινδυνεύει να τιναχθεί στον αέρα όλο το έργο αποκατάστασης που κάναμε πέντε χρόνια με αυτούς τους ανθρώπους...», Αυτό που συμβαίνει στον συγκεκριμένο ξενώνα, δεν είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας. Παρόμοια και χειρότερη κατάσταση επικρατεί και στις 410 Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης (ξενώνες, οικοτροφεία, προστατευμένα διαμερίσματα, κέντρα ημέρας) όπως διαπίστωσε σε σχετική του έρευνα και ο Συνήγορος του Πολίτη. Σε αυτές τις δομές φιλοξενούνται 3.000 ψυχικά πάσχοντες- πρώην τρόφιμοι των ψυχιατρείων- και εργάζονται 3.628 ειδικοί ψυχικής υγείας. Σύμφωνα με την έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, «αν συνεχισθούν οι περικοπές κινδυνεύει να καταρρεύσει το όραμα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και να εγκαταλειφθεί ο στόχος του προγράμματος “Ψυχαργώς” για το οποίο χρηματοδοτήθηκε η Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΑΝ ΣΥΝΕΧΙΣΤΟΥΝ ΟΙ ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ
Κινδυνεύει να καταρρεύσει το όραμα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και να εγκαταλειφθεί ο στόχος του προγράμματος «Ψυχαργώς»
«Στο Δαφνί με χτυπούσαν στο κεφάλι. Κρυβόμουν κι έκλαιγα»
ΜΑΥΡΗ ΗΤΑΝ η ζωή πριν και για την 50χρονη σήμερα Βάσω, που κάνει μια συγκλονιστική εξομολόγηση: «Στο Δαφνί ήταν μια κόλαση. Δεν έχω να θυμηθώ τίποτα που να μη μειώνει την αξιοπρέπειά μου. Τα περισσότερα ντρέπομαι να τα πω γιατί τώρα έχω συναίσθηση... Έζησα άσχημα, κάποιοι με χτυπούσαν πίσω στο κεφάλι, κρυβόμουν και έκλαιγα... Πολλή βρωμιά, δεν μπορούσες ούτε να πλυθείς ούτε τίποτα; Το νερό που είχαμε μύριζε...». Στα πλαίσια της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης η Βάσω μεταφέρθηκε αρχικά σ΄ έναν ξενώνα όπου υπήρχε «τόση καθαριότητα που είπα μέσα μου “Θεέ μου, δεν θέλω να φύγω ποτέ από εδώ”. Εκεί πλύθηκα πρώτη φορά ύστερα από χρόνια σαν άνθρωπος, αλλά δεν είχα ρούχα να αλλάξω. Ήμουν σχεδόν γδυτή. Μου δώσανε άλλος εσώρουχο, άλλος μπλούζα, άλλος παντελόνι και ντύθηκα με ρούχα καθαρά και σιδερωμένα... Η κοπέλα που με πήγε στον ξενώνα μού έβγαλε ακτινογραφίες στο κεφάλι που πονούσε από τα χτυπήματα και όσο έμεινα στον ξενώνα με βοήθησε να βγάλω και τη σύνταξη.
Μετά, μια άλλη κοπέλα με πήρε από εκεί και με έφερε στο ξενώνα “Αθηνά”. Στην αρχή δεν ήθελα να φύγω, φοβόμουν και έκλαιγα. Αλλά γρήγορα άλλαξα γνώμη. Εδώ είναι πια το σπίτι μου. Δεν με πονάει πια το κεφάλι μου και όλη μου η ζωή άλλαξε.
Με υπολογίζουν σαν άνθρωπο. Το πιο σημαντικό για μένα... Μπορώ να πλένομαι κάθε μέρα! Το πιστεύετε; Κάνω μπάνιο κάθε μέρα και δεν μυρίζω πια όπως παλιά...».
«Επιτέλους υπάρχει μπάνιο, δεν μάς πλένουν με τις μάνικες»
ΑΝΗΜΕΡΑ του Αγίου Βαλεντίνου ο 43χρονος Δημήτρης κλείνει τέσσερα χρόνια στον ξενώνα «Αθηνά». Στις 14 Φεβρουαρίου του 2005, «μια φωτεινή κοπέλα, η κοινωνική μας λειτουργός, ήρθε στο προκάτ όπου έμενα επί πέντε χρόνια στο Δαφνί, με βοήθησε να μαζέψουμε τα μπαγκάζια μου και με έφερε στο οικοτροφείο. Δεν ήξερα τι σημαίνει “οικοτροφείο” και είχα έναν φόβο. Και ξαφνικά είδα ότι οικοτροφείο σήμαινε σπίτι. Είχα δωμάτιο καθαρό με έπιπλα, χρώματα, φως και όχι βρωμιά και κατσαρίδες. Επιτέλους υπήρχε μπάνιο, δεν μας έπλεναν με τις μάνικες. Και δίπλα μου είχα φίλους, ανθρώπους που πίστευαν ότι έχω και εγώ αξία, ενώ για χρόνια κάποιοι άλλοι με έβριζαν. Για πέντε χρόνια ήμουν σε προκάτ, στη χειρότερη πτέρυγα όπου τρώγαμε δίπλα στις ακαθαρσίες...». Μέρα με την ημέρα ο Δημήτρης άρχισε να μεταμορφώνεται: «Άρχισα από τα μικρά για να κάνω μεγαλύτερα και ακόμα μεγαλύτερα βήματα και να φτάσω εδώ που είμαι σήμερα: να συναλλάσσομαι με ανθρώπους!», λέει τώρα.
«Εδώ είναι το σπίτι που ποτέ δεν είχα»
ΑΚΟΜΗ ΜΙΑ εξομολόγηση από τη 48χρονη Μάρω. Έζησε και εκείνη την «παγωμάρα» μιας ψυχιατρικής πτέρυγας στο Δαφνί:
«Εκεί οι άνθρωποι ήταν ψυχροί και οι άλλοι ασθενείς όχι και τόσο φιλικοί. Συνέχεια φοβόμουν, καθόμουν σε μιαν ακρούλα κι ούτε που ανάσαινα... Κάποια μέρα του Φλεβάρη ήρθε μια κοπέλα και ένας κύριος και μου είπαν ότι θα με πάρουν κάπου έξω από το Δαφνί. Φοβήθηκα. Δεν ήξερα τι πάει να πει οικοτροφείο... Αλλά όταν με έφεραν εδώ έκλεινα τα μάτια μου και τα άνοιγα, τα έκλεινα ξανά και τα άνοιγα γιατί δεν το πίστευα. Είδα ένα όμορφο σπίτι, ενώ οι άνθρωποι χαμογελούσαν, ήταν ευγενικοί και τρυφεροί. Στ΄ αλήθεια, δεν το πίστευα ότι θα με κρατούσαν! Μετά τις πρώτες νύχτες άρχισα να σκέφτομαι αισιόδοξα. Τώρα ξέρω ότι εδώ είναι το σπίτι που ποτέ δεν είχα. Δεν είμαστε φυλακισμένοι σε κελιά, αλλά άνθρωποι που ανοίγουν την πόρτα και βγαίνουν στην αυλή, στον δρόμο, στο καφενείο, στη γειτονιά...».
http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artid=4501748
Κινδυνεύουν να επιστρέψουν στα ψυχιατρεία οι ένοικοι ξενώνα επανένταξης και αποασυλοποίησης, λόγω υποχρηματοδότησης
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου 2009
Η Μάρω, ο Δημήτρης και η Βάσω είναι τρεις από τους δεκαπέντε ενοίκους που πέρασαν μια ζωή στα ψυχιατρεία και τώρα μοιράζονται το ίδιο σπίτι: τον ξενώνα «Αθηνά», στην οδό Κιλκίς 8, στον Κορυδαλλό. Γνώρισαν την κόλαση, λένε, αλλά τώρα ξέρουν και τι είναι ο παράδεισος. Και αυτόν τον παράδεισο κινδυνεύουν να τον χάσουν...
O ξενώνας «Αθηνά», που ανήκει στην Πανελλαδική Ένωση για την Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση και Επαγγελματική Επανένταξη, λειτουργεί από τον Ιούνιο του 2004- στο πλαίσιο του προγράμματος «Ψυχαργώς» για την αποασυλοποίηση και επανένταξη ψυχικά ασθενών- και φιλοξενεί ανθρώπους με νοητική υστέρηση και ψυχικές διαταραχές. Ο καθένας από τους δεκαπέντε έχει την δική του πικρή ιστορία, τη δική του ιδιαιτερότητα. Αλλά όλους πλέον τους δένει το κοινό πρόβλημα: τρέμουν στην ιδέα ότι ο ξενώνας θα κλείσει λόγω υποχρηματοδότησης και θα επιστρέψουν στην κόλαση των ψυχιατρείων.
«Οι άνθρωποι αυτοί που έζησαν για δεκαετίες στην απομόνωση του ασύλου και σε συνθήκες απαξίωσης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας βρίσκονται εδώ και πέντε χρόνια σε ένα περιβάλλον που τους προσφέρει φροντίδα από εξειδικευμένο προσωπικό, άρα ποιότητα ζωής και σεβασμό στις ιδιαιτερότητες και τα δικαιώματά τους. Δυστυχώς, όμως, αυτό το οικοδόμημα κινδυνεύει απο στιγμή σε στιγμή να καταρρεύσει» εξηγεί στα «ΝΕΑ» ο υπεύθυνος του ξενώνα Αντώνης Κορφιάτης.
Ο ξενώνας «Αθηνά» αντιμετωπίζει από τις αρχές του 2008 πολύ σοβαρό πρόβλημα χρηματοδότησης. Οι είκοσι εργαζόμενοι σε αυτό παραμένουν απλήρωτοι εδώ και πέντε μήνες, κάποιοι έχουν ήδη παραιτηθεί και οι υπόλοιποι προγραμματίζουν επίσχεση εργασίας. «Ο κόμπος έχει φτάσει πλέον στο χτένι», επισημαίνει ο Α. Κορφιάτης. «Αδυνατούμε να πληρώσουμε τα τρόφιμα για τους ενοίκους μας και το πετρέλαιο για τη θέρμανση- πόσω μάλλον τους λογαριασμούς της ΔΕΗ, του ΟΤΕ, της ΕΥΔΑΠ. Αντιμετωπίζουμε αγωγή έξωσης από τον ιδιοκτήτη του οικήματος αφού δεν μπορούμε να καλύψουμε το ενοίκιο. Το προσωπικό έχει εξουθενωθεί και από αυτές τις συνθήκες κινδυνεύει να τιναχθεί στον αέρα όλο το έργο αποκατάστασης που κάναμε πέντε χρόνια με αυτούς τους ανθρώπους...», Αυτό που συμβαίνει στον συγκεκριμένο ξενώνα, δεν είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας. Παρόμοια και χειρότερη κατάσταση επικρατεί και στις 410 Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης (ξενώνες, οικοτροφεία, προστατευμένα διαμερίσματα, κέντρα ημέρας) όπως διαπίστωσε σε σχετική του έρευνα και ο Συνήγορος του Πολίτη. Σε αυτές τις δομές φιλοξενούνται 3.000 ψυχικά πάσχοντες- πρώην τρόφιμοι των ψυχιατρείων- και εργάζονται 3.628 ειδικοί ψυχικής υγείας. Σύμφωνα με την έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, «αν συνεχισθούν οι περικοπές κινδυνεύει να καταρρεύσει το όραμα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και να εγκαταλειφθεί ο στόχος του προγράμματος “Ψυχαργώς” για το οποίο χρηματοδοτήθηκε η Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΑΝ ΣΥΝΕΧΙΣΤΟΥΝ ΟΙ ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ
Κινδυνεύει να καταρρεύσει το όραμα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και να εγκαταλειφθεί ο στόχος του προγράμματος «Ψυχαργώς»
«Στο Δαφνί με χτυπούσαν στο κεφάλι. Κρυβόμουν κι έκλαιγα»
ΜΑΥΡΗ ΗΤΑΝ η ζωή πριν και για την 50χρονη σήμερα Βάσω, που κάνει μια συγκλονιστική εξομολόγηση: «Στο Δαφνί ήταν μια κόλαση. Δεν έχω να θυμηθώ τίποτα που να μη μειώνει την αξιοπρέπειά μου. Τα περισσότερα ντρέπομαι να τα πω γιατί τώρα έχω συναίσθηση... Έζησα άσχημα, κάποιοι με χτυπούσαν πίσω στο κεφάλι, κρυβόμουν και έκλαιγα... Πολλή βρωμιά, δεν μπορούσες ούτε να πλυθείς ούτε τίποτα; Το νερό που είχαμε μύριζε...». Στα πλαίσια της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης η Βάσω μεταφέρθηκε αρχικά σ΄ έναν ξενώνα όπου υπήρχε «τόση καθαριότητα που είπα μέσα μου “Θεέ μου, δεν θέλω να φύγω ποτέ από εδώ”. Εκεί πλύθηκα πρώτη φορά ύστερα από χρόνια σαν άνθρωπος, αλλά δεν είχα ρούχα να αλλάξω. Ήμουν σχεδόν γδυτή. Μου δώσανε άλλος εσώρουχο, άλλος μπλούζα, άλλος παντελόνι και ντύθηκα με ρούχα καθαρά και σιδερωμένα... Η κοπέλα που με πήγε στον ξενώνα μού έβγαλε ακτινογραφίες στο κεφάλι που πονούσε από τα χτυπήματα και όσο έμεινα στον ξενώνα με βοήθησε να βγάλω και τη σύνταξη.
Μετά, μια άλλη κοπέλα με πήρε από εκεί και με έφερε στο ξενώνα “Αθηνά”. Στην αρχή δεν ήθελα να φύγω, φοβόμουν και έκλαιγα. Αλλά γρήγορα άλλαξα γνώμη. Εδώ είναι πια το σπίτι μου. Δεν με πονάει πια το κεφάλι μου και όλη μου η ζωή άλλαξε.
Με υπολογίζουν σαν άνθρωπο. Το πιο σημαντικό για μένα... Μπορώ να πλένομαι κάθε μέρα! Το πιστεύετε; Κάνω μπάνιο κάθε μέρα και δεν μυρίζω πια όπως παλιά...».
«Επιτέλους υπάρχει μπάνιο, δεν μάς πλένουν με τις μάνικες»
ΑΝΗΜΕΡΑ του Αγίου Βαλεντίνου ο 43χρονος Δημήτρης κλείνει τέσσερα χρόνια στον ξενώνα «Αθηνά». Στις 14 Φεβρουαρίου του 2005, «μια φωτεινή κοπέλα, η κοινωνική μας λειτουργός, ήρθε στο προκάτ όπου έμενα επί πέντε χρόνια στο Δαφνί, με βοήθησε να μαζέψουμε τα μπαγκάζια μου και με έφερε στο οικοτροφείο. Δεν ήξερα τι σημαίνει “οικοτροφείο” και είχα έναν φόβο. Και ξαφνικά είδα ότι οικοτροφείο σήμαινε σπίτι. Είχα δωμάτιο καθαρό με έπιπλα, χρώματα, φως και όχι βρωμιά και κατσαρίδες. Επιτέλους υπήρχε μπάνιο, δεν μας έπλεναν με τις μάνικες. Και δίπλα μου είχα φίλους, ανθρώπους που πίστευαν ότι έχω και εγώ αξία, ενώ για χρόνια κάποιοι άλλοι με έβριζαν. Για πέντε χρόνια ήμουν σε προκάτ, στη χειρότερη πτέρυγα όπου τρώγαμε δίπλα στις ακαθαρσίες...». Μέρα με την ημέρα ο Δημήτρης άρχισε να μεταμορφώνεται: «Άρχισα από τα μικρά για να κάνω μεγαλύτερα και ακόμα μεγαλύτερα βήματα και να φτάσω εδώ που είμαι σήμερα: να συναλλάσσομαι με ανθρώπους!», λέει τώρα.
«Εδώ είναι το σπίτι που ποτέ δεν είχα»
ΑΚΟΜΗ ΜΙΑ εξομολόγηση από τη 48χρονη Μάρω. Έζησε και εκείνη την «παγωμάρα» μιας ψυχιατρικής πτέρυγας στο Δαφνί:
«Εκεί οι άνθρωποι ήταν ψυχροί και οι άλλοι ασθενείς όχι και τόσο φιλικοί. Συνέχεια φοβόμουν, καθόμουν σε μιαν ακρούλα κι ούτε που ανάσαινα... Κάποια μέρα του Φλεβάρη ήρθε μια κοπέλα και ένας κύριος και μου είπαν ότι θα με πάρουν κάπου έξω από το Δαφνί. Φοβήθηκα. Δεν ήξερα τι πάει να πει οικοτροφείο... Αλλά όταν με έφεραν εδώ έκλεινα τα μάτια μου και τα άνοιγα, τα έκλεινα ξανά και τα άνοιγα γιατί δεν το πίστευα. Είδα ένα όμορφο σπίτι, ενώ οι άνθρωποι χαμογελούσαν, ήταν ευγενικοί και τρυφεροί. Στ΄ αλήθεια, δεν το πίστευα ότι θα με κρατούσαν! Μετά τις πρώτες νύχτες άρχισα να σκέφτομαι αισιόδοξα. Τώρα ξέρω ότι εδώ είναι το σπίτι που ποτέ δεν είχα. Δεν είμαστε φυλακισμένοι σε κελιά, αλλά άνθρωποι που ανοίγουν την πόρτα και βγαίνουν στην αυλή, στον δρόμο, στο καφενείο, στη γειτονιά...».
http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artid=4501748
10/2/09
ΕΘΝΟΣ 10/2/2009
«Αγκάθια» στην ψυχοκοινωνική αποκατάσταση
10/2/2009
Σοβαρά προβλήματα και ελλείψεις στις υποδομές σχετικά με την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση του παιδιού στη χώρα μας ανέδειξε η σχετική ημερίδα που διοργάνωσε πρόσφατα ο Συνήγορος του Παιδιού και συμμετείχαν επαγγελματίες και εκπρόσωποι φορέων που ασχολούνται με την ψυχική υγεία παιδιών και εφήβων.
Συγκεκριμένα, μέσα από τις παρουσιάσεις των εισηγητών εντοπίστηκαν κυρίως τα εξής προβλήματα: (α) έλλειψη μονάδων για ανηλίκους, ιδίως εφήβους, που χρήζουν επείγουσας παιδοψυχιατρικής νοσηλείας, (β) απουσία εξειδικευμένων δομών ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης παιδιών και εφήβων με ψυχικές διαταραχές ή άλλα σοβαρά προβλήματα που χρήζουν ειδικής θεραπευτικής αντιμετώπισης, και (γ) σοβαρή δυσλειτουργία στις υπάρχουσες μονάδες ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών φορέων, λόγω των σημαντικών περικοπών και καθυστερήσεων στη χρηματοδότησή τους και της συνακόλουθης ανασφάλειας σχετικά με τη συνέχιση της λειτουργίας τους.
Οπως επεσήμανε ο Συνήγορος του Παιδιού κ. Γιώργος Μόσχος, «μεγάλος αριθμός παιδιών και εφήβων παραμένουν ακάλυπτοι από τις παροχές της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, με άμεση συνέπεια τη σοβαρή παραβίαση των δικαιωμάτων τους».
Στην ημερίδα παρέστη και ο υφυπουργός Υγείας κ. Μάριος Σαλμάς, ο οποίος δεσμεύθηκε να εξετάσει τις
10/2/2009
Σοβαρά προβλήματα και ελλείψεις στις υποδομές σχετικά με την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση του παιδιού στη χώρα μας ανέδειξε η σχετική ημερίδα που διοργάνωσε πρόσφατα ο Συνήγορος του Παιδιού και συμμετείχαν επαγγελματίες και εκπρόσωποι φορέων που ασχολούνται με την ψυχική υγεία παιδιών και εφήβων.
Συγκεκριμένα, μέσα από τις παρουσιάσεις των εισηγητών εντοπίστηκαν κυρίως τα εξής προβλήματα: (α) έλλειψη μονάδων για ανηλίκους, ιδίως εφήβους, που χρήζουν επείγουσας παιδοψυχιατρικής νοσηλείας, (β) απουσία εξειδικευμένων δομών ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης παιδιών και εφήβων με ψυχικές διαταραχές ή άλλα σοβαρά προβλήματα που χρήζουν ειδικής θεραπευτικής αντιμετώπισης, και (γ) σοβαρή δυσλειτουργία στις υπάρχουσες μονάδες ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών φορέων, λόγω των σημαντικών περικοπών και καθυστερήσεων στη χρηματοδότησή τους και της συνακόλουθης ανασφάλειας σχετικά με τη συνέχιση της λειτουργίας τους.
Οπως επεσήμανε ο Συνήγορος του Παιδιού κ. Γιώργος Μόσχος, «μεγάλος αριθμός παιδιών και εφήβων παραμένουν ακάλυπτοι από τις παροχές της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, με άμεση συνέπεια τη σοβαρή παραβίαση των δικαιωμάτων τους».
Στην ημερίδα παρέστη και ο υφυπουργός Υγείας κ. Μάριος Σαλμάς, ο οποίος δεσμεύθηκε να εξετάσει τις
8/2/09
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 8-2-09
Θα… μηνύσουν τον υπουργό Υγείας! [1]
Όπως καταγγέλλουν στη “ΜτΚ” οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης αδιαφορεί για τη βιωσιμότητα των δομών. Παρά το γεγονός ότι φιλοξενούν περίπου 1.250 ψυχικά ασθενείς και οι κινητές μονάδες εξυπηρετούν σε καθημερινή βάση τουλάχιστον 10.000 ασθενείς, το υπουργείο δεν αποστέλλει τα κονδύλια που απαιτούνται για την ομαλή λειτουργία τους
Με… αφανισμό κινδυνεύουν οι δομές ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης που εντάσσονται στο πρόγραμμα “Ψυχαργώς”. Απειλές εξώσεων, παροχή στέγης, νερού και φαγητού στους οικότροφους επί… πιστώσει, έλλειψη χρηματοδότησης και συρρίκνωση του προσωπικού είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της κατάστασης που επικρατεί, με αποτέλεσμα να είναι ορατός ο κίνδυνος λουκέτου στις δομές αυτές
Της Νικολέτας Μπούκα
Όπως καταγγέλλουν στη “ΜτΚ” οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης αδιαφορεί για τη βιωσιμότητα των δομών, οι οποίες αριθμούν πανελλαδικά 140 οικοτροφεία, ξενώνες και διαμερίσματα, 20 κέντρα ημέρας και 8 κινητές μονάδες. Παρά το γεγονός ότι φιλοξενούν περίπου 1.250 ψυχικά ασθενείς και οι κινητές μονάδες εξυπηρετούν σε καθημερινή βάση τουλάχιστον 10.000 ασθενείς, το υπουργείο δεν αποστέλλει τα κονδύλια που απαιτούνται για την ομαλή λειτουργία των δομών.
“Βρισκόμαστε στη χειρότερη θέση σε σύγκριση με τις άλλες χρονιές. Το έλλειμμα που υπάρχει στις ψυχιατρικές δομές ξεπερνά τα 22 εκατομμύρια ευρώ. Ήδη, είμαστε στις αρχές Φεβρουαρίου και θα έπρεπε να έχουμε πάρει το 25% της χρηματοδότησης για το 2009. Ωστόσο, έφτασε μόλις το 10%. Είναι χαρακτηριστικό ότι για το έτος που διανύουμε, αντί του ποσού των 109.000.000 ευρώ που απαιτείται, το υπουργείο Υγείας εξασφάλισε μόλις 40.000.000 ευρώ”, δηλώνει στη “ΜτΚ” ο πρόεδρος της συντονιστικής επιτροπής του Δικτύου Φορέων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Ψυχικής Υγείας "Αργώς" Μενέλαος Θεοδωρουλάκης.
Παράλληλα, επισημαίνει ότι οι εργαζόμενοι παραμένουν απλήρωτοι εδώ και τουλάχιστον έξι μήνες, γεγονός που οδηγεί ακόμη και σε αναγκαστικές παραιτήσεις. Από τους 2.200 εργαζόμενους που στελέχωναν πανελλαδικά τις ψυχιατρικές δομές έχουν μείνει 1.700, δηλαδή παρατηρείται μείωση κατά 20%-22%.
“Οι δομές κινδυνεύουν να κλείσουν. Χωρίς χρήματα όχι μόνο δεν μπορούμε να πληρωθούμε, αλλά αδυνατούμε να προσφέρουμε και ποιοτικές και ασφαλείς υπηρεσίες στους ψυχικά ασθενείς. Πολλές δομές κινδυνεύουν με… έξωση, αφού το ενοίκιο έχει να πληρωθεί από τον περασμένο Ιούνιο, ενώ έχουμε και ακυρώσεις παραγγελιών σε βασικά είδη ανάγκης. Τους λογαριασμούς του ΟΤΕ και της ΔΕΗ τούς πληρώνουμε με παρακάλια, ενώ ακόμη και το ψωμί το αγοράζουμε επί… πιστώσει. Κινδυνεύουμε να στιγματιστούμε ως… μπαταχτσήδες”, καταγγέλλει ο κ. Θεοδωρουλάκης.
ΜΗΝΥΤΗΡΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ
Εντός των επόμενων ημερών, οι εκπρόσωποι του Δικτύου Φορέων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Ψυχικής Υγείας "Αργώς" θα καταθέσουν μηνυτήρια αναφορά σε βάρος του υπουργού Υγείας Δημήτρη Αβραμόπουλου, του νέου υφυπουργού Μάριου Σαλμά και της γενικής γραμματέα Πρόνοιας Μαρίας Τροχάνη για έκθεση των ψυχικά ασθενών σε κίνδυνο. Ταυτόχρονα, προγραμματίζουν και σειρά κινητοποιήσεων, ενώ στις 6 Μαρτίου σκοπεύουν να αποκλείσουν το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
“Υπάρχει παντελής έλλειψη αξιοπιστίας από το υπουργείο Υγείας. Τον περασμένο Δεκέμβριο μας είχε υποσχεθεί 6.000.000 ευρώ για πληρωμές και τελικά μας μοίρασε ψίχουλα, μόλις 2.000.000 ευρώ. Είναι απίστευτο, αλλά το 2007, με 20% λιγότερες ψυχιατρικές δομές, πήραμε χρηματοδότηση 55.000.000 ευρώ. Αντίθετα, το 2008, με 20% περισσότερες δομές, πήραμε λιγότερα χρήματα, δηλαδή 47.000.000 ευρώ”, εξηγεί ο κ. Θεοδωρουλάκης.
Από την πλευρά της, η εργαζόμενη στο οικοτροφείο Φούρκας του νομού Χαλκιδικής Περιστέρα Γκουρουμάνου υποστηρίζει ότι “είμαστε σε απελπιστική κατάσταση. Παραμένουμε απλήρωτοι εδώ και έξι μήνες. Κάθε φορά το υπουργείο Υγείας μάς υπόσχεται εξόφληση των δεδουλευμένων και κάθε φορά μένει στα λόγια”.
Σύμφωνα με τον κ. Θεοδωρουλάκη, το υπουργείο Υγείας ανοίγει νέες δομές μόνο και μόνο για να απορροφήσει τα ευρωπαϊκά κονδύλια για 18 μήνες και ύστερα αδιαφορεί για το πώς θα συντηρηθούν οι δομές αυτές. Δυστυχώς, μετά το τέλος του 18μηνης χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα κονδύλια για τις δομές ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης δίδονται από τον προϋπολογισμό του υπουργείου Υγείας.
“Δεν είναι τυχαίο ότι πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε την αναστολή της οικονομικής στήριξης του προγράμματος ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στη χώρα μας. Αυτό σημαίνει ότι σταμάτησε να χρηματοδοτεί την ανάπτυξη νέων δομών, από τη στιγμή που το υπουργείο Υγείας δεν μπορεί να συντηρήσει τις ήδη υπάρχουσες. Βέβαια, το υπουργείο Υγείας ισχυρίζεται ότι τελικά υπήρξε άρση της απόφασης αυτής, χωρίς ωστόσο να δοθεί στη δημοσιότητα επίσημο έγγραφο της απόφασης αυτής”, εξηγεί ο κ. Θεοδωρουλάκης.
Δημιουργία ειδικής μονάδας
Πάντως, το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, σε πρόσφατη συνάντηση που έγινε μεταξύ του γενικού γραμματέα Αριστείδη Καλογερόπουλου, της γενικής γραμματέα Πρόνοιας Μαρίας Τροχάνη και του αρμόδιου διευθυντή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Τζορτζ Κίντζελε, δόθηκαν εγγυήσεις για την υλοποίηση του προγράμματος ψυχιατρικής μεταρρύθμισης.
Ειδικότερα, έγινε ενημέρωση για το σχέδιο νόμου που πρόκειται να κατατεθεί σύντομα στη Βουλή, το οποίο προβλέπει τη δημιουργία ειδικής μονάδας παρακολούθησης της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, ώστε να υπάρχει διαρκής έλεγχος των δαπανών και της οργάνωσης των ιδιωτικών δομών ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης. Παράλληλα, προγραμματίστηκε νέα επίσημη συνάντηση τον επόμενο Μάρτιο, οπότε θα έχει ολοκληρωθεί η νομοθετική πρωτοβουλία, ώστε να ληφθούν κοινές δράσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
“Εμείς είμαστε υπέρ της δημιουργίας ειδικής μονάδας. Άλλωστε, αυτό το ζητάμε από το 2004. Το βασικό, όμως, είναι η έλλειψη σχεδιασμού και οργάνωσης στη λειτουργία των ψυχιατρικών δομών”, λέει ο κ. Θεοδωρουλάκης.
[1] http://www.makthes.gr/index.php?name=News&file=article&sid=33573
Όπως καταγγέλλουν στη “ΜτΚ” οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης αδιαφορεί για τη βιωσιμότητα των δομών. Παρά το γεγονός ότι φιλοξενούν περίπου 1.250 ψυχικά ασθενείς και οι κινητές μονάδες εξυπηρετούν σε καθημερινή βάση τουλάχιστον 10.000 ασθενείς, το υπουργείο δεν αποστέλλει τα κονδύλια που απαιτούνται για την ομαλή λειτουργία τους
Με… αφανισμό κινδυνεύουν οι δομές ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης που εντάσσονται στο πρόγραμμα “Ψυχαργώς”. Απειλές εξώσεων, παροχή στέγης, νερού και φαγητού στους οικότροφους επί… πιστώσει, έλλειψη χρηματοδότησης και συρρίκνωση του προσωπικού είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της κατάστασης που επικρατεί, με αποτέλεσμα να είναι ορατός ο κίνδυνος λουκέτου στις δομές αυτές
Της Νικολέτας Μπούκα
Όπως καταγγέλλουν στη “ΜτΚ” οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης αδιαφορεί για τη βιωσιμότητα των δομών, οι οποίες αριθμούν πανελλαδικά 140 οικοτροφεία, ξενώνες και διαμερίσματα, 20 κέντρα ημέρας και 8 κινητές μονάδες. Παρά το γεγονός ότι φιλοξενούν περίπου 1.250 ψυχικά ασθενείς και οι κινητές μονάδες εξυπηρετούν σε καθημερινή βάση τουλάχιστον 10.000 ασθενείς, το υπουργείο δεν αποστέλλει τα κονδύλια που απαιτούνται για την ομαλή λειτουργία των δομών.
“Βρισκόμαστε στη χειρότερη θέση σε σύγκριση με τις άλλες χρονιές. Το έλλειμμα που υπάρχει στις ψυχιατρικές δομές ξεπερνά τα 22 εκατομμύρια ευρώ. Ήδη, είμαστε στις αρχές Φεβρουαρίου και θα έπρεπε να έχουμε πάρει το 25% της χρηματοδότησης για το 2009. Ωστόσο, έφτασε μόλις το 10%. Είναι χαρακτηριστικό ότι για το έτος που διανύουμε, αντί του ποσού των 109.000.000 ευρώ που απαιτείται, το υπουργείο Υγείας εξασφάλισε μόλις 40.000.000 ευρώ”, δηλώνει στη “ΜτΚ” ο πρόεδρος της συντονιστικής επιτροπής του Δικτύου Φορέων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Ψυχικής Υγείας "Αργώς" Μενέλαος Θεοδωρουλάκης.
Παράλληλα, επισημαίνει ότι οι εργαζόμενοι παραμένουν απλήρωτοι εδώ και τουλάχιστον έξι μήνες, γεγονός που οδηγεί ακόμη και σε αναγκαστικές παραιτήσεις. Από τους 2.200 εργαζόμενους που στελέχωναν πανελλαδικά τις ψυχιατρικές δομές έχουν μείνει 1.700, δηλαδή παρατηρείται μείωση κατά 20%-22%.
“Οι δομές κινδυνεύουν να κλείσουν. Χωρίς χρήματα όχι μόνο δεν μπορούμε να πληρωθούμε, αλλά αδυνατούμε να προσφέρουμε και ποιοτικές και ασφαλείς υπηρεσίες στους ψυχικά ασθενείς. Πολλές δομές κινδυνεύουν με… έξωση, αφού το ενοίκιο έχει να πληρωθεί από τον περασμένο Ιούνιο, ενώ έχουμε και ακυρώσεις παραγγελιών σε βασικά είδη ανάγκης. Τους λογαριασμούς του ΟΤΕ και της ΔΕΗ τούς πληρώνουμε με παρακάλια, ενώ ακόμη και το ψωμί το αγοράζουμε επί… πιστώσει. Κινδυνεύουμε να στιγματιστούμε ως… μπαταχτσήδες”, καταγγέλλει ο κ. Θεοδωρουλάκης.
ΜΗΝΥΤΗΡΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ
Εντός των επόμενων ημερών, οι εκπρόσωποι του Δικτύου Φορέων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Ψυχικής Υγείας "Αργώς" θα καταθέσουν μηνυτήρια αναφορά σε βάρος του υπουργού Υγείας Δημήτρη Αβραμόπουλου, του νέου υφυπουργού Μάριου Σαλμά και της γενικής γραμματέα Πρόνοιας Μαρίας Τροχάνη για έκθεση των ψυχικά ασθενών σε κίνδυνο. Ταυτόχρονα, προγραμματίζουν και σειρά κινητοποιήσεων, ενώ στις 6 Μαρτίου σκοπεύουν να αποκλείσουν το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
“Υπάρχει παντελής έλλειψη αξιοπιστίας από το υπουργείο Υγείας. Τον περασμένο Δεκέμβριο μας είχε υποσχεθεί 6.000.000 ευρώ για πληρωμές και τελικά μας μοίρασε ψίχουλα, μόλις 2.000.000 ευρώ. Είναι απίστευτο, αλλά το 2007, με 20% λιγότερες ψυχιατρικές δομές, πήραμε χρηματοδότηση 55.000.000 ευρώ. Αντίθετα, το 2008, με 20% περισσότερες δομές, πήραμε λιγότερα χρήματα, δηλαδή 47.000.000 ευρώ”, εξηγεί ο κ. Θεοδωρουλάκης.
Από την πλευρά της, η εργαζόμενη στο οικοτροφείο Φούρκας του νομού Χαλκιδικής Περιστέρα Γκουρουμάνου υποστηρίζει ότι “είμαστε σε απελπιστική κατάσταση. Παραμένουμε απλήρωτοι εδώ και έξι μήνες. Κάθε φορά το υπουργείο Υγείας μάς υπόσχεται εξόφληση των δεδουλευμένων και κάθε φορά μένει στα λόγια”.
Σύμφωνα με τον κ. Θεοδωρουλάκη, το υπουργείο Υγείας ανοίγει νέες δομές μόνο και μόνο για να απορροφήσει τα ευρωπαϊκά κονδύλια για 18 μήνες και ύστερα αδιαφορεί για το πώς θα συντηρηθούν οι δομές αυτές. Δυστυχώς, μετά το τέλος του 18μηνης χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα κονδύλια για τις δομές ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης δίδονται από τον προϋπολογισμό του υπουργείου Υγείας.
“Δεν είναι τυχαίο ότι πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε την αναστολή της οικονομικής στήριξης του προγράμματος ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στη χώρα μας. Αυτό σημαίνει ότι σταμάτησε να χρηματοδοτεί την ανάπτυξη νέων δομών, από τη στιγμή που το υπουργείο Υγείας δεν μπορεί να συντηρήσει τις ήδη υπάρχουσες. Βέβαια, το υπουργείο Υγείας ισχυρίζεται ότι τελικά υπήρξε άρση της απόφασης αυτής, χωρίς ωστόσο να δοθεί στη δημοσιότητα επίσημο έγγραφο της απόφασης αυτής”, εξηγεί ο κ. Θεοδωρουλάκης.
Δημιουργία ειδικής μονάδας
Πάντως, το υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, σε πρόσφατη συνάντηση που έγινε μεταξύ του γενικού γραμματέα Αριστείδη Καλογερόπουλου, της γενικής γραμματέα Πρόνοιας Μαρίας Τροχάνη και του αρμόδιου διευθυντή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Τζορτζ Κίντζελε, δόθηκαν εγγυήσεις για την υλοποίηση του προγράμματος ψυχιατρικής μεταρρύθμισης.
Ειδικότερα, έγινε ενημέρωση για το σχέδιο νόμου που πρόκειται να κατατεθεί σύντομα στη Βουλή, το οποίο προβλέπει τη δημιουργία ειδικής μονάδας παρακολούθησης της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, ώστε να υπάρχει διαρκής έλεγχος των δαπανών και της οργάνωσης των ιδιωτικών δομών ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης. Παράλληλα, προγραμματίστηκε νέα επίσημη συνάντηση τον επόμενο Μάρτιο, οπότε θα έχει ολοκληρωθεί η νομοθετική πρωτοβουλία, ώστε να ληφθούν κοινές δράσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
“Εμείς είμαστε υπέρ της δημιουργίας ειδικής μονάδας. Άλλωστε, αυτό το ζητάμε από το 2004. Το βασικό, όμως, είναι η έλλειψη σχεδιασμού και οργάνωσης στη λειτουργία των ψυχιατρικών δομών”, λέει ο κ. Θεοδωρουλάκης.
[1] http://www.makthes.gr/index.php?name=News&file=article&sid=33573
6/2/09
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 2/06/2009
Σεμνότητα....
Αντιμέτωπος με τους υπεύθυνους στις ψυχιατρικές δομές για παιδιά και εφήβους ήρθε χθες, στην ημερίδα του Συνηγόρου του Παιδιού, ο νέος υφυπουργός Υγείας Μάριος Σαλμάς.
«Για ένα χαιρετισμό ήρθα σήμερα, στείλτε μου τα προβλήματα και τις προτάσεις σας σε δύο κόλλες χαρτί και τα λέμε», τους είπε.. Κι όταν περισσότερο από όλους διαμαρτυρήθηκε ο καθηγητής Παιδοψυχιατρικής Ιωάννης Τσιάντης, ο κ. Σαλμάς τού απάντησε: «Σας παρακαλώ, μιλάτε σε έναν υφυπουργό»!
Πάνω απ' όλα σεμνότητα και ταπεινότητα...
ΕΛ.ΔΕΛ
Αντιμέτωπος με τους υπεύθυνους στις ψυχιατρικές δομές για παιδιά και εφήβους ήρθε χθες, στην ημερίδα του Συνηγόρου του Παιδιού, ο νέος υφυπουργός Υγείας Μάριος Σαλμάς.
«Για ένα χαιρετισμό ήρθα σήμερα, στείλτε μου τα προβλήματα και τις προτάσεις σας σε δύο κόλλες χαρτί και τα λέμε», τους είπε.. Κι όταν περισσότερο από όλους διαμαρτυρήθηκε ο καθηγητής Παιδοψυχιατρικής Ιωάννης Τσιάντης, ο κ. Σαλμάς τού απάντησε: «Σας παρακαλώ, μιλάτε σε έναν υφυπουργό»!
Πάνω απ' όλα σεμνότητα και ταπεινότητα...
ΕΛ.ΔΕΛ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 6-2-09
Συνήγορος του Παιδιού: Εφηβοι παραμένουν ακάλυπτοι από τις παροχές της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης
Παιδοψυχιατρικά... γκέτο
Της ΕΛΕΝΗΣ ΔΕΛΒΙΝΙΩΤΗ
Η ζοφερή εικόνα μιας χώρας που στοιβάζει ακόμα και σήμερα παιδιά και εφήβους σε ψυχιατρικές κλινικές-γκέτο μιας χώρας που πέρασε ξυστά και δεν ακούμπησε την ψυχιατρική μεταρρύθμιση που πραγματοποιείται σε όλη την Ευρώπη, αναδύθηκε χθες σε ημερίδα που πραγματοποίησε ο Συνήγορος του Παιδιού.
Το βάρος αυτό ίσως δεν μπόρεσε να αντέξει ο υφυπουργός Υγείας Μάριος Σαλμάς και αποχώρησε ύστερα από έναν σύντομο χαιρετισμό που απηύθυνε στους παρευρισκόμενους, οι οποίοι γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο τον αποδοκίμασαν.
Μιλώντας στην ημερίδα ο Βοηθός Συνήγορος του Παιδιού Γιώργος Μόσχος είπε ότι από την Ανεξάρτητη Αρχή έχουν καταγραφεί ελλείψεις και προτάσεις σε πόρισμα από τον Ιούλιο του 2005, χωρίς μέχρι σήμερα η επίσημη Πολιτεία μέσω του αρμόδιου υπουργείου Υγείας να έχει απαντήσει. Επίσης ειδικοί επιστήμονες κατήγγειλαν ότι:
- Δεν υπάρχει παιδοψυχιατρική υπηρεσία σε 25 από τους 52 νομούς.
- Ο αριθμός των ψυχιάτρων είναι περιορισμένος.
- Δεν υπάρχουν υπηρεσίες ψυχικής υγείας για εφήβους.
- Με τη μεταρρύθμιση της περιόδου 1997-2005 αναπτύχθηκαν 370 μονάδες για ενηλίκους και μόνον 7 για παιδιά και εφήβους.
Κακοποιούνται
Ο κ. Μόσχος διαπίστωσε ότι ένας μεγάλος αριθμός εφήβων παραμένουν ακάλυπτοι από τις παροχές της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης με άμεση συνέπεια τη σοβαρή παραβίαση των δικαιωμάτων τους κι ότι αρκετοί ανήλικοι κακοποιούνται από το ίδιο το σύστημα, καθώς έχουν τοποθετηθεί σε μονάδες ακατάλληλες που δεν τους διασφαλίζουν τα απαραίτητα. Παιδιά και έφηβοι, είπε ο Συνήγορος του Παιδιού, νοσηλεύονται στο «Αττικό» και το «Δρομοκαΐτειο» μαζί με ενήλικους ψυχιατρικούς ασθενείς σε ακατάλληλες γι' αυτούς συνθήκες γιατί οι θέσεις στη Μονάδα Επειγόντων Περιστατικών στο Παιδοψυχιατρικό Νοσοκομείο είναι ελάχιστες και πάντα κατειλημμένες. Ελάχιστες πρότυπες Μονάδες ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών φορέων κλείνουν διότι έχουν σημαντικά οικονομικά προβλήματα, καθώς παραμένουν χωρίς επιχορηγήσεις από το κράτος ή την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ο καθηγητής Παιδοψυχιατρικής Ιωάννης Τσιάντης δήλωσε ότι το υπουργείο Υγείας έχει μειώσει στο 50% τη χρηματοδότηση και αυτών ακόμα των ελάχιστων μονάδων που δημιουργήθηκαν στο πρόγραμμα ψυχιατρικής μεταρρύθμισης με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να μένουν απλήρωτοι για τέσσερις μήνες και να υπάρχουν κίνδυνοι για τα θεραπευόμενα παιδιά εξαιτίας και ελλείψεων προσωπικού. *
Παιδοψυχιατρικά... γκέτο
Της ΕΛΕΝΗΣ ΔΕΛΒΙΝΙΩΤΗ
Η ζοφερή εικόνα μιας χώρας που στοιβάζει ακόμα και σήμερα παιδιά και εφήβους σε ψυχιατρικές κλινικές-γκέτο μιας χώρας που πέρασε ξυστά και δεν ακούμπησε την ψυχιατρική μεταρρύθμιση που πραγματοποιείται σε όλη την Ευρώπη, αναδύθηκε χθες σε ημερίδα που πραγματοποίησε ο Συνήγορος του Παιδιού.
Το βάρος αυτό ίσως δεν μπόρεσε να αντέξει ο υφυπουργός Υγείας Μάριος Σαλμάς και αποχώρησε ύστερα από έναν σύντομο χαιρετισμό που απηύθυνε στους παρευρισκόμενους, οι οποίοι γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο τον αποδοκίμασαν.
Μιλώντας στην ημερίδα ο Βοηθός Συνήγορος του Παιδιού Γιώργος Μόσχος είπε ότι από την Ανεξάρτητη Αρχή έχουν καταγραφεί ελλείψεις και προτάσεις σε πόρισμα από τον Ιούλιο του 2005, χωρίς μέχρι σήμερα η επίσημη Πολιτεία μέσω του αρμόδιου υπουργείου Υγείας να έχει απαντήσει. Επίσης ειδικοί επιστήμονες κατήγγειλαν ότι:
- Δεν υπάρχει παιδοψυχιατρική υπηρεσία σε 25 από τους 52 νομούς.
- Ο αριθμός των ψυχιάτρων είναι περιορισμένος.
- Δεν υπάρχουν υπηρεσίες ψυχικής υγείας για εφήβους.
- Με τη μεταρρύθμιση της περιόδου 1997-2005 αναπτύχθηκαν 370 μονάδες για ενηλίκους και μόνον 7 για παιδιά και εφήβους.
Κακοποιούνται
Ο κ. Μόσχος διαπίστωσε ότι ένας μεγάλος αριθμός εφήβων παραμένουν ακάλυπτοι από τις παροχές της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης με άμεση συνέπεια τη σοβαρή παραβίαση των δικαιωμάτων τους κι ότι αρκετοί ανήλικοι κακοποιούνται από το ίδιο το σύστημα, καθώς έχουν τοποθετηθεί σε μονάδες ακατάλληλες που δεν τους διασφαλίζουν τα απαραίτητα. Παιδιά και έφηβοι, είπε ο Συνήγορος του Παιδιού, νοσηλεύονται στο «Αττικό» και το «Δρομοκαΐτειο» μαζί με ενήλικους ψυχιατρικούς ασθενείς σε ακατάλληλες γι' αυτούς συνθήκες γιατί οι θέσεις στη Μονάδα Επειγόντων Περιστατικών στο Παιδοψυχιατρικό Νοσοκομείο είναι ελάχιστες και πάντα κατειλημμένες. Ελάχιστες πρότυπες Μονάδες ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών φορέων κλείνουν διότι έχουν σημαντικά οικονομικά προβλήματα, καθώς παραμένουν χωρίς επιχορηγήσεις από το κράτος ή την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ο καθηγητής Παιδοψυχιατρικής Ιωάννης Τσιάντης δήλωσε ότι το υπουργείο Υγείας έχει μειώσει στο 50% τη χρηματοδότηση και αυτών ακόμα των ελάχιστων μονάδων που δημιουργήθηκαν στο πρόγραμμα ψυχιατρικής μεταρρύθμισης με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να μένουν απλήρωτοι για τέσσερις μήνες και να υπάρχουν κίνδυνοι για τα θεραπευόμενα παιδιά εξαιτίας και ελλείψεων προσωπικού. *
4/2/09
ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΕΦΗΒΩΝ
Τετάρτη, 4 Φεβρουάριος 2009
Ημερίδα: Παιδί με προβλήματα Ψυχικής Υγείας
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΕΦΗΒΩΝ
Ο Συνήγορος του Πολίτη διοργανώνει ημερίδα με θέμα «Παιδί με προβλήματα Ψυχικής Υγείας: το δικαίωμα στην ψυχοκοινωνική αποκατάσταση» την Πέμπτη 5 Φεβρουαρίου 2009 (από 9:00 έως 14:30), στην Αίθουσα Εκδηλώσεων της Αρχής (Χατζηγιάννη Μέξη 5, 3ος όροφος).
Σκοπός της ημερίδας είναι η ανάδειξη της τρέχουσας κατάστασης, των προβλημάτων και των προοπτικών φορέων του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι ασχολούνται με την ψυχική υγεία και την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση παιδιών και εφήβων, και με τους οποίους έχει ήδη συνεργαστεί ο Συνήγορος του Πολίτη στο πλαίσιο της αποστολής του ως Συνήγορος του Παιδιού. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης θα γίνουν παρουσιάσεις και θα ακολουθήσει συζήτηση, ιδιαίτερα σχετικά με ζητήματα που έχουν απασχολήσει κατ’ επανάληψη την Ανεξάρτητη Αρχή και τα οποία αφορούν την παραβίαση των δικαιωμάτων ανηλίκων λόγω της ανεπάρκειας των υπηρεσιών ή των προβλημάτων που παρατηρούνται στη λειτουργία των υφιστάμενων δομών.
Στην ημερίδα έχουν προσκληθεί να παρευρεθούν βουλευτές επρόσωποι Υπουργείων, επαγγελματίες ψυχικής υγείας δημοσίων φορέων και μη κυβερνητικών οργανώσεων και εκπρόσωποι των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ημερίδα στα τηλέφωνα: 210 7289713 και 210 7289817.
ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ – ΚΥΚΛΟΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
“Παιδί με προβλήματα Ψυχικής Υγείας:
Το δικαίωμα στην Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση”
Πέμπτη 5 Φεβρουαρίου 2009, 9:00 -14:30.
Αίθουσα Εκδηλώσεων του Συνηγόρου του Πολίτη (Χατζηγιάννη Μέξη 5, 3ος όροφος).
Πρόγραμμα Ημερίδας
8:30 - 9:00 Προσέλευση
9:00 - 9:30 Χαιρετισμοί
Γ. Καμίνης, Συνήγορος του Πολίτη
Μ. Σαλμάς, Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
Δ. Γεωργιάδης, Πρόεδρος Παιδοψυχιατρικής Εταιρείας Ελλάδος (Π.Ε.Ε. - ΕΝΩ.ΨΥ.Π.Ε.)
9:30 -10:00 «Τα Δικαιώματα του Παιδιού στον τομέα της ψυχικής υγείας»
Γ. Μόσχος, Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού
10:00 -10:00 «Οι ανάγκες ψυχικής υγείας των παιδιών και η ανάπτυξη υπηρεσιών στην Ελλάδα»
Ι. Τσιάντης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παιδοψυχιατρικής
10:30 -11:00 Ερωτήσεις, συζήτηση
11:00 -11:30 Διάλειμμα
11:30 -12:15 «Ποιος υπηρετεί το Άσυλο;»
Ε. Τσανίρα, Διευθύντρια Β’ Παιδοψυχιατρικού Τμήματος Π.Ν.Α.
«Η ανάπτυξη παιδοψυχιατρικών τμημάτων σε γενικά νοσοκομεία»
Σ. Καραγιάννη, Διευθύντρια Δ’ Παιδοψυχιατρικού Τμήματος Π.Ν.Α.
12:15 -13:00 «Μονάδες ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.):
Παρούσα κατάσταση, προβλήματα και προοπτικές»
1. Θεραπευτικός Ξενώνας Εφήβων «Ίρις»
Μ. Σαραφίδου, Παιδοψυχίατρος, Ψυχοθεραπεύτρια
2. Κέντρο Ημέρας Εφήβων «Ωρίωνας»
Ε. Σταύρου, Παιδοψυχίατρος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών
3. Ξενώνας Παιδιών Ψυχικά Ασθενών Γονέων «Μελία»
Φ. Γκιζάρη, Παιδοψυχίατρος
4. Γραμμή Σύνδεσμος για την Ψυχοκοινωνική Υγεία του Παιδιού και του Εφήβου «801 801 1177»
Β. Βασιλοπούλου, Ψυχολόγος
13:00 -13:20 Ελληνικό Κέντρο για την Ψυχική Υγεία και Θεραπεία του Παιδιού και της Οικογένειας «Το Περιβολάκι»
Ο. Μαράτου, Επιστημονική Υπεύθυνη για «Το Περιβολάκι», Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών
13:20 -13:40 Ξενώνας Εφήβων με Εναντιωματική Συμπεριφορά των Παιδικών Χωριών SOS Ελλάδος
Ν. Αυγερινού, Επιστημονική Υπεύθυνη για τον Ξενώνα, Παιδαγωγική Σύμβουλος των Παιδικών Χωριών SOS
13:20 -13:40 Συζήτηση
Ημερίδα: Παιδί με προβλήματα Ψυχικής Υγείας
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΕΦΗΒΩΝ
Ο Συνήγορος του Πολίτη διοργανώνει ημερίδα με θέμα «Παιδί με προβλήματα Ψυχικής Υγείας: το δικαίωμα στην ψυχοκοινωνική αποκατάσταση» την Πέμπτη 5 Φεβρουαρίου 2009 (από 9:00 έως 14:30), στην Αίθουσα Εκδηλώσεων της Αρχής (Χατζηγιάννη Μέξη 5, 3ος όροφος).
Σκοπός της ημερίδας είναι η ανάδειξη της τρέχουσας κατάστασης, των προβλημάτων και των προοπτικών φορέων του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι ασχολούνται με την ψυχική υγεία και την ψυχοκοινωνική αποκατάσταση παιδιών και εφήβων, και με τους οποίους έχει ήδη συνεργαστεί ο Συνήγορος του Πολίτη στο πλαίσιο της αποστολής του ως Συνήγορος του Παιδιού. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης θα γίνουν παρουσιάσεις και θα ακολουθήσει συζήτηση, ιδιαίτερα σχετικά με ζητήματα που έχουν απασχολήσει κατ’ επανάληψη την Ανεξάρτητη Αρχή και τα οποία αφορούν την παραβίαση των δικαιωμάτων ανηλίκων λόγω της ανεπάρκειας των υπηρεσιών ή των προβλημάτων που παρατηρούνται στη λειτουργία των υφιστάμενων δομών.
Στην ημερίδα έχουν προσκληθεί να παρευρεθούν βουλευτές επρόσωποι Υπουργείων, επαγγελματίες ψυχικής υγείας δημοσίων φορέων και μη κυβερνητικών οργανώσεων και εκπρόσωποι των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ημερίδα στα τηλέφωνα: 210 7289713 και 210 7289817.
ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ – ΚΥΚΛΟΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
“Παιδί με προβλήματα Ψυχικής Υγείας:
Το δικαίωμα στην Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση”
Πέμπτη 5 Φεβρουαρίου 2009, 9:00 -14:30.
Αίθουσα Εκδηλώσεων του Συνηγόρου του Πολίτη (Χατζηγιάννη Μέξη 5, 3ος όροφος).
Πρόγραμμα Ημερίδας
8:30 - 9:00 Προσέλευση
9:00 - 9:30 Χαιρετισμοί
Γ. Καμίνης, Συνήγορος του Πολίτη
Μ. Σαλμάς, Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
Δ. Γεωργιάδης, Πρόεδρος Παιδοψυχιατρικής Εταιρείας Ελλάδος (Π.Ε.Ε. - ΕΝΩ.ΨΥ.Π.Ε.)
9:30 -10:00 «Τα Δικαιώματα του Παιδιού στον τομέα της ψυχικής υγείας»
Γ. Μόσχος, Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη για τα Δικαιώματα του Παιδιού
10:00 -10:00 «Οι ανάγκες ψυχικής υγείας των παιδιών και η ανάπτυξη υπηρεσιών στην Ελλάδα»
Ι. Τσιάντης, Αναπληρωτής Καθηγητής Παιδοψυχιατρικής
10:30 -11:00 Ερωτήσεις, συζήτηση
11:00 -11:30 Διάλειμμα
11:30 -12:15 «Ποιος υπηρετεί το Άσυλο;»
Ε. Τσανίρα, Διευθύντρια Β’ Παιδοψυχιατρικού Τμήματος Π.Ν.Α.
«Η ανάπτυξη παιδοψυχιατρικών τμημάτων σε γενικά νοσοκομεία»
Σ. Καραγιάννη, Διευθύντρια Δ’ Παιδοψυχιατρικού Τμήματος Π.Ν.Α.
12:15 -13:00 «Μονάδες ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου (Ε.Ψ.Υ.Π.Ε.):
Παρούσα κατάσταση, προβλήματα και προοπτικές»
1. Θεραπευτικός Ξενώνας Εφήβων «Ίρις»
Μ. Σαραφίδου, Παιδοψυχίατρος, Ψυχοθεραπεύτρια
2. Κέντρο Ημέρας Εφήβων «Ωρίωνας»
Ε. Σταύρου, Παιδοψυχίατρος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών
3. Ξενώνας Παιδιών Ψυχικά Ασθενών Γονέων «Μελία»
Φ. Γκιζάρη, Παιδοψυχίατρος
4. Γραμμή Σύνδεσμος για την Ψυχοκοινωνική Υγεία του Παιδιού και του Εφήβου «801 801 1177»
Β. Βασιλοπούλου, Ψυχολόγος
13:00 -13:20 Ελληνικό Κέντρο για την Ψυχική Υγεία και Θεραπεία του Παιδιού και της Οικογένειας «Το Περιβολάκι»
Ο. Μαράτου, Επιστημονική Υπεύθυνη για «Το Περιβολάκι», Καθηγήτρια Κλινικής Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών
13:20 -13:40 Ξενώνας Εφήβων με Εναντιωματική Συμπεριφορά των Παιδικών Χωριών SOS Ελλάδος
Ν. Αυγερινού, Επιστημονική Υπεύθυνη για τον Ξενώνα, Παιδαγωγική Σύμβουλος των Παιδικών Χωριών SOS
13:20 -13:40 Συζήτηση
1/2/09
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Κίνδυνος να χαθούν οι ευρωπαϊκές επιχορηγήσεις
Η Κομισιόν δέχεται εκατοντάδες γράμματα από ασθενείς, μέλη των οικογενειών τους, επαγγελματίες υγείας και διεθνείς οργανισμούς, που διαμαρτύρονται για την εγκατάλειψη του προγράμματος της αποασυλοποίησης.
Ηδη, δόθηκε το πρώτο μήνυμα ότι δεν θα προχωρήσουν οι επιχορηγήσεις εάν δεν τηρηθούν τα συμφωνηθέντα. «Φαίνεται ότι η ψυχική υγεία δεν είναι στην πολιτική ατζέντα της κυβέρνησης εδώ και πέντε χρόνια», υπογραμμίζει ο αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνικής Ψυχιατρικής Στέλιος Στυλιανίδης.
«Στην Ελλάδα, όταν η οικογένεια βρίσκεται σε πλήρη εξουθένωση γιατί δεν υπάρχουν οι δομές που θα στηρίξουν το άρρωστο μέλος της, χρησιμοποιεί τον εισαγγελέα για να βρει μια θέση πού; Στα άσυλα που ακόμη δεν έχουν κλείσει (ο μέσος όρος των εισαγγελικών εντολών στην Ευρώπη κυμαίνεται από 3% έως 8% των εισαγωγών). Αυτό το ονομάζω “μεσαιωνική οπισθοδρόμηση” της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης».
Ο κ. Στυλιανίδης τονίζει ότι η απουσία Κέντρων Ψυχικής Υγείας δημιουργεί μεγάλο συνωστισμό και δυσλειτουργία στα νοσοκομεία. «Πρόκειται για το φαινόμενο της “περιστρεφόμενης πόρτας”. Ασθενείς που μπαινοβγαίνουν στα νοσοκομεία συνεχώς. Αλλωστε, είναι αποδεδειγμένα πολύ δαπανηρό να λειτουργούν παράλληλα δύο συστήματα, το ασυλικό και το κοινοτικό. Οσο δεν κλείνουν τα άσυλα, τόσο μεγαλύτερα θα είναι τα έξοδα για τη διατήρηση αυτής της δυσλειτουργίας».
Ψυχιατρείο Τρίπολης
— Είχε προγραμματιστεί να κλείσει το ψυχιατρείο Τρίπολης. Γιατί καθυστερεί;
— «Γιατί σε καμία πόλη της Πελοποννήσου, πλην της Πάτρας και της Καλαμάτας, δεν έχουν δημιουργηθεί ψυχιατρικές κλινικές σε νοσοκομεία. Ακόμη, δεν έχει “ξεριζωθεί” αυτό που είναι κόλαφος για την παιδοψυχιατρική στην Ελλάδα, το Νταού Πεντέλης. Μετά από τόσα χρόνια, δεν μετέφεραν αυτήν τη μονάδα σε παιδιατρικά νοσοκομεία».
Το ερώτημα τι θα γίνουν οι 1.400 ασθενείς εάν κλείσουν οι μονάδες αποασυλοποίησης, δεν απασχολεί προφανώς το υπουργείο Υγείας. «Υπάρχει μία λύση» λέει στην «Κ» ο Δημήτρης Χονδρός, μέλος της ΜΚΟ Συνειρμός.
«Μπορεί η κυβέρνηση να αναλάβει το πολιτικό κόστος να ξαναστοιβάξει αυτούς τους αρρώστους σε αυτά τα κτίρια. Και αν δεν φτάνουν, υπάρχουν και άλλα κτίρια κρατικά. Αλλά το πρόβλημα δεν είναι μόνο αυτοί οι άνθρωποι. Είναι οι πολλοί περισσότεροι, οι χιλιάδες άνθρωποι, οι οποίοι δεν παίρνουν υπηρεσίες, δεν είναι κλεισμένοι σε κάποιο ψυχιατρείο - άσυλο, είναι με την οικογένειά τους. Το κόστος για την οικογένεια είναι μεγαλύτερο από ό,τι για τον ίδιο τον άρρωστο. Αυτοί οι ασθενείς έπαιρναν κάποιες υπηρεσίες από τις δεκάδες δομές των οποίων σταμάτησε η χρηματοδότηση. Υπάρχουν 17 - 18 κινητές μονάδες σε περιοχές στις οποίες δεν υπάρχουν άλλες υπηρεσίες ψυχικής υγείας και κέντρα ημέρας, όπως το κέντρο “Βαβέλ” στην Αθήνα, το μοναδικό στην Ελλάδα για μετανάστες».
Η Ελλάδα πέτυχε, προτείνοντας τη συνέχιση της χρηματοδότησης, ένα σημαντικό ποσό στο ΕΣΠΑ και για την τέταρτη προγραμματική περίοδο.
«Χρήματα υπάρχουν. Το πρόβλημα είναι ότι η Ελλάδα αρχίζει να γίνεται ασυνεπής. Δεν υλοποιεί αυτά που υπόσχεται και η Ε.Ε. εξετάζει σοβαρά το θέμα της ροής της χρηματοδότησης. Αυτά τα χρήματα κινδυνεύουν να χαθούν».
Η Κομισιόν δέχεται εκατοντάδες γράμματα από ασθενείς, μέλη των οικογενειών τους, επαγγελματίες υγείας και διεθνείς οργανισμούς, που διαμαρτύρονται για την εγκατάλειψη του προγράμματος της αποασυλοποίησης.
Ηδη, δόθηκε το πρώτο μήνυμα ότι δεν θα προχωρήσουν οι επιχορηγήσεις εάν δεν τηρηθούν τα συμφωνηθέντα. «Φαίνεται ότι η ψυχική υγεία δεν είναι στην πολιτική ατζέντα της κυβέρνησης εδώ και πέντε χρόνια», υπογραμμίζει ο αναπληρωτής καθηγητής Κοινωνικής Ψυχιατρικής Στέλιος Στυλιανίδης.
«Στην Ελλάδα, όταν η οικογένεια βρίσκεται σε πλήρη εξουθένωση γιατί δεν υπάρχουν οι δομές που θα στηρίξουν το άρρωστο μέλος της, χρησιμοποιεί τον εισαγγελέα για να βρει μια θέση πού; Στα άσυλα που ακόμη δεν έχουν κλείσει (ο μέσος όρος των εισαγγελικών εντολών στην Ευρώπη κυμαίνεται από 3% έως 8% των εισαγωγών). Αυτό το ονομάζω “μεσαιωνική οπισθοδρόμηση” της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης».
Ο κ. Στυλιανίδης τονίζει ότι η απουσία Κέντρων Ψυχικής Υγείας δημιουργεί μεγάλο συνωστισμό και δυσλειτουργία στα νοσοκομεία. «Πρόκειται για το φαινόμενο της “περιστρεφόμενης πόρτας”. Ασθενείς που μπαινοβγαίνουν στα νοσοκομεία συνεχώς. Αλλωστε, είναι αποδεδειγμένα πολύ δαπανηρό να λειτουργούν παράλληλα δύο συστήματα, το ασυλικό και το κοινοτικό. Οσο δεν κλείνουν τα άσυλα, τόσο μεγαλύτερα θα είναι τα έξοδα για τη διατήρηση αυτής της δυσλειτουργίας».
Ψυχιατρείο Τρίπολης
— Είχε προγραμματιστεί να κλείσει το ψυχιατρείο Τρίπολης. Γιατί καθυστερεί;
— «Γιατί σε καμία πόλη της Πελοποννήσου, πλην της Πάτρας και της Καλαμάτας, δεν έχουν δημιουργηθεί ψυχιατρικές κλινικές σε νοσοκομεία. Ακόμη, δεν έχει “ξεριζωθεί” αυτό που είναι κόλαφος για την παιδοψυχιατρική στην Ελλάδα, το Νταού Πεντέλης. Μετά από τόσα χρόνια, δεν μετέφεραν αυτήν τη μονάδα σε παιδιατρικά νοσοκομεία».
Το ερώτημα τι θα γίνουν οι 1.400 ασθενείς εάν κλείσουν οι μονάδες αποασυλοποίησης, δεν απασχολεί προφανώς το υπουργείο Υγείας. «Υπάρχει μία λύση» λέει στην «Κ» ο Δημήτρης Χονδρός, μέλος της ΜΚΟ Συνειρμός.
«Μπορεί η κυβέρνηση να αναλάβει το πολιτικό κόστος να ξαναστοιβάξει αυτούς τους αρρώστους σε αυτά τα κτίρια. Και αν δεν φτάνουν, υπάρχουν και άλλα κτίρια κρατικά. Αλλά το πρόβλημα δεν είναι μόνο αυτοί οι άνθρωποι. Είναι οι πολλοί περισσότεροι, οι χιλιάδες άνθρωποι, οι οποίοι δεν παίρνουν υπηρεσίες, δεν είναι κλεισμένοι σε κάποιο ψυχιατρείο - άσυλο, είναι με την οικογένειά τους. Το κόστος για την οικογένεια είναι μεγαλύτερο από ό,τι για τον ίδιο τον άρρωστο. Αυτοί οι ασθενείς έπαιρναν κάποιες υπηρεσίες από τις δεκάδες δομές των οποίων σταμάτησε η χρηματοδότηση. Υπάρχουν 17 - 18 κινητές μονάδες σε περιοχές στις οποίες δεν υπάρχουν άλλες υπηρεσίες ψυχικής υγείας και κέντρα ημέρας, όπως το κέντρο “Βαβέλ” στην Αθήνα, το μοναδικό στην Ελλάδα για μετανάστες».
Η Ελλάδα πέτυχε, προτείνοντας τη συνέχιση της χρηματοδότησης, ένα σημαντικό ποσό στο ΕΣΠΑ και για την τέταρτη προγραμματική περίοδο.
«Χρήματα υπάρχουν. Το πρόβλημα είναι ότι η Ελλάδα αρχίζει να γίνεται ασυνεπής. Δεν υλοποιεί αυτά που υπόσχεται και η Ε.Ε. εξετάζει σοβαρά το θέμα της ροής της χρηματοδότησης. Αυτά τα χρήματα κινδυνεύουν να χαθούν».
ΠΡΩΤΟΣΕΛΙΔΟ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 01-02-09
Hμερομηνία δημοσίευσης: 01-02-09
Ξανά στο άσυλο αντί μεταρρύθμισης
Οι δομές Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων για ψυχικά πάσχοντες έπαψαν να χρηματοδοτούνται από το κράτος και απειλούνται με κλείσιμο
Της Γαληνης Φουρα
Σε μια χώρα όπου οι περισσότεροι ψυχικά ασθενείς (το 65%) εισέρχονται στα ψυχιατρεία με εισαγγελική εντολή, πολλές φορές αλυσοδεμένοι, με καταπατημένα τα στοιχειώδη δικαιώματά τους, δεν μπορούμε να λέμε ότι πραγματοποιείται ψυχιατρική μεταρρύθμιση.
Μετά την αποασυλοποίηση, δεν έγινε καμία ουσιαστική προσπάθεια για τη δημιουργία δομών πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης και συνεχούς παρακολούθησης στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια φροντίδα. Οι μόνες δομές που δημιουργήθηκαν, κυρίως με την ευθύνη και πρωτοβουλία Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, στην κοινότητα, στο πνεύμα των σύγχρονων αντιλήψεων, που δεν αποδέχονται εγκλεισμούς βρίσκονται τώρα σε κίνδυνο. Μετά το πέρας των επιχορηγήσεων από το πρόγραμμα Ψυχαργώς τα οικοτροφεία, οι ξενώνες, τα προστατευόμενα διαμερίσματα που έχουν αναλάβει τη φροντίδα των τροφίμων της Λέρου αλλά και των άλλων ασύλων και οι άλλες δομές, όπως Κέντρα Ημέρας και κινητές μονάδες για περιοχές όπου δεν υπάρχουν άλλες υπηρεσίες, έπαψαν να χρηματοδοτούνται και απειλούνται με κλείσιμο.
Στην τύχη τους
Αυτό είναι ένα εφιαλτικό σενάριο, όχι μόνο για το παρόν, αλλά και για το μέλλον της ψυχιατρικής φροντίδας στην Ελλάδα, καθώς η εμπειρία που αποκτήθηκε σε αυτά τα προγράμματα είναι, ίσως, το μεγαλύτερο κεφάλαιο που αποκόμισε η χώρα σε αυτή τη διαδικασία που ονομάστηκε «ψυχιατρική μεταρρύθμιση».
Το υπουργείο Υγείας δεν αναλαμβάνει το πολιτικό κόστος να κλείσει τους ξενώνες, τους αφήνει στην τύχη τους. Το προσωπικό είναι έξι μήνες απλήρωτο, πολλοί δεν αντέχουν και αποχωρούν, 24 οικοτροφεία και ξενώνες αντιμετωπίζουν αγωγές εξώσεων, έξι έχουν λάβει εξώδικα από τους ιδιοκτήτες των ακινήτων, δεκάδες προμηθευτές σταμάτησαν την πίστωση, θεραπευτικά προγράμματα διακόπτονται.
«Είναι πολύ λυπηρό», λέει στην «Κ» ο καθηγητής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος, «να παλεύεις 35 χρόνια για να βγουν οι άρρωστοι από τα ψυχιατρεία και κυρίως να μην πάρουν τη θέση τους άλλοι στο μέλλον και να μην έχουμε ούτε τα βασικά για την επιβίωσή τους. Ακόμη πιο λυπηρό είναι, όμως, μπροστά σε αυτό το οικονομικό αδιέξοδο να φροντίζεις και να μεθοδεύεις να ξαναμπούν οι άρρωστοί σου σε ίδρυμα, ψάχνοντας για τις κατά το δυνατόν καλύτερες συνθήκες». Αλλες δομές δεν υπάρχουν.
Μόνιμα ράντζα
Την περίοδο 2001-2008 προστέθηκαν μόνο δύο ψυχιατρικές μονάδες ενηλίκων στα γενικά νοσοκομεία της χώρας και μία στην Αττική και μόλις δύο κέντρα ψυχικής υγείας. Προβλεπόταν η δημιουργία: 39 μονάδων ενηλίκων σε νοσοκομεία της χώρας, έξι στην Αττική, 60 μονάδες βραχείας νοσηλείας ενηλίκων, 25 μονάδες οξέων περιστατικών, επτά μονάδες νοσηλείας εφήβων, 52 κέντρα Ψυχικής Υγείας. Αποτέλεσμα αυτής της αδράνειας είναι η μόνιμη παρουσία ράντζων όπου υπάρχουν μονάδες (Ευαγγελισμός, Γενικό Κρατικό), ενώ ολόκληρες περιοχές, ακόμη και στην Αττική, μένουν ακάλυπτες. Το Ασκληπιείο Βούλας, το μοναδικό νοσοκομείο στα νότια προάστια, δεν διαθέτει ψυχιατρικά κρεβάτια, παρά την πρόβλεψη για τη δημιουργία εκεί ψυχιατρικής μονάδας και κλινικής εφήβων.
«Δεν μπορείς να πιστέψεις πόσο έχουν αλλάξει»
Το οικοτροφείο της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής στα Ανω Βριλήσια, μία από τις κοινοτικές δομές που αντιμετωπίζουν οικονομικό πρόβλημα, φιλοξενεί δώδεκα άνδρες μέσης και τρίτης ηλικίας, παλιούς τρόφιμους των ψυχιατρείων Δαφνίου και Δρομοκαϊτείου. Μαζί τους, και ο Πέτρος, 75 ετών, από το ψυχιατρείο της Λέρου.
Μας δέχθηκαν ευγενικά, είναι φιλικοί. Ο Γιώργος, ομογενής από την Αιθιοπία, μας χαρίζει μια ζωγραφιά, δικό του έργο, ένα σπίτι στην εξοχή με πολύχρωμα λουλούδια, δένδρα και ανοιχτά παράθυρα, σαν αυτά που ζωγραφίζουν τα παιδιά.
«Θυμάσαι πώς βγήκες από το Δαφνί;», τον ρωτάω. «Ναι. Ηρθε ένας καλός γιατρός, καθηγητής, με είδε εμένα, τα βάσανά μου, μετά μου έδωσε κάτι φάρμακα και έγινα καλά. Δεν πέρναγα καλά εκεί. Επεφτα κάτω και δεν μπορούσα να σταθώ».
Μάς λέει ότι έχει έναν μικρότερο αδελφό που ζει στο εξωτερικό αλλά έρχεται κάθε Σεπτέμβρη στα γενέθλιά του να τον δει. Ενας ξάδελφός του τον επισκέπτεται μια φορά την εβδομάδα.
Οι υπόλοιποι δεν είναι τόσο τυχεροί. Οι περισσότεροι δηλώνουν ότι δεν έχουν συγγενείς, έχουν πεθάνει ή έχουν «χαθεί» τόσα χρόνια στα ιδρύματα. Σε όλους, φυσικά, αρέσουν «οι βόλτες, η καφετέρια μια φορά την εβδομάδα, η ταβέρνα πότε - πότε». Κοιτάζουν με νοσταλγία τις φωτογραφίες από την εκδρομή που έκαναν όλοι μαζί, αισθάνονται ότι κάτι αλλάζει. Δώδεκα άνθρωποι, παράλληλες διαδρομές, διαφορετικές ιστορίες, όπως όλοι μας. Πώς να τους πεις ότι ίσως χρειαστεί να γυρίσουν στα ιδρύματα; Χρειάζονται αυτό που έχουν. Ενα αυστηρά δομημένο πρόγραμμα στην καθημερινότητα γιατί είναι βαριά πάσχοντες και να ζήσουν σαν άνθρωποι.
«Βλέποντάς τους σήμερα, δεν μπορείς να πιστέψεις πόσο έχουν αλλάξει» λένε στην «Κ» η επιστημονικά υπεύθυνη του οικοτροφείου, Νίκη Δαρμογιάννη και ο ψυχίατρος Μάκης Γιάκρας. «Είχαν απώλεια στοιχειωδών λειτουργιών και αυτήν τη στιγμή έχουν μία κανονική ζωή στα σπίτια, όπου μπορούν να συνεισφέρουν στα καθημερινά και να έχουν μία δημιουργική απασχόληση. Προσπαθήσαμε να απομονώσουμε το ψυχικό πρόβλημα και να λειτουργήσουμε βάσει του υγιούς πυρήνα που υπάρχει σε αυτούς. Να μπορέσουν να ζήσουν σε συνθήκες πραγματικότητας. Η σύγχρονη Ψυχιατρική έχει στόχο να βοηθήσει τον άνθρωπο που αντιμετωπίζει ψυχικά προβλήματα, να ενταχθεί και να παραμείνει στην κοινωνία ακόμη και στις πιο δύσκολες περιόδους υποτροπής».
Ξανά στο άσυλο αντί μεταρρύθμισης
Οι δομές Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων για ψυχικά πάσχοντες έπαψαν να χρηματοδοτούνται από το κράτος και απειλούνται με κλείσιμο
Της Γαληνης Φουρα
Σε μια χώρα όπου οι περισσότεροι ψυχικά ασθενείς (το 65%) εισέρχονται στα ψυχιατρεία με εισαγγελική εντολή, πολλές φορές αλυσοδεμένοι, με καταπατημένα τα στοιχειώδη δικαιώματά τους, δεν μπορούμε να λέμε ότι πραγματοποιείται ψυχιατρική μεταρρύθμιση.
Μετά την αποασυλοποίηση, δεν έγινε καμία ουσιαστική προσπάθεια για τη δημιουργία δομών πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης και συνεχούς παρακολούθησης στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια φροντίδα. Οι μόνες δομές που δημιουργήθηκαν, κυρίως με την ευθύνη και πρωτοβουλία Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, στην κοινότητα, στο πνεύμα των σύγχρονων αντιλήψεων, που δεν αποδέχονται εγκλεισμούς βρίσκονται τώρα σε κίνδυνο. Μετά το πέρας των επιχορηγήσεων από το πρόγραμμα Ψυχαργώς τα οικοτροφεία, οι ξενώνες, τα προστατευόμενα διαμερίσματα που έχουν αναλάβει τη φροντίδα των τροφίμων της Λέρου αλλά και των άλλων ασύλων και οι άλλες δομές, όπως Κέντρα Ημέρας και κινητές μονάδες για περιοχές όπου δεν υπάρχουν άλλες υπηρεσίες, έπαψαν να χρηματοδοτούνται και απειλούνται με κλείσιμο.
Στην τύχη τους
Αυτό είναι ένα εφιαλτικό σενάριο, όχι μόνο για το παρόν, αλλά και για το μέλλον της ψυχιατρικής φροντίδας στην Ελλάδα, καθώς η εμπειρία που αποκτήθηκε σε αυτά τα προγράμματα είναι, ίσως, το μεγαλύτερο κεφάλαιο που αποκόμισε η χώρα σε αυτή τη διαδικασία που ονομάστηκε «ψυχιατρική μεταρρύθμιση».
Το υπουργείο Υγείας δεν αναλαμβάνει το πολιτικό κόστος να κλείσει τους ξενώνες, τους αφήνει στην τύχη τους. Το προσωπικό είναι έξι μήνες απλήρωτο, πολλοί δεν αντέχουν και αποχωρούν, 24 οικοτροφεία και ξενώνες αντιμετωπίζουν αγωγές εξώσεων, έξι έχουν λάβει εξώδικα από τους ιδιοκτήτες των ακινήτων, δεκάδες προμηθευτές σταμάτησαν την πίστωση, θεραπευτικά προγράμματα διακόπτονται.
«Είναι πολύ λυπηρό», λέει στην «Κ» ο καθηγητής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος, «να παλεύεις 35 χρόνια για να βγουν οι άρρωστοι από τα ψυχιατρεία και κυρίως να μην πάρουν τη θέση τους άλλοι στο μέλλον και να μην έχουμε ούτε τα βασικά για την επιβίωσή τους. Ακόμη πιο λυπηρό είναι, όμως, μπροστά σε αυτό το οικονομικό αδιέξοδο να φροντίζεις και να μεθοδεύεις να ξαναμπούν οι άρρωστοί σου σε ίδρυμα, ψάχνοντας για τις κατά το δυνατόν καλύτερες συνθήκες». Αλλες δομές δεν υπάρχουν.
Μόνιμα ράντζα
Την περίοδο 2001-2008 προστέθηκαν μόνο δύο ψυχιατρικές μονάδες ενηλίκων στα γενικά νοσοκομεία της χώρας και μία στην Αττική και μόλις δύο κέντρα ψυχικής υγείας. Προβλεπόταν η δημιουργία: 39 μονάδων ενηλίκων σε νοσοκομεία της χώρας, έξι στην Αττική, 60 μονάδες βραχείας νοσηλείας ενηλίκων, 25 μονάδες οξέων περιστατικών, επτά μονάδες νοσηλείας εφήβων, 52 κέντρα Ψυχικής Υγείας. Αποτέλεσμα αυτής της αδράνειας είναι η μόνιμη παρουσία ράντζων όπου υπάρχουν μονάδες (Ευαγγελισμός, Γενικό Κρατικό), ενώ ολόκληρες περιοχές, ακόμη και στην Αττική, μένουν ακάλυπτες. Το Ασκληπιείο Βούλας, το μοναδικό νοσοκομείο στα νότια προάστια, δεν διαθέτει ψυχιατρικά κρεβάτια, παρά την πρόβλεψη για τη δημιουργία εκεί ψυχιατρικής μονάδας και κλινικής εφήβων.
«Δεν μπορείς να πιστέψεις πόσο έχουν αλλάξει»
Το οικοτροφείο της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής στα Ανω Βριλήσια, μία από τις κοινοτικές δομές που αντιμετωπίζουν οικονομικό πρόβλημα, φιλοξενεί δώδεκα άνδρες μέσης και τρίτης ηλικίας, παλιούς τρόφιμους των ψυχιατρείων Δαφνίου και Δρομοκαϊτείου. Μαζί τους, και ο Πέτρος, 75 ετών, από το ψυχιατρείο της Λέρου.
Μας δέχθηκαν ευγενικά, είναι φιλικοί. Ο Γιώργος, ομογενής από την Αιθιοπία, μας χαρίζει μια ζωγραφιά, δικό του έργο, ένα σπίτι στην εξοχή με πολύχρωμα λουλούδια, δένδρα και ανοιχτά παράθυρα, σαν αυτά που ζωγραφίζουν τα παιδιά.
«Θυμάσαι πώς βγήκες από το Δαφνί;», τον ρωτάω. «Ναι. Ηρθε ένας καλός γιατρός, καθηγητής, με είδε εμένα, τα βάσανά μου, μετά μου έδωσε κάτι φάρμακα και έγινα καλά. Δεν πέρναγα καλά εκεί. Επεφτα κάτω και δεν μπορούσα να σταθώ».
Μάς λέει ότι έχει έναν μικρότερο αδελφό που ζει στο εξωτερικό αλλά έρχεται κάθε Σεπτέμβρη στα γενέθλιά του να τον δει. Ενας ξάδελφός του τον επισκέπτεται μια φορά την εβδομάδα.
Οι υπόλοιποι δεν είναι τόσο τυχεροί. Οι περισσότεροι δηλώνουν ότι δεν έχουν συγγενείς, έχουν πεθάνει ή έχουν «χαθεί» τόσα χρόνια στα ιδρύματα. Σε όλους, φυσικά, αρέσουν «οι βόλτες, η καφετέρια μια φορά την εβδομάδα, η ταβέρνα πότε - πότε». Κοιτάζουν με νοσταλγία τις φωτογραφίες από την εκδρομή που έκαναν όλοι μαζί, αισθάνονται ότι κάτι αλλάζει. Δώδεκα άνθρωποι, παράλληλες διαδρομές, διαφορετικές ιστορίες, όπως όλοι μας. Πώς να τους πεις ότι ίσως χρειαστεί να γυρίσουν στα ιδρύματα; Χρειάζονται αυτό που έχουν. Ενα αυστηρά δομημένο πρόγραμμα στην καθημερινότητα γιατί είναι βαριά πάσχοντες και να ζήσουν σαν άνθρωποι.
«Βλέποντάς τους σήμερα, δεν μπορείς να πιστέψεις πόσο έχουν αλλάξει» λένε στην «Κ» η επιστημονικά υπεύθυνη του οικοτροφείου, Νίκη Δαρμογιάννη και ο ψυχίατρος Μάκης Γιάκρας. «Είχαν απώλεια στοιχειωδών λειτουργιών και αυτήν τη στιγμή έχουν μία κανονική ζωή στα σπίτια, όπου μπορούν να συνεισφέρουν στα καθημερινά και να έχουν μία δημιουργική απασχόληση. Προσπαθήσαμε να απομονώσουμε το ψυχικό πρόβλημα και να λειτουργήσουμε βάσει του υγιούς πυρήνα που υπάρχει σε αυτούς. Να μπορέσουν να ζήσουν σε συνθήκες πραγματικότητας. Η σύγχρονη Ψυχιατρική έχει στόχο να βοηθήσει τον άνθρωπο που αντιμετωπίζει ψυχικά προβλήματα, να ενταχθεί και να παραμείνει στην κοινωνία ακόμη και στις πιο δύσκολες περιόδους υποτροπής».
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)